Metody oceny i usprawniania wzroku u starszych dzieci, młodzieży i dorosłych SP-OWS

Słuchacz:
Potrafi scharakteryzować przyczyny i następstwa funkcjonalne słabowzroczności.
Potrafi przedstawić założenia rehabilitacji wzroku słabowidzących
Potrafi wskazać i omówić źródła informacji o słabowidzącym
Potrafi wyjaśnić, na czym polega funkcjonalna ocena widzenia.
Wykazuje się znajomością zmian związanych z procesem starzenia się, w tym zmian związanych z widzeniem
Potrafi wymienić i opisać wybrane narzędzia służące do funkcjonalnej oceny widzenia oraz wymienić i opisać wybrane narzędzia służące do rozwijania/ usprawniania widzenia u dzieci słabowidzących w wieku szkolnym
Wykazuje się znajomością pomocy optycznych
i optyczno-elektronicznych
Potrafi zidentyfikować źródła zaopatrzenia słabowidzących w pomoce optyczne, nieoptyczne, w materiały pomocnicze i inny sprzęt rehabilitacyjny
Potrafi wskazać organizacje, instytucje i osoby mogące przyczynić się do usprawnienia procesu rehabilitacji osób słabowidzących
Zna zasady doboru i adaptacji pomocy dydaktycznych przeznaczonych dla osób słabowidzących
Umiejętności (max. 10)

Potrafi interpretować dane z dokumentacji okulistycznej
Potrafi objaśnić słabowidzącemu i osobom z jego toczenia na czym polega jego schorzenie i następstwa funkcjonalne tego schorzenia
Potrafi przeprowadzić symulowaną funkcjonalną ocenę określonych parametrów i sprawności wzrokowych
Potrafi przeprowadzić symulowane zajęcia rozwijające/ usprawniające określone sprawności wzrokowe u słabowidzącego dziecka
Potrafi dokonać analizy otoczenia pod kątem potrzeb słabowidzącego, zaproponować sposoby wykorzystania dostępnych wskazówek wzrokowych i podać propozycje dostosowania otoczenia do jego potrzeb i możliwości
Potrafi dokonać funkcjonalnej diagnozy specjalnych potrzeb edukacyjnych osób słabowidzących i na jej podstawie wykonać adaptację materiałów dydaktycznych
Kompetencje społeczne (max. 10)

Jest wrażliwy na problemy z obszaru rehabilitacji osób słabowidzących.
Wykazuje się umiejętnością nawiązywania kontaktu
i budowania relacji z rozmówcą

