Różnice międzykulturowe SC-3F-RMI

TREŚCI PROGRAMOWE
Zajęcia prowadzone w formie wykładu i konwersatorium.
Wykład:
1. Model kultury jako góry lodowej.
2. Etnocentryzm, stereotypy i uprzedzenia.
3. Enkulturacja i filtry kulturowe.
4. Komunikacja werbalna i niewerbalna.
5. Kultury niskiego i wysokiego kontekstu.
6. Kultura zachodnia vs wschodnia: orientalizm vs okcydentalizm.
7. Geografia myślenia: greckie sylogizmy vs chińskie Tao.
8. Psychologiczne wymiary kultur:
- wielka piątka Geerta Hofstede i jej krytyka;
- siedem wymiarów kultury Fonsa Trompenaarsa;
- dziewięć wymiarów kultury w projekcie GLOBE;
- koncepcja wartości Shaloma Schwartza;
9. Globalne przemiany w systemach wartości:
- Światowy Sondaż Wartości;
- teoria fundamentów moralnych Jonathana Haidt’a.
Konwersatorium:
1. Postrzeganie różnic międzykulturowych.
2. Językowe i pozajęzykowe aspekty grzeczności.
3. Proksemika w kontekście krzyżowania się kultur.
4. Analiza konfliktów międzykulturowych na linii Islam - Zachód:
- europejski spór o zakaz dla muzułmańskiej chusty i zasłony twarzy;
- afera wokół publikacji karykatur Mahometa;
- grupowe molestowania kobiet na ulicach europejskich miast – dowód na zderzenie cywilizacji?
5. Zachodnia idea tolerancji i jej paradoksy.

W cyklu 2023L:

WYKŁAD:
Postrzeganie różnic międzykulturowych: kultura jawna i ukryta
Etnocentryzm, stereotypy i uprzedzenia
Komunikacja międzykulturowa i jej rodzaje
Komunikacja werbalna i niewerbalna (mimika, pantomimika, proksemika, chronemika, haptyka)
Kultury niskiego i wysokiego kontekstu
Językowe i pozajęzykowe aspekty grzeczności
Kulturowe wzorce krytykowania i niezgadzania się
Wschód vs Zachód: różne wzorce myślenia?
Orientalizm vs okcydentalizm: w pułapce stereotypów
Kultury winy vs kultury wstydu i honoru
Kulturowe wzorce zaufania, przekonywania, decydowania
Typologie kultur (Geerta Hofstede, Fonsa Trompenaarsa, GLOBE)
Schwartza kulturowa mapa świata
Światowy Sondaż Wartości
Przykłady konfliktów międzykulturowych (muzułmańska zasłona, konflikt wokół karykatur Mahometa, taharrusz dżamaa)

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

Barbara Pasamonik

Efekty kształcenia

Wiedza
Student/-ka posiada ogólną wiedzę o kulturze, płaszczyznach jej przejawiania się i różnych typach kultury.
Zna psychologiczną i kulturową genezę, a także naturę stereotypów i uprzedzeń oraz metody ich zwalczania.
Rozumie tendencyjność postrzegania międzygrupowego i jego rolę w konfliktach międzykulturowych.
Zna pojęcie i zakres „ukrytej kultury” (zasady proksemiki, zarządzania czasem itd.), rozróżnia kultury niskiego i wysokiego kontekstu.
Zna wpływ komunikacji niewerbalnej i werbalnej na nieporozumienia międzykulturowe.
Zna podstawowe linie podziałów aksjologicznych w świecie kultur (Światowy Sondaż Wartości, badania Schwartza).
Zna podstawowe typologie wymiarów kultury według Hofstede, Trompenaarsa, projektu Globe.
Rozumie fenomen orientalizmu i okcydentalizmu oraz cele studiów postkolonialnych.
Wie, co się dzieje z kulturami i tożsamościami kulturowymi w warunkach globalizacji i wielokulturowości (glokalizacja kultur, tożsamości hybrydowe, transnarodowe).

Umiejętności
Student/-ka potrafi prawidłowo rozpoznawać i interpretować różnice międzykulturowe oraz diagnozować źródła nieporozumień międzykulturowych.

