Teoretyczne podstawy wychowania PE-3F-TPW1

Opis treści programowych:
Podstawowe pojęcia i kategorie z zakresu teoretycznych podstaw wychowania. Zagadnienia aksjologiczne oraz dylematy moralne współczesnej pedagogiki. Problemy, zagadnienia i konceptualizacje współczesnej teorii wychowania. Wychowanie jako odkrywanie, budzenie, tworzenie „świata ludzkich spraw” w człowieku. Problem istoty i cech atrybutywnych wychowania. Proces wychowania – sposoby dookreślania jego funkcji, struktury, dynamiki oraz cech atrybutywnych. Kategorie określające antynomiczne modele myślenia i działania pedagogicznego (autoedukacja versus heretoedukacja; dyrektywność versus nie dyrektywność; pajdocentryzm versus didaskalocentryzm; konformizowanie versus autonomizowanie; adaptacja versus emancypacja; rygoryzm versus permisywność); podmiotowość i autoafirmacja (samowychowanie, samokształcenie, samorealizacja, transgresja). Systemowe i osobowe zmienne skuteczności oddziaływań wychowawczych: psychospołeczne zmienne i uwarunkowania oddziaływań, kwalifikacje pedagogiczne wychowawcy, problem jakości relacji interpersonalnych. Idea dialogu edukacyjnego i dialogiczna struktura aktów wychowania. Metody i techniki oddziaływań wychowawczych oraz warunki ich skuteczności.

Opis treści programowych:
Podstawowe pojęcia i kategorie z zakresu teoretycznych podstaw wychowania. Zagadnienia aksjologiczne oraz dylematy moralne współczesnej pedagogiki. Problemy, zagadnienia i konceptualizacje współczesnej teorii wychowania. Wychowanie jako odkrywanie, budzenie, tworzenie „świata ludzkich spraw” w człowieku. Problem istoty i cech atrybutywnych wychowania. Proces wychowania – sposoby dookreślania jego funkcji, struktury, dynamiki oraz cech atrybutywnych. Kategorie określające antynomiczne modele myślenia i działania pedagogicznego (autoedukacja versus heretoedukacja; dyrektywność versus nie dyrektywność; pajdocentryzm versus didaskalocentryzm; konformizowanie versus autonomizowanie; adaptacja versus emancypacja; rygoryzm versus permisywność); podmiotowość i autoafirmacja (samowychowanie, samokształcenie, samorealizacja, transgresja). Systemowe i osobowe zmienne skuteczności oddziaływań wychowawczych: psychospołeczne zmienne i uwarunkowania oddziaływań, kwalifikacje pedagogiczne wychowawcy, problem jakości relacji interpersonalnych. Idea dialogu edukacyjnego i dialogiczna struktura aktów wychowania. Metody i techniki oddziaływań wychowawczych oraz warunki ich skuteczności.

Literatura podstawowa:
Czerepniak-Walczak M., Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytyczne człowieka, Gdańsk 2006.
Górniewicz J., Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2001.
Górniewicz J., Teoria wychowania (wybrane problemy), Toruń - Olsztyn 1996.
Kosyrz Z., Osobowość wychowawcy, Warszawa 2005.
Pedagogika, cz. 1, 2, red. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, 2004.
Wiśniewski Cz., Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009.
Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, oprac. M. J. Kehily, tłum. M. Kościelniak, Kraków 2008.
Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, red. M. Dudzikowa, M Czerepniak-Walczak, t. 1, 3, 4, Gdańsk 2007, 2008.
Gara J., „Świat życia codziennego” jako źródło wiedzy pedagogicznej, „Przegląd Pedagogiczny” 2009, nr 2, s. 5-18. https://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/553
Gara J., Kultura wychowania jako fenomen drogi okrężnej, „Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN” 2017, nr. 1 (7), s. 12-31. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.hdl_11320_5798

Literatura uzupełniająca:
Ablewicz K., Pedagog kultury jako badacz i uczestnik rzeczywistości kulturowej, „Edukacja” 3/1999.
Bauman Z., Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Toruń 1995.
Bogaj A., Kształcenie ogólne. Między tradycją a ponowoczesnością, Warszawa 2000.
Filek J., Fenomenologia wychowania, w: tenże, Filozofia jako etyka, Kraków 2001, s. 83-120.
Folkierska A., Dialog i wychowanie, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1/1986.
Gara J. , Filozoficzna kategoria totalności jako heurystyka pseudopedagogiczności, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2009 nr. 1.
Gara J., „Świat życia codziennego” jako źródło wiedzy pedagogicznej, „Przegląd Pedagogiczny” 2009, nr 2.
Gara J., Człowiek i wychowanie, Warszawa 2007.
Gara J., Filozoficzne przesłanki intersubiektywności dialogiki aktów wychowania, „Horyzonty Wychowania” 7/2007 (12).
Gara J., Istnienie i wychowanie. Egzystencjalne inspiracje myślenia i działania pedagogicznego, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2021.
Gara J., Koncepcja człowieka jako kwestia przedzałożeniowości myślenia i postępowania pedagogicznego, w: Fundamenty edukacyjnej wspólnoty, red. J. Danielewska, Kraków 2005, s. 265-275.
Gara J., Od filozoficznych podstaw wychowania do ejdetycznej filozofii wychowania, Warszawa 2009, s. 92-102, 249-269. Dostęp on-line: http://www.aps.edu.pl/media/2391869/filozoficzne_podstawy.pdf
Gordon T., Wychowanie bez porażek, PAX 1991.
Gordon, Wychowanie bez porażek, Warszawa 1991.
Hejnicka-Bezwińska T., Pedagogika ogólna, Warszawa 2008.
Kwieciński Z. , Socjopatologia edukacji, PAN 1992.
Łobocki M., Teoria wychowania w zarysie, Kraków 2003.
Nawrot R. , Manipulacja społeczna przegląd technik i wybranych wyników badań, „Przegląd Psychologiczny” 1989, nr. 1.
Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008.
Okoń W., Wszystko o wychowaniu, Warszawa 2009.
Palka S., Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna, Gdańsk 2006.
Pytanie, dialog, wychowanie, red. J. Rutkowiak, Warszawa 1992.
Rutkowiak J., Odmiany myślenia o edukacji, Kraków 1995.
Schulz R., Szkice z pedagogiki ogólnej, Toruń 2016.
Śliwerski B., Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Gdańsk 2007.
Śliwerski B., Podstawowe prawidłowości pedagogiki, Warszawa 2011.
Taylor Ch., Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, PWN 2001.
Witkowski T., Psychomanipulacje, Wrocław 2004.
Witowski L., Edukacja wobec sporów o (po)nowoczesność, Warszawa 1998.
Wojnar I., Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa 2000.

iteratura podstawowa:
Czerepniak-Walczak M., Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytyczne człowieka, Gdańsk 2006.
Górniewicz J., Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2001.
Górniewicz J., Teoria wychowania (wybrane problemy), Toruń - Olsztyn 1996.
Kosyrz Z., Osobowość wychowawcy, Warszawa 2005.
Pedagogika, cz. 1, 2, red. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, 2004.
Wiśniewski Cz., Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009.
Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, oprac. M. J. Kehily, tłum. M. Kościelniak, Kraków 2008.
Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, red. M. Dudzikowa, M Czerepniak-Walczak, t. 1, 3, 4, Gdańsk 2007, 2008.
Gara J., „Świat życia codziennego” jako źródło wiedzy pedagogicznej, „Przegląd Pedagogiczny” 2009, nr 2, s. 5-18. https://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/553
Gara J., Kultura wychowania jako fenomen drogi okrężnej, „Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN” 2017, nr. 1 (7), s. 12-31. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.hdl_11320_5798

Literatura uzupełniająca:
Ablewicz K., Pedagog kultury jako badacz i uczestnik rzeczywistości kulturowej, „Edukacja” 3/1999.
Bauman Z., Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Toruń 1995.
Bogaj A., Kształcenie ogólne. Między tradycją a ponowoczesnością, Warszawa 2000.
Filek J., Fenomenologia wychowania, w: tenże, Filozofia jako etyka, Kraków 2001, s. 83-120.
Folkierska A., Dialog i wychowanie, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1/1986.
Gara J. , Filozoficzna kategoria totalności jako heurystyka pseudopedagogiczności, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2009 nr. 1.
Gara J., „Świat życia codziennego” jako źródło wiedzy pedagogicznej, „Przegląd Pedagogiczny” 2009, nr 2.
Gara J., Człowiek i wychowanie, Warszawa 2007.
Gara J., Filozoficzne przesłanki intersubiektywności dialogiki aktów wychowania, „Horyzonty Wychowania” 7/2007 (12).
Gara J., Istnienie i wychowanie. Egzystencjalne inspiracje myślenia i działania pedagogicznego, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2021.
Gara J., Koncepcja człowieka jako kwestia przedzałożeniowości myślenia i postępowania pedagogicznego, w: Fundamenty edukacyjnej wspólnoty, red. J. Danielewska, Kraków 2005, s. 265-275.
Gara J., Od filozoficznych podstaw wychowania do ejdetycznej filozofii wychowania, Warszawa 2009, s. 92-102, 249-269. Dostęp on-line: http://www.aps.edu.pl/media/2391869/filozoficzne_podstawy.pdf
Gordon T., Wychowanie bez porażek, PAX 1991.
Gordon, Wychowanie bez porażek, Warszawa 1991.
Hejnicka-Bezwińska T., Pedagogika ogólna, Warszawa 2008.
Kwieciński Z. , Socjopatologia edukacji, PAN 1992.
Łobocki M., Teoria wychowania w zarysie, Kraków 2003.
Nawrot R. , Manipulacja społeczna przegląd technik i wybranych wyników badań, „Przegląd Psychologiczny” 1989, nr. 1.
Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008.
Okoń W., Wszystko o wychowaniu, Warszawa 2009.
Palka S., Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna, Gdańsk 2006.
Pytanie, dialog, wychowanie, red. J. Rutkowiak, Warszawa 1992.
Rutkowiak J., Odmiany myślenia o edukacji, Kraków 1995.
Schulz R., Szkice z pedagogiki ogólnej, Toruń 2016.
Śliwerski B., Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Gdańsk 2007.
Śliwerski B., Podstawowe prawidłowości pedagogiki, Warszawa 2011.
Taylor Ch., Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, PWN 2001.
Witkowski T., Psychomanipulacje, Wrocław 2004.
Witowski L., Edukacja wobec sporów o (po)nowoczesność, Warszawa 1998.
Wojnar I., Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa 2000.

Opis metod kształcenia:
Metoda asymilacji wiedzy (wykład problemowy, wykład monograficzny, dyskusja, praca z książką), metody oglądowe, praca w grupach, „burza mózgów”.

Nakład pracy:
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia 15+15
Przygotowanie się do zajęć, lektury 25
Przygotowanie się do egzaminu 25
Przygotowanie się do kolokwium z ćwiczeń: 20
Inne formy :
Egzamin: test sprawdzający wiedzę
Zaliczenie ćwiczeń: kolokwium pisemne.

Opis metod kształcenia:
Metoda asymilacji wiedzy (wykład problemowy, wykład monograficzny, dyskusja, praca z książką), metody oglądowe, praca w grupach, „burza mózgów”.
Egzamin: test sprawdzający wiedzę
Zaliczenie ćwiczeń: kolokwium pisemne.

Nakład pracy:
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia 15+15
Przygotowanie się do zajęć, lektury 25
Przygotowanie się do egzaminu 25
Przygotowanie się do kolokwium z ćwiczeń: 20
Inne formy :