Adamowicz-Hummel, A. (2001) Posługiwanie się wzrokiem przez dzieci słabo widzące. W: Poradnik dydaktyczny dla nauczycieli
realizujących podstawę programową w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjum z uczniami niewidomymi i słabo widzącymi. MEN, W-wa.
Adamowicz-Hummel, A. (1988) Na czym polega ocena funkcjonalna? Warszawa (maszynopis).
Adamowicz-Hummel, A. (2002) Wykorzystanie pomocy optycznych przez słabowidzących w codziennym życiu. Referat na Sympozjum
Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, Lublin, 26-28.09.2002 (maszynopis).
Adamowicz-Hummel, A. (2008) Strategie radzenia sobie z nie zaadaptowanym materiałem dydaktycznym - wykorzystanie pomocy
optycznych i nieoptycznych w nauczaniu osób z dysfunkcją wzroku. W: K.Czerwińska (red.), Strategie adaptacji pomocy do nauczania
języków obcych uczniów niewidomych i słabo widzących.Warszawa:Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Anatomia układu wzrokowego. (2006) W: Model INSITE. Model wczesnej interwencji przeprowadzanej w domu. Program dla dzieci od 0
do 6 lat z niepełnosprawnościami sensorycznymi i dodatkowymi uszkodzeniami. Rozdział ‘Wzrok’. SKI*HI Institute, Logan, Utah, 1989;
Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach.
Barraga N.C., Collins, M.E. (1991) Rozwijanie umiejętności posługiwania się wzrokiem. Proces oceny. [1980]. Materiały Tyflologiczne Nr 7,
PZN, Warszawa.
Barraga, N.C., Morris, J.E. - Program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem. Procedura Diagnostyczno-Oceniająca (DAP).
WSPS-PZN, Warszawa 1991.
Barraga, N.C., Morris, J.E. (1989) Program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem. Zestaw ćwiczeń usprawniających. WSPS-
PZN, W-wa.
Backman, O., Inde, K. (1987) Usprawnianie wzroku u słabowidzących. Zeszyty Tyflologiczne Nr 4, PZN, Warszawa.
Błaziak, M., Kałkus, A. (2000) Warunki optymalnego funkcjonowania ucznia z dysfunkcją wzroku w klasie integracyjnej. Szkoła Specjalna Nr 5
Także: http://www.adaptacje.uw.edu.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=36&Itemid=21
Corn, A. (1987) Ćwiczenie posługiwania się wzrokiem przez dzieci i dorosłych z uszkodzeniem wzroku. RE:view, Vol.XXI, No 1, 1989.
Tłumaczenie A.Hamziuk (maszynopis). PTP, W-wa
Duffy, M. (2002) Ocena i modyfikacja otoczenia dla osób słabowidzących. Zeszyty Tyflologiczne Nr 20, PZN, Warszawa.
Duffy, M., Maj, W. (2000) Ocena i adaptacja miejsca pracy dla osób niewidomych i słabo widzących. Rozdział 3 w: Poradnik pracodawcy
osób niewidomych i słabo widzących, AWARE Europe, Warszawa. http://www.idn.org.pl/aware-europe
Frostig, M., Horne, D. - Wzory i obrazki. Program rozwijający percepcję wzrokową. PTP, Warszawa 1987.
Geruschat, D.R. (1987) Funkcjonalne następstwa najczęściej spotykanych schorzeń i uszkodzeń układu wzrokowego. W: Interdisciplinary
Approach to Low Vision Rehabilitation. Chicago 1980. Tłum. PZN, Warszawa (maszynopis).
Geruschat, D.R. (1987) Ćwiczenia z ręcznymi pomocami optycznymi do dali. W: Interdisciplinary Approach to Low Vision Rehabilitation.
Chicago 1980. PZN, Warszawa (maszynopis).
Jak funkcjonuje układ wzrokowy. (2006) W: Model INSITE. Model wczesnej interwencji przeprowadzanej w domu. Program dla dzieci od 0
do 6 lat z niepełnosprawnościami sensorycznymi i dodatkowymi uszkodzeniami. Rozdział ‘Wzrok’. SKI*HI Institute, Logan, Utah,
1989; Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach.
Jakubowski, S., Marchwicka, M. (2001) Sylwetki niewidomych i słabowidzących pracowników. Zeszyty Tyflologiczne nr 19, PZN,
Warszawa
Kilian M. (2004) Źródła ageizmu i jego przejawy we współczesnym świecie. Gerontologia Polska, 12(3): 125-128.
Kilian M. (2010) Następstwa utraty wzroku w starszym wieku. W: Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, Nr 2 (12).
Kilian M. (2012) Naturalne i patologiczne zmiany oczne u osób w starszym wieku. Niepełnosprawność i Rehabilitacja Nr 2, Rok XII, kwiecień-
czerwiec 2012.
