Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży PC-5F-PDK1

TREŚCI PROGRAMOWE
- Podstawowe zagadnienia z psychologii klinicznej: psychologia kliniczna jako subdyscyplina, historia psychologii klinicznej w Polsce, związki psychologii klinicznej z innymi dyscyplinami naukowymi, modele wybranych klasyfikacji, etyka postępowania psychologa klinicznego.
- Pojęcie normy i patologii rozwojowej, zdrowia i choroby, modele zdrowia i choroby, dysharmonie rozwojowe.
- Specyfika zaburzeń okresu dzieciństwa i adolescencji oraz ich uwarunkowania.
- Wybrane zaburzenia rozwojowe oraz zdrowia psychicznego w okresie dzieciństwa
i adolescencji i ich wpływ na sytuację szkolną.
- Zaburzenia rozwoju, zaburzenia zachowania (zespół nadpobudliwości psychoruchowej, zachowania opozycyjno-buntownicze)
- Zaburzenia lękowe (m.in. lęk separacyjny, fobie), nastroju (m.in. depresja), próby samobójcze.
- Zaburzenia osobowości u młodzieży.
- Agresja i przemoc (w tym agresja elektroniczna).
- Uzależnienia - koncepcje i modele uzależnień, rodzaje i symptomy uzależnień (uzależnienia od środków psychoaktywnych i mediów elektronicznych).
- Zaburzenia odżywiania.
- Stres i sytuacje kryzysowe w okresie dzieciństwa i adolescencji: przyczyny, mechanizmy powstawania, objawy, sposoby radzenia sobie z nimi.
- Psychologiczne następstwa doświadczeń traumatycznych (w tym choroby przewlekłe, niepełnosprawności) – negatywne i pozytywne.
- Zaburzenia komunikacji językowej.
- Problemy zdrowotne ucznia i ich wpływ na jego sytuację szkolną. Konsekwencje psychologiczne stanów chorobowych.
- Dysharmonie i wybrane zaburzenia rozwojowe u dzieci, a ich funkcjonowanie w grupie rówieśniczej.
- Psychologiczne metody diagnozy problemów związanych ze zdrowiem, chorobą
i niepełnosprawnością, konsekwencje psychologiczne stanów chorobowych.
- Formy wsparcia psychologicznego dzieci i młodzieży.

W cyklu 2023Z:

Tematy wykładów:
1. Wprowadzenie – historia zainteresowania problemami psychicznymi dzieci i młodzieży; charakterystyka i obszar dziedziny; podstawowe pojęcia (zdrowie, zdrowie psychiczne, zaburzenia/problemy psychiczne, norma, jakość życia).
2. Podstawowe paradygmaty psychologii klinicznej ujmujące problemy zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży; przyczyny powstania zaburzeń wieku rozwojowego.
3. Diagnoza w psychologii klinicznej dzieci i młodzieży(proces diagnozy, metody: wywiad, obserwacja, testy; konceptualizacja pacjenta).
4.Fazy rozwoju dziecka z perspektywy psychologii klinicznej (prawidłowy rozwój – zadania rozwojowe – niepokojące objawy – występujace problemy – czynniki ryzyka – czynniki ochronne).
5. Psychologiczne aspekty stresu u dzieci i młodzieży (przyczyny stresu i jego konsekwencje dla funkcjonowania dzieci i młodzieży; PTSD u małych dzieci.
6. Rodzina a dziecko; przemoc w rodzinie.
Tematy ćwiczeń:
1 - Zaburzenia neurozwojowe:
niepełnosprawność intelektualna,
- zaburzenia ze spektrum autyzmu
2 - Zaburzenia emocjonalne:
- zaburzenia depresyjne,
- zaburzenia lękowe
3 - Zaburzenia behawioralne:
-ADHD (zaburzenie hiperkinetyczne),
- zaburzenia zachowania
4 - Kliniczne problemy dzieci i młodzieży
-np. agresja, doświadczanie przemocy, rodzicielstwo nastolatków
– jakość życia dzieci chorych i niepełnosprawnych

W cyklu 2023Zn:

W cyklu 2024Zn:

Tematy wykładów:
1. Wprowadzenie – historia zainteresowania problemami psychicznymi dzieci i młodzieży; charakterystyka i obszar dziedziny; podstawowe pojęcia (zdrowie, zdrowie psychiczne, zaburzenia/problemy psychiczne, norma, jakość życia).
2. Podstawowe paradygmaty psychologii klinicznej ujmujące problemy zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży; przyczyny powstania zaburzeń wieku rozwojowego.
3. Diagnoza w psychologii klinicznej dzieci i młodzieży(proces diagnozy, metody: wywiad, obserwacja, testy; konceptualizacja pacjenta).
4.Fazy rozwoju dziecka z perspektywy psychologii klinicznej (prawidłowy rozwój – zadania rozwojowe – niepokojące objawy – występujace problemy – czynniki ryzyka – czynniki ochronne).
5. Psychologiczne aspekty stresu u dzieci i młodzieży (przyczyny stresu i jego konsekwencje dla funkcjonowania dzieci i młodzieży; PTSD u małych dzieci.
6. Rodzina a dziecko.
Tematy ćwiczeń:
Zaburzenia należące do spektrum autyzmu
Zaburzenie z deficytem uwagi i nadaktywnością
Zaburzenia nastroju
Zaburzenia odżywiania się
Zaburzenia lękowe

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023Zn:

W cyklu 2024Zn:

W cyklu 2024Z:

W cyklu 2023Z:

Efekty kształcenia

Wiedza
Zna przedmiot i zadania psychologii klinicznej oraz jej miejsce w systemie nauk.
Zna terminologię stosowaną w psychologii klinicznej, w tym pojęcie normy, normalności i zdrowia.
Potrafi opisać dysharmonie i zaburzenia rozwojowe u uczniów, w tym zaburzenia emocjonalne i behawioralne oraz całościowe zaburzenia rozwoju. Zna ich obraz kliniczny, kryteria diagnostyczne oraz uwarunkowania problemów klinicznych w rozwoju dzieci i młodzieży.
Zna i rozumie problematykę stresu, sytuacji kryzysowych i uzależnień oraz sposoby radzenia sobie z nimi, psychologicznych następstw doświadczeń traumatycznych, w tym choroby przewlekłej lub niepełnosprawności.
Rozumie psychologiczne aspekty zaburzeń komunikacