Opiniowanie sądowo-psychologiczne PY-5S-OPS
TREŚCI PROGRAMOWE
Wykład:
1. Zagadnienia podstawowe. Psychologia sądowa, definicje, działy psychologii sądowej.
2. Postępowanie dowodowe przed sądem. Powołanie biegłego. Dowód z opinii biegłego. Status prawny biegłego psychologa.
3. Powoływanie biegłego psychologa, standardy postanowień sądowych i przekazywania informacji, jakie muszą znaleźć się w opinii; omówienie standardów opinii psychologicznych. Przedstawienie najczęściej popełnianych błędów w opiniach.
4. Omówienie standardów opiniowania w sprawach rodzinnych i opiekuńczych, wyodrębnienie oraz analiza poszczególnych faz opiniowania.
5. Omówienie metod badawczych, z których korzysta biegły. Przedstawienie zakresu informacji, jakie powinien ustalić biegły od rodziców, od dziecka i od osób współuczestniczących w badaniu.
6. Usystematyzowanie pojęć z zakresu opiniowania w sprawach cywilnych, omówienie definicji małoletniego, zasad opiniowania w sprawach cywilnych.
7. Omówienie zagadnień związanych z przesłuchaniem małoletniego na podstawie kodeksu postępowania karnego.
8. Standardy przesłuchań małoletnich, omówienie błędów w opiniowaniu.
9. Omówienie działalności Rodzinnych Ośrodków Diagnostyczno-Konsultacyjnych, kontrowersji związanych z ich funkcjonowaniem.
10. Psychologia zeznań świadków.
11. Wskaźniki prawdy i fałszu w ocenie zeznań świadków.
12. Opiniowanie w sprawach o zastosowanie środka zabezpieczającego.
13. Opiniowanie osób z zaburzeniami preferencji seksualnych pod postacią pedofilii.
14. Definicje przemocy w rodzinie, omówienie regulacji prawnych i odpowiedzialności sprawców przemocy, omówienie modelu przemocy w bliskich związkach.
15. Rola psychologa w resocjalizacji więźniów.
16. Omówienie zagadnień etycznych związanych z opiniowaniem na potrzeby wymiaru sprawiedliwości. Odpowiedzialność biegłych.
Ćwiczenia:
1. Wprowadzenie do tematyki związanej z pracą biegłych.
2. Zadania psychologa sądowego, powoływanie biegłych. Kto może zostać biegłym? Jakie dokumenty należy złożyć, aby zostać biegłym?
3. Omówienie standardów opiniowania w sprawach karnych i cywilnych. Błędy w opiniowaniu na potrzeby wymiaru sprawiedliwości.
4. Kontrowersje wokół wybranych narzędzi diagnostycznych.
5. Opracowanie przez grupę opinii sądowo-psychologicznej na podstawie materiału z zajęć.
6. Opracowanie przez grupę planu opiniowania na podstawie dokumentacji z akt sprawy oraz postanowienia o powołaniu biegłych.
7. Opracowanie przez grupę planu badania nieletniej oskarżonej z art. 148 §1 k.k. na podstawie dokumentacji z akt sprawy oraz postanowienia o powołaniu biegłego.
8. Przeprowadzanie wywiadu z nieletnim. Przygotowanie opinii sądowo-psychologicznej w sprawach nieletnich.
9. Wiarygodność zeznań świadków. Kryteria oceny wiarygodności.
10. Zastosowanie środków zabezpieczających w przypadku osoby szczególnie niebezpiecznej.
11. Opiniowanie w przypadku osób doznających przemocy w rodzinie. Przygotowanie pytań, które pozwolą określić, czy dochodzi do przemocy i jakiego rodzaju przemocy doznaje osoba pokrzywdzona.
12. Opiniowanie na potrzeby sądu penitencjarnego.
13. Analiza zanonimizowanych akt sprawy nieletniego wielokrotnie popełniającego przestępstwa o charakterze seksualnym oraz agresywnym.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
Student/-ka ma rozszerzoną wiedzę o powiązaniach psychologii z prawem oraz o roli psychologii w systemie wymiaru sprawiedliwości.
Ma uporządkowaną wiedzę o zagadnieniach związanych z opiniowaniem na potrzeby wymiaru sprawiedliwości, o funkcjonowaniu instytucji biegłego psychologa.