Kilian M. (2009) Rehabilitacja w zakresie poruszania się i wykonywania codziennych czynności wobec potrzeb osób w starszym wieku
z niepełnosprawnością wzrokową. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, Nr 2 (10).
Korewa, M., Żebrowski, J. (1996) Funkcjonowanie dzieci niedowidzących w podstawowych szkołach masowych. W: Rehabilitacja
niewidomych i słabowidzących. Red. J.Kuczyńska-Kwapisz. Centrum Metodycznej Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, MEN,
Warszawa.
Kowalski K. (?) Mieszkanie dostępne dla osób z dysfunkcjami wzroku. Stowarzyszenie przyjaciół Integracji. Warszawa.
http://www.niepelnosprawni.pl/files/www.niepelnosprawni.pl/public/rozne_pliki/publikacje/mieszkanie_dostepne_02.pdf
Krawczyk A. (2008) Zwolnienia z zajęć wychowania fizycznego dzieci i młodzieży słabowidzącej pomocne czy szkodliwe działanie dorosłych?
W: Edukacja równych szans. Uczeń i student z dysfunkcja wzroku - nowe podejście, nowe możliwości. M.Paplińska (red.). Uniwersytet
Warszawski . Także: Portal Ośrodka Adaptacji Materiałów Dydaktycznych, www.adaptacje.uw.edu.pl
Lubawy, H. (2010) Elektroniczne urządzenia wspomagające ucznia słabowidzącego. W: Wspomaganie uczniów z dysfunkcja wzroku
w szkołach ogólnodostępnych. Wybrane zagadnienia. Red. Joanna Witczak-Nowotna, Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych Uniwersytetu
Warszawskiego, Warszawa. Także: http://www.bon.uw.edu.pl/dane/wspomaganie_uczniow.pdf
Łukaszewicz K., Hakenberg T., Brzozowska A., Włoskowicz D., Glapiński J.(2008) Nowoczesne technlogie wspomagające osoby niewidome
i słabowidzące. Kontaktologia i optyka okulistyczna 3 (19).
Owczarczyk, W. (1993) Jak sobie radzić? Wskazówki dla słabowidzących. Polski Związek Niewidomych, Warszawa
Smith, A.J., Geruschat, D.R. (1996) Orientacja i poruszanie się dla słabowidzących dzieci i dorosłych. W: Corn, A.L., Koenig, A.J. (Eds.),
Foundations of Low Vision: Clinical and Functional Perspectives. AFB Press, New York (maszynopis)
Smith. A.J., O’Donnell, L.M. (1994) Poza zasięgiem ręki. Rozwijanie widzenia do dali. [BAR]. Zeszyty Tyflologiczne nr 13, PZN, W-wa.
Smoleń, H. – Rozwijanie umiejętności widzenia z wykorzystaniem podświetlanego stolika. (2000) W: Walczak, G. (red.) Metody i formy
wczesnej rehabilitacji dzieci z uszkodzonym wzrokiem (wybrane zagadnienia). WSPS, Warszawa.
Watson, G., Berg, V.R. (1988) Ćwiczenie umiejętności widzenia z bliskich odległości Warszawa (maszynopis).
Watson, G. (1989) Umiejętności w zakresie posługiwania się pomocami optycznymi (fragment art. z Journal of Visual Impairment and
Blindness, 3/83,) (maszynopis).
Watson, G., Bittner, W. (1991) Funkcjonalna ocena widzenia u dorosłych słabowidzących pod kątem rehabilitacji podstawowej.
W: Interdisciplinary... .Materiały Tyflologiczne Nr 7, PZN, Warszawa.

Czerwińska K. (2007). Adaptacja materiałów do nauki czytania i pisania dla dzieci słabo widzących. Wychowanie na co dzień, 9, 16-21.

Jacent-Styczyńska J. (2008). Uwagi dotyczące adaptacji graficznej podręczników na potrzeby uczniów słabowidzących. W: M. Paplińska (red.), Edukacja równych szans. Uczeń i student z dysfunkcją wzroku – nowe podejście, nowe możliwości. (s. 33-36). Warszawa: UW.
Także: www.adaptacje.uw.edu.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=59&Itemid=29
Kończyk D. (2008). Zasady adaptacji materiałów dydaktycznych do potrzeb osób słabo widzących. Warszawa: Wydawnictwo UW.

Michnowska M. (2008). Ocena efektywności adaptacji zastosowanej w podręcznikach dla uczniów słabo widzących. W: K. Czerwińska, (red.), Adaptacja pomocy w nauce języków obcych osób niewidomych i słabo widzących. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Szyperska M. (2008). Jak wybrać podręcznik do nauki języka angielskiego dla ucznia słabo widzącego? W: K. Czerwińska, (red.), Adaptacja pomocy w nauce języków obcych osób niewidomych i słabo widzących. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu SP-OWS w USOSweb