Podstawy socjologii PZ-3F-PSO
TREŚCI PROGRAMOWE
Podstawowe pojęcia i teorie socjologiczne dotyczące struktury społecznej i zasady strukturalizacji życia społecznego, zasady funkcjonowania podstawowych instytucji, w tym instytucji oświatowych i ich roli w kształtowaniu i normowaniu rzeczywistości społecznej; wybrane teorie dotyczące interakcji społecznych ze szczególnym uwzględnieniem komunikacji społecznej. Obserwowanie i analizowanie zjawisk społecznych, szczególnie w obszarach działalności pedagogicznej.
I. Przedmiot socjologii. Przed socjologiczna wiedza o społeczeństwie. Wiedza potoczna i naukowa. Socjologia jako dyscyplina naukowa. Socjologia wśród innych nauk. Rozwój socjologii. Czołowi przedstawiciele socjologii myśli socjologicznej. Współczesne teorie socjologiczne.
II. Metody i narzędzia badań socjologicznych. Zmienne i korelacje. Proces badawczy i jego etapy. Metody badawcze. Obserwacja. Badania sondażowe. Eksperymenty. Analizy dokumentów i danych zastanych. Problemy i dylematy socjologa w procesie badawczym.
III. Społeczny wymiar kultury. Kultura jako wyróżnik człowieka. Definicje kultury. Cechy kultury. Kultura materialna i niematerialna. Typy kultury. Kultura symboliczna i jej społeczne funkcje. Trywializacja symboli. Wartości i normy (rodzaje). Etnocentryzm i relatywizm kulturowy. Kultura masowa i jej społeczne znaczenie w świecie współczesnym. Rola telewizji i internetu. Społeczne oddziaływanie reklamy.
IV. Interakcje i struktura społeczna. Pojęcie interakcji. Interakcje jako: wymiana, gra i komunikacja. Komunikacja werbalna i niewerbalna. Mowa ciała. Status społeczny i jego rodzaje. Role społeczne – podejście dramaturgiczne (teoria E. Goffmana).
V. Zbiorowości społeczne. Pojęcie grupy społecznej. Cechy grupy społecznej. Typologia grup. Normy grupowe. Struktura grupy. Procesy grupowe. Komunikacja w grupie. Typy przywództwa. Spójność grupy. Konformizm grupowy. Mechanizm kontroli społecznej. Grupy odniesienia porównawczego i normatywnego. Organizacje społeczne. Typ idealny biurokracji Maxa Webera. Instytucje społeczne. Społeczność lokalna i zbiorowość terytorialna. Naród.
VI. Proces socjalizacji. Socjalizacja i wychowanie a natura. „Dzikie dzieci”. Osobowość społeczna. Dynamika socjalizacji – różne ujęcia. Socjalizacja pierwotna i jej znaczenie. Rozwój „jaźni” wg G.H.Meada. Socjalizacja wtórna. Resocjalizacja.
VII. Stratyfikacja społeczna. Pojęcie nierówności społecznych. Systemy stratyfikacji. Teorie stratyfikacji: funkcjonalna, teoria konfliktu, wielowymiarowe ujęcie M.Webera. Utrzymywanie systemu stratyfikacji społecznej. Klasy i warstwy. Zróżnicowanie społeczno-zawodowe. Ruchliwość społeczna i jej rodzaje. Klasa średnia. Underclass i marginalizacja społeczna. Bezrobocie (typy i skutki) i ubóstwo w Polsce.