Kompetencje społeczne
Student/-ka potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności, uznaje znaczenie wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych w obszarze socjologii; jest gotów/-owa do krytycznej oceny odbieranych treści.
Jest świadomy/-a językowych, kulturowych i międzykulturowych aspektów grzeczności oraz respektuje normy grzecznościowe w ramach kultury osobistej.

Literatura

W cyklu 2020L:

Literatura obowiązkowa:
• Boski Paweł, 2009, Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej, Wyd. PWN, Warszawa.
• Trompenaars Fons, Charles Hampden-Turner, 2002, Siedem wymiarów kultury, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• Mikułowski Pomorski Jerzy, 2003, Komunikacja międzykulturowa. Wprowadzenie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• F. Price Wiliam, H. Crapo Richard, 2003, Psychologia w badaniach międzykulturowych. Czy ludzie wszędzie są tacy sami? GWP, Gdańsk.
• Nisbett E. Richard, Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej?, Sopot 2011.

Literatura uzupełniająca:
• Marcjanik Małgorzata (red.), 2007, Grzeczność na krańcach świata, Wydawnictwa akademickie i profesjonalne, Warszawa.
• Kapuściński Ryszard, 2008, Podróże z Herodotem, BGW, Warszawa.
• Hall Edward, 1987, Bezgłośny język, PIW, Warszawa.
• Hall Edward, 2003, Ukryty wymiar, PIW, Warszawa.
• Matsumoto David, Linda Juang, 2007, Psychologia międzykulturowa, GWP, Gdańsk.

W cyklu 2021L:

W cyklu 2022L:

W cyklu 2023L:

Literatura obowiązkowa:
• Boski Paweł, 2009, Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej, Wyd. PWN, Warszawa.
• Trompenaars Fons, Charles Hampden-Turner, 2002, Siedem wymiarów kultury, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• Mikułowski Pomorski Jerzy, 2003, Komunikacja międzykulturowa. Wprowadzenie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• Nisbett E. Richard, Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej?, Sopot 2011.
• Meyer Erin, Mapa kulturowa. Jak skutecznie radzić sobie z różnicami kulturowymi w biznesie, Kraków 2023.

Uwagi

W cyklu 2020L:

Wykład
Metoda podająca z prezentacjami w Power Point. Elementy konwersatorium.
Wykład synchroniczny na MS Teams.
Nakład pracy studenta
1. Udział w wykładach: 30 h
2. Przygotowanie się do egzaminu końcowego - 30 h

Warsztaty:
Czytanie lektur, burza mózgów, dyskusja, praca w grupach, analiza studium przypadku, praca pisemna – analiza różnic międzykulturowych.
Nakład pracy studenta:
1. Udział w ćwiczeniach: 30 h
2. Przygotowywanie się do zajęć: 15 h
3. Praca pisemna – analiza różnic międzykulturowych: 15 h

W cyklu 2021L:

Wykład
Metoda podająca z prezentacjami w Power Point. Elementy konwersatorium.
Nakład pracy studenta
1. Udział w wykładach: 30 h
2. Przygotowanie się do egzaminu końcowego - 30 h

Konwersatoria:
Czytanie lektur, burza mózgów, dyskusja, praca w grupach, analiza studium przypadku, praca pisemna – analiza różnic międzykulturowych.
Nakład pracy studenta:
1. Udział w ćwiczeniach: 30 h
2. Przygotowywanie się do zajęć: 15 h
3. Praca pisemna – analiza różnic międzykulturowych: 15 h

W cyklu 2022L:

Wykład
Metoda podająca z prezentacjami w Power Point. Elementy konwersatorium.
Nakład pracy studenta
1. Udział w wykładach: 30 h
2. Przygotowanie się do egzaminu końcowego - 30 h

W cyklu 2023L:

Wykład
Metoda podająca z prezentacjami w Power Point. Elementy konwersatorium.
Nakład pracy studenta
1. Udział w wykładach: 30 h
2. Przygotowanie się do egzaminu końcowego - 30 h

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu SC-3F-RMI w USOSweb