Rozumie procesy psychologiczne ważne dla opiniowania z perspektywy osoby pokrzywdzonej przestępstwem lub jego sprawcy.
Zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego.
Umiejętności
Student/-ka posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i interpretowania informacji o zjawiskach psychologicznych i społecznych.
Potrafi, odpowiednio dobierając środki i metody, wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii w celu analizy danych zawartych w aktach sprawy.
Potrafi sformułować problemy badawcze na podstawie postanowienia sądu o powołaniu biegłego, potrafi dobrać adekwatne metody i techniki badań w opiniowaniu; potrafi opracować materiał badawczy.
Posiada umiejętność opracowania diagnozy psychologicznej na potrzeby opinii sądowo-psychologicznej.
Posiada umiejętność przygotowania opinii sądowo-psychologicznej oraz wystąpienia w sądzie.
Potrafi wykonywać zadania zarówno w małych, jak i dużych grupach.
Potrafi prowadzić dyskusję, zachowując zasady kultury osobistej.
Kompetencje społeczne
Student/-ka dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z opiniowaniem dla potrzeb wymiaru sprawiedliwości.
Dostrzega wagę podejmowanych działań w opiniowaniu oraz ich wpływ na życie i losy drugiego człowieka.
Rozumie specyfikę kontaktu z drugim człowiekiem w sytuacji opiniowania sądowo-psychologicznego.
Kryteria oceniania
Sposoby weryfikacji efektów kształcenia - wykład:
- Egzamin końcowy (test jednokrotnego wyboru), Test wiadomości z literatury obowiązkowej– zalicza 60% poprawnych odpowiedzi.
Sposoby weryfikacji efektów kształcenia - Ćwiczenia:
- aktywność podczas zajęć, ocena wypowiedzi ustnych podczas zajęć,
- ocena poziomu i jakości uczestnictwa w dyskursie prowadzonym podczas zajęć,
- przygotowanie opinii sądowo-psychologicznej na podstawie dostarczonego przez prowadzącą materiału oraz na podstawie omawianej na zajęciach struktury.
Stosowane metody kształcenia: opisy przypadków, praca z tekstem, analiza dokumentacji sądowej, dyskusja, prezentacje multimedialne, materiały filmowe. Hospitacje w placówce związanej z pracą wymiaru sprawiedliwości i opiniowaniem, wyjście do przyjaznego pokoju przesłuchań dzieci.
Literatura
Literatura obowiązkowa
Więcek-Durańska. A, Opiniowanie sądowo-psychologiczne. Teoria i praktyka. Warszawa 2023, Wydawnictwo Naukowe PWN
Literatura dodatkowa
Rode, D., Dukała, K., Kabzińska, J., & Zalewska-Łunkiewicz, K. (2020). Kliniczna psychologia sądowa. PWN.
Ackerman, M. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: GWP.
Czerederecka A. Jaskiewicz-Obydzińska, T., Gierowski, J.K. (2003). Ekspertyza psychologiczna. W: J. Wójcikiewicz (red.): Ekspertyza Sądowa. Kraków: Wyd. Zakamycze
Lipczyński, A. (2007). Psychologia sądowa. Warszawa: Difin
Ciosek M. (2001) Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa: Wydawnictwo prawnicze LexisNexis
Gierowski J.K., Jaśkiewicz-Obydzińska T., Najda M.(2008) Psychologia w postepowaniu karnym. Warszawa LexisNexis.
Gruza E. (2003) Ocena wiarygodności świadków w procesie karnym. Kraków Zakamycze
Memon A, Vrij A., Bull R. (2003) Prawo i psychologia .GWP
Spendel, Z. (2011). Wybrane etyczne i metodologiczne aspekty opiniodawstwa sądowego jako praktyki ekspertalnej psychologa. W: J. Stanik (red.) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach cywilnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
|
W cyklu 2023Z:
Literatura obowiązkowa Więcek-Durańska. A, Opiniowanie sądowo-psychologiczne. Teoria i praktyka. Warszawa 2023, Wydawnictwo Naukowe PWN Literatura dodatkowa Ackerman, M. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: GWP. Czerederecka A. Jaskiewicz-Obydzińska, T., Gierowski, J.K. (2003). Ekspertyza psychologiczna. W: J. Wójcikiewicz (red.): Ekspertyza Sądowa. Kraków: Wyd. Zakamycze Lipczyński, A. (2007). Psychologia sądowa. Warszawa: Difin Ciosek M. (2001) Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa: Wydawnictwo prawnicze LexisNexis Gierowski J.K., Jaśkiewicz-Obydzińska T., Najda M.(2008) Psychologia w postepowaniu karnym. Warszawa LexisNexis. Gruza E. (2003) Ocena wiarygodności świadków w procesie karnym. Kraków Zakamycze Memon A, Vrij A., Bull R. (2003) Prawo i psychologia .GWP Spendel, Z. (2011). Wybrane etyczne i metodologiczne aspekty opiniodawstwa sądowego jako praktyki ekspertalnej psychologa. W: J. Stanik (red.) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach cywilnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Stanik, J. (2011). Psychologiczne problemy opiniodawstwa sądowego w sprawach o nieważność oświadczenia woli (art. 82 kc) i w sprawach testamentowych (art. 945 kc). W: J. Stanik (red.) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach cywilnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. |
W cyklu 2023Zn:
Literatura obowiązkowa Więcek-Durańska. A, Opiniowanie sądowo-psychologiczne. Teoria i praktyka. Warszawa 2023, Wydawnictwo Naukowe PWN Literatura dodatkowa Rode, D., Dukała, K., Kabzińska, J., & Zalewska-Łunkiewicz, K. (2020). Kliniczna psychologia sądowa. PWN. Ackerman, M. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: GWP. Czerederecka A. Jaskiewicz-Obydzińska, T., Gierowski, J.K. (2003). Ekspertyza psychologiczna. W: J. Wójcikiewicz (red.): Ekspertyza Sądowa. Kraków: Wyd. Zakamycze Lipczyński, A. (2007). Psychologia sądowa. Warszawa: Difin Ciosek M. (2001) Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa: Wydawnictwo prawnicze LexisNexis Gierowski J.K., Jaśkiewicz-Obydzińska T., Najda M.(2008) Psychologia w postepowaniu karnym. Warszawa LexisNexis. Gruza E. (2003) Ocena wiarygodności świadków w procesie karnym. Kraków Zakamycze Memon A, Vrij A., Bull R. (2003) Prawo i psychologia .GWP Spendel, Z. (2011). Wybrane etyczne i metodologiczne aspekty opiniodawstwa sądowego jako praktyki ekspertalnej psychologa. W: J. Stanik (red.) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach cywilnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Stanik, J. (2011). Psychologiczne problemy opiniodawstwa sądowego w sprawach o nieważność oświadczenia woli (art. 82 kc) i w sprawach testamentowych (art. 945 kc). W: J. Stanik (red.) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach cywilnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. |
W cyklu 2024Z:
Literatura obowiązkowa Więcek-Durańska. A, Opiniowanie sądowo-psychologiczne. Teoria i praktyka. Warszawa 2023, Wydawnictwo Naukowe PWN Literatura dodatkowa Ackerman, M. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: GWP. Czerederecka A. Jaskiewicz-Obydzińska, T., Gierowski, J.K. (2003). Ekspertyza psychologiczna. W: J. Wójcikiewicz (red.): Ekspertyza Sądowa. Kraków: Wyd. Zakamycze Lipczyński, A. (2007). Psychologia sądowa. Warszawa: Difin Ciosek M. (2001) Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa: Wydawnictwo prawnicze LexisNexis Gierowski J.K., Jaśkiewicz-Obydzińska T., Najda M.(2008) Psychologia w postepowaniu karnym. Warszawa LexisNexis. Gruza E. (2003) Ocena wiarygodności świadków w procesie karnym. Kraków Zakamycze Memon A, Vrij A., Bull R. (2003) Prawo i psychologia .GWP Spendel, Z. (2011). Wybrane etyczne i metodologiczne aspekty opiniodawstwa sądowego jako praktyki ekspertalnej psychologa. W: J. Stanik (red.) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach cywilnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Stanik, J. (2011). Psychologiczne problemy opiniodawstwa sądowego w sprawach o nieważność oświadczenia woli (art. 82 kc) i w sprawach testamentowych (art. 945 kc). W: J. Stanik (red.) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach cywilnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. |