|
W cyklu 2021L:
Celem kursu jest zapoznanie słuchaczy z historią, podstawowymi pojęciami, przedmiotem badań, metodami badawczymi socjologii oraz współczesnymi polami zainteresowań socjologii. Zaliczenie wykładu odbywa się na podstawie egzaminu pisemnego. Plan zajęć |
W cyklu 2022L:
Celem kursu jest zapoznanie słuchaczy z historią, podstawowymi pojęciami, przedmiotem badań, metodami badawczymi socjologii oraz współczesnymi polami zainteresowań socjologii. Zaliczenie wykładu odbywa się na podstawie egzaminu pisemnego. Plan zajęć 1. Zajęcia organizacyjno-wprowadzające 2. Historia socjologii - wykład 3. Człowiek w społeczeństwie 4. Społeczeństwo w człowieku 5. Społeczeństwo jako dramat 6. Interpretowanie społeczeństwa – Emile Durkheim 7. Teorie konfliktowe w socjologii 8. Kultura i osobowość – Florian Znaniecki 9. O metodzie socjologii: badania jakościowe i etnograficzne 10. O metodzie socjologii: badania ilościowe i sondaże 11. Panika moralna: media i społeczeństwo 12. Socjologia narodu: naród, nacjonalizm, patriotyzm 13. Socjologia komunikacji: komunikacja i perswazja 14. Pierre Bourdieu i socjologia edukacji 15. Egzamin |
W cyklu 2023L:
Celem kursu jest zapoznanie słuchaczy z historią, podstawowymi pojęciami, przedmiotem badań, metodami badawczymi socjologii oraz współczesnymi polami zainteresowań socjologii. Zaliczenie wykładu odbywa się na podstawie egzaminu pisemnego. Plan zajęć 1. Zajęcia organizacyjno-wprowadzające 2. Historia socjologii - wykład 3. Człowiek w społeczeństwie 4. Społeczeństwo w człowieku 5. Społeczeństwo jako dramat 6. Interpretowanie społeczeństwa – Emile Durkheim 7. Teoria krytyczna 8. Kultura i osobowość – Florian Znaniecki 9. Pierre Bourdieu i socjologia edukacji 10. Socjologia narodu: naród 11. Socjologia narodu: nacjonalizm, patriotyzm 12. O metodzie socjologii: badania jakościowe i etnograficzne 13. O metodzie socjologii: badania ilościowe i sondaże 14. Panika moralna: media i społeczeństwo 15. Egzamin |
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023L: | W cyklu 2021L: | W cyklu 2024L: | W cyklu 2022L: |
Efekty kształcenia
W zakresie WIEDZY absolwent zna i rozumie:
- zasady funkcjonowania wybranych instytucji i ich roli w kształtowaniu i normowaniu rzeczywistości społecznej.
- zagrożenia dzieci i młodzieży: zjawiska agresji i przemocy, w tym agresji elektronicznej oraz uzależnień, a także zagadnienia związane z grupami nieformalnymi, podkulturami młodzieżowymi i sektami.
- wybrane teorie dotyczące interakcji społecznych ze szczególnym uwzględnieniem komunikacji społecznej,
- model komunikowania interpersonalnego i grupowego,
- rodzaje komunikatów, sposoby komunikacji oraz zakłócenia występujące w procesie komunikacji.
- reguły, procesy i struktury społeczne, istotne z uwagi na procesy kształcenia i wychowania,
- podstawowe pojęcia i teorie dotyczące struktury społecznej oraz zasady strukturalizacji życia społecznego.
W zakresie UMIEJĘTNOŚCI absolwent potrafi:
dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru oddziaływań pedagogicznych.
zastosować ujęcia teoretyczne z obszaru socjologii w analizie określonych zjawisk społecznych, szczególnie w obszarach działalności pedagogicznej,
formułować swoje myśli i opinie w sposób klarowny, czytelny i konkretny, stosując argumentację z obszaru wybranych perspektyw teoretycznych.
W zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH absolwent jest gotów do:
krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego doskonalenia swojej wiedzy i umiejętności z zakresu socjologii.
zachowania się w sposób profesjonalny; odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy.
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny w formie testu
Literatura
Jerzy Szacki, Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Peter Berger, Zaproszenie do socjologii, Wydawnictwo Szkolne PWN
Babbie, E. (2004) Badania społeczne w praktyce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 204-220; 267-303 (Rozdział 7 oraz 9)
|
W cyklu 2022L:
Jerzy Szacki, Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN. Peter Berger, Zaproszenie do socjologii, Wydawnictwo Szkolne PWN Babbie, E. (2004) Badania społeczne w praktyce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 204-220; 267-303 (Rozdział 7 oraz 9) |
W cyklu 2023L:
Jerzy Szacki, Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN. Peter Berger, Zaproszenie do socjologii, Wydawnictwo Szkolne PWN Babbie, E. (2004) Badania społeczne w praktyce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 204-220; 267-303 (Rozdział 7 oraz 9) |
Uwagi
|
W cyklu 2021L:
Metody dydaktyczne: wykład, prezentacja multimedialna, dyskusja |
W cyklu 2022L:
Metody dydaktyczne: wykład, prezentacja multimedialna, dyskusja |
W cyklu 2023L:
Metody dydaktyczne: wykład, prezentacja multimedialna, dyskusja |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: