Podstawy socjologii PE-3F-PSO

Celem kursu jest przedstawienie studentom z innych kierunków niż socjologia, podstawowych pojęć, paradygmatów oraz problemów jakie podejmowane są we współczesnej socjologii oraz głównych metod jakimi socjologowie posługują się w swoich badaniach.

TREŚCI PROGRAMOWE
Podstawowe pojęcia i teorie socjologiczne dotyczące struktury społecznej i zasady strukturalizacji życia społecznego, zasady funkcjonowania podstawowych instytucji, w tym instytucji oświatowych i ich roli w kształtowaniu i normowaniu rzeczywistości społecznej; wybrane teorie dotyczące interakcji społecznych ze szczególnym uwzględnieniem komunikacji społecznej. Obserwowanie i analizowanie zjawisk społecznych, szczególnie w obszarach działalności pedagogicznej.
I. Przedmiot socjologii. Przedsocjologiczna wiedza o społeczeństwie. Wiedza potoczna i naukowa. Socjologia jako dyscyplina naukowa. Socjologia wśród innych nauk. Rozwój socjologii. Czołowi przedstawiciele socjologii myśli socjologicznej. Współczesne teorie socjologiczne.
II. Metody i narzędzia badań socjologicznych. Zmienne i korelacje. Proces badawczy i jego etapy. Metody badawcze. Obserwacja. Badania sondażowe. Eksperymenty. Analizy dokumentów i danych zastanych. Problemy i dylematy socjologa w procesie badawczym.
III. Społeczny wymiar kultury. Kultura jako wyróżnik człowieka. Definicje kultury. Cechy kultury. Kultura materialna i niematerialna. Typy kultury. Kultura symboliczna i jej społeczne funkcje. Trywializacja symboli. Wartości i normy (rodzaje). Etnocentryzm i relatywizm kulturowy. Kultura masowa i jej społeczne znaczenie w świecie współczesnym. Rola telewizji i internetu. Społeczne oddziaływanie reklamy.
IV. Interakcje i struktura społeczna. Pojęcie interakcji. Interakcje jako: wymiana, gra i komunikacja. Komunikacja werbalna i niewerbalna. Mowa ciała. Status społeczny i jego rodzaje. Role społeczne – podejście dramaturgiczne (teoria E. Goffmana).
V. Zbiorowości społeczne. Pojęcie grupy społecznej. Cechy grupy społecznej. Typologia grup. Normy grupowe. Struktura grupy. Procesy grupowe. Komunikacja w grupie. Typy przywództwa. Spójność grupy. Konformizm grupowy. Mechanizm kontroli społecznej. Grupy odniesienia porównawczego i normatywnego. Organizacje społeczne. Typ idealny biurokracji Maxa Webera. Instytucje społeczne. Społeczność lokalna i zbiorowość terytorialna. Naród.
VI. Proces socjalizacji. Socjalizacja i wychowanie a natura. „Dzikie dzieci”. Osobowość społeczna. Dynamika socjalizacji – różne ujęcia. Socjalizacja pierwotna i jej znaczenie. Rozwój „jaźni” wg G.H.Meada. Socjalizacja wtórna. Resocjalizacja.
VII. Stratyfikacja społeczna. Pojęcie nierówności społecznych. Systemy stratyfikacji. Teorie stratyfikacji: funkcjonalna, teoria konfliktu, wielowymiarowe ujęcie M.Webera. Utrzymywanie systemu stratyfikacji społecznej. Klasy i warstwy. Zróżnicowanie społeczno-zawodowe. Ruchliwość społeczna i jej rodzaje. Klasa średnia. Underclass i marginalizacja społeczna. Bezrobocie (typy i skutki) i ubóstwo w Polsce.

Celem kursu jest zapoznanie słuchaczy z historią, podstawowymi pojęciami, przedmiotem badań, metodami badawczymi socjologii oraz współczesnymi polami zainteresowań socjologii. Zaliczenie wykładu odbywa się na podstawie egzaminu pisemnego.

Plan zajęć
1. Zajęcia organizacyjno-wprowadzające
2. Historia socjologii - wykład
3. Człowiek w społeczeństwie
4. Społeczeństwo w człowieku
5. Społeczeństwo jako dramat
6. Interpretowanie społeczeństwa – Emile Durkheim
7. Teorie konfliktowe w socjologii
8. Kultura i osobowość – Florian Znaniecki
9. O metodzie socjologii: badania jakościowe i etnograficzne
10. O metodzie socjologii: badania ilościowe i sondaże
11. Pierre Bourdieu i socjologia edukacji
12. Socjologia narodu: naród, nacjonalizm, patriotyzm I
13. Socjologia narodu: naród, nacjonalizm, patriotyzm II
14. Socjologia komunikacji: panika moralna
15. Egzamin

TREŚCI PROGRAMOWE
Podstawowe pojęcia i teorie socjologiczne dotyczące struktury społecznej i zasady strukturalizacji życia społecznego, zasady funkcjonowania podstawowych instytucji, w tym instytucji oświatowych i ich roli w kształtowaniu i normowaniu rzeczywistości społecznej; wybrane teorie dotyczące interakcji społecznych ze szczególnym uwzględnieniem komunikacji społecznej. Obserwowanie i analizowanie zjawisk społecznych, szczególnie w obszarach działalności pedagogicznej.
I. Przedmiot socjologii. Przedsocjologiczna wiedza o społeczeństwie. Wiedza potoczna i naukowa. Socjologia jako dyscyplina naukowa. Socjologia wśród innych nauk. Rozwój socjologii. Czołowi przedstawiciele socjologii myśli socjologicznej. Współczesne teorie socjologiczne.
II. Metody i narzędzia badań socjologicznych. Zmienne i korelacje. Proces badawczy i jego etapy. Metody badawcze. Obserwacja. Badania sondażowe. Eksperymenty. Analizy dokumentów i danych zastanych. Problemy i dylematy socjologa w procesie badawczym.
III. Społeczny wymiar kultury. Kultura jako wyróżnik człowieka. Definicje kultury. Cechy kultury. Kultura materialna i niematerialna. Typy kultury. Kultura symboliczna i jej społeczne funkcje. Trywializacja symboli. Wartości i normy (rodzaje). Etnocentryzm i relatywizm kulturowy. Kultura masowa i jej społeczne znaczenie w świecie współczesnym. Rola telewizji i internetu. Społeczne oddziaływanie reklamy.
IV. Interakcje i struktura społeczna. Pojęcie interakcji. Interakcje jako: wymiana, gra i komunikacja. Komunikacja werbalna i niewerbalna. Mowa ciała. Status społeczny i jego rodzaje. Role społeczne – podejście dramaturgiczne (teoria E. Goffmana).
V. Zbiorowości społeczne. Pojęcie grupy społecznej. Cechy grupy społecznej. Typologia grup. Normy grupowe. Struktura grupy. Procesy grupowe. Komunikacja w grupie. Typy przywództwa. Spójność grupy. Konformizm grupowy. Mechanizm kontroli społecznej. Grupy odniesienia porównawczego i normatywnego. Organizacje społeczne. Typ idealny biurokracji Maxa Webera. Instytucje społeczne. Społeczność lokalna i zbiorowość terytorialna. Naród.
VI. Proces socjalizacji. Socjalizacja i wychowanie a natura. „Dzikie dzieci”. Osobowość społeczna. Dynamika socjalizacji – różne ujęcia. Socjalizacja pierwotna i jej znaczenie. Rozwój „jaźni” wg G.H.Meada. Socjalizacja wtórna. Resocjalizacja.
VII. Stratyfikacja społeczna. Pojęcie nierówności społecznych. Systemy stratyfikacji. Teorie stratyfikacji: funkcjonalna, teoria konfliktu, wielowymiarowe ujęcie M.Webera. Utrzymywanie systemu stratyfikacji społecznej. Klasy i warstwy. Zróżnicowanie społeczno-zawodowe. Ruchliwość społeczna i jej rodzaje. Klasa średnia. Underclass i marginalizacja społeczna. Bezrobocie (typy i skutki) i ubóstwo w Polsce.

Celem kursu jest zapoznanie słuchaczy z historią, podstawowymi pojęciami, przedmiotem badań, metodami badawczymi socjologii oraz współczesnymi polami zainteresowań socjologii. Zaliczenie wykładu odbywa się na podstawie egzaminu pisemnego.

Plan zajęć
1. Zajęcia organizacyjno-wprowadzające
2. Historia socjologii - wykład
3. Człowiek w społeczeństwie
4. Społeczeństwo w człowieku
5. Społeczeństwo jako dramat
6. Interpretowanie społeczeństwa – Emile Durkheim
7. Kultura i osobowość – Florian Znaniecki
8. Teorie konfliktowe w socjologii
9. Pierre Bourdieu i socjologia edukacji
10. Socjologia narodu: naród, nacjonalizm, patriotyzm I
11. Socjologia narodu: naród, nacjonalizm, patriotyzm II
12. Socjologia komunikacji: panika moralna
13. O metodzie socjologii: badania jakościowe i etnograficzne
14. O metodzie socjologii: badania ilościowe i sondaże
15. Egzamin

Aronson, Elliot (2001) Człowiek istota społeczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (Rozdział 5).
Babbie, Earl (2004). Badania społeczne w praktyce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 204-220; 267-303 (Rozdział 7 oraz 9).
Berger, Peter (2007). Zaproszenie do socjologii, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN.
Jerzy Szacki (2002). Historia myśli socjologicznej, Warszawa: Wydawnictwo

1) A. Giddens, Socjologia, PWN Warszawa 2004
2) N. Goodman, Wstęp do socjologii, Warszawa 1997
3) B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003
Literatura uzupełniająca:
1) E. Aronson, Człowiek-istota społeczna, Warszawa 1995, s. 494-522
2) P.L.Berger, T. Luckmann, Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa 1983, s.202-227
3) E. Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego, Warszawa 1998, r.I
4) G. Le Bon, Psychologia tłumu, Warszawa 1994, r.I
5) St. Ossowski, Konflikt niewspółmiernych skal wartości, Dzieła, t.III, Warszawa 1967
6) D. Strinati, Wprowadzenie do kultury popularnej, Warszawa 1998, r.I
7) J. Turowski, Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1993, r. VII

Jerzy Szacki, Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Peter Berger, Zaproszenie do socjologii, Wydawnictwo Szkolne PWN
Babbie, E. (2004) Badania społeczne w praktyce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 204-220; 267-303 (Rozdział 7 oraz 9)

1) A. Giddens, Socjologia, PWN Warszawa 2004
2) N. Goodman, Wstęp do socjologii, Warszawa 1997
3) B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003
Literatura uzupełniająca:
1) E. Aronson, Człowiek-istota społeczna, Warszawa 1995, s. 494-522
2) P.L.Berger, T. Luckmann, Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa 1983, s.202-227
3) E. Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego, Warszawa 1998, r.I
4) G. Le Bon, Psychologia tłumu, Warszawa 1994, r.I
5) St. Ossowski, Konflikt niewspółmiernych skal wartości, Dzieła, t.III, Warszawa 1967
6) D. Strinati, Wprowadzenie do kultury popularnej, Warszawa 1998, r.I

Jerzy Szacki, Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Peter Berger, Zaproszenie do socjologii, Wydawnictwo Szkolne PWN
Babbie, E. (2004) Badania społeczne w praktyce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 204-220; 267-303 (Rozdział 7 oraz 9)

Link do zespołu w MS Teams (dołączenie do zespołu odbywa się za pomocą kodu przesłanego przez koordynatora na pocztę APS):
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a4e9638c5dc6443dbb991c3307dcc0652%40thread.tacv2/conversations?groupId=1388ed40-64f3-486c-bed3-8c49caf41d65&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Metody dydaktyczne na czas nauczania zdalnego:

Wykład online, analiza case study, dyskusja na żywo.

Metody dydaktyczne: wykład, prezentacja multimedialna, dyskusja

Metody dydaktyczne: wykład, prezentacja multimedialna, dyskusja