W cyklu 2024Zn:
Literatura obowiązkowa Więcek-Durańska. A, Opiniowanie sądowo-psychologiczne. Teoria i praktyka. Warszawa 2023, Wydawnictwo Naukowe PWN Literatura dodatkowa Rode, D., Dukała, K., Kabzińska, J., & Zalewska-Łunkiewicz, K. (2020). Kliniczna psychologia sądowa. PWN. Ackerman, M. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: GWP. Czerederecka A. Jaskiewicz-Obydzińska, T., Gierowski, J.K. (2003). Ekspertyza psychologiczna. W: J. Wójcikiewicz (red.): Ekspertyza Sądowa. Kraków: Wyd. Zakamycze Lipczyński, A. (2007). Psychologia sądowa. Warszawa: Difin Ciosek M. (2001) Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa: Wydawnictwo prawnicze LexisNexis Gierowski J.K., Jaśkiewicz-Obydzińska T., Najda M.(2008) Psychologia w postepowaniu karnym. Warszawa LexisNexis. Gruza E. (2003) Ocena wiarygodności świadków w procesie karnym. Kraków Zakamycze Memon A, Vrij A., Bull R. (2003) Prawo i psychologia .GWP Spendel, Z. (2011). Wybrane etyczne i metodologiczne aspekty opiniodawstwa sądowego jako praktyki ekspertalnej psychologa. W: J. Stanik (red.) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach cywilnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Stanik, J. (2011). Psychologiczne problemy opiniodawstwa sądowego w sprawach o nieważność oświadczenia woli (art. 82 kc) i w sprawach testamentowych (art. 945 kc). W: J. Stanik (red.) Psychologiczne i interdyscyplinarne problemy w opiniodawstwie sądowym w sprawach cywilnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. |
Uwagi
|
W cyklu 2023Z:
Stosowane metody kształcenia: opisy przypadków, praca z tekstem, dyskusja, prezentacje multimedialne, materiały filmowe, zajęcia w terenie - wyjście do przyjaznego pokoju przesłuchań Nakład pracy osoby studiującej: 60 godzin zajęć (30 wykładowych oraz 30 ćwiczeniowych), 14 godzin przygotowania do zajęć, 15 przygotowanie do egzaminu i napisania opinii sądowo-psychologicznej Sposoby weryfikacji efektów kształcenia - wykład: Sposoby weryfikacji efektów kształcenia - Ćwiczenia: |
W cyklu 2023Zn:
Stosowane metody kształcenia: opisy przypadków, praca z tekstem, dyskusja, prezentacje multimedialne, materiały filmowe, zajęcia w terenie - wyjście do przyjaznego pokoju przesłuchań Nakład pracy osoby studiującej: 30 godzin zajęć (15 wykładowych oraz 15 ćwiczeniowych), 7 godzin przygotowania do zajęć, 10 przygotowanie do egzaminu i napisania opinii sądowo-psychologicznej Sposoby weryfikacji efektów kształcenia - wykład: Sposoby weryfikacji efektów kształcenia - Ćwiczenia: |
W cyklu 2024Z:
Stosowane metody kształcenia: opisy przypadków, praca z tekstem, dyskusja, prezentacje multimedialne, materiały filmowe, zajęcia w terenie - wyjście do przyjaznego pokoju przesłuchań Nakład pracy osoby studiującej: 60 godzin zajęć (30 wykładowych oraz 30 ćwiczeniowych), 14 godzin przygotowania do zajęć, 15 przygotowanie do egzaminu i napisania opinii sądowo-psychologicznej Sposoby weryfikacji efektów kształcenia - wykład: Sposoby weryfikacji efektów kształcenia - Ćwiczenia: |
W cyklu 2024Zn:
Stosowane metody kształcenia: opisy przypadków, praca z tekstem, dyskusja, prezentacje multimedialne, materiały filmowe, zajęcia w terenie - wyjście do przyjaznego pokoju przesłuchań Nakład pracy osoby studiującej: 30 godzin zajęć (15 wykładowych oraz 15 ćwiczeniowych), 7 godzin przygotowania do zajęć, 10 przygotowanie do egzaminu i napisania opinii sądowo-psychologicznej Sposoby weryfikacji efektów kształcenia - wykład: Sposoby weryfikacji efektów kształcenia - Ćwiczenia: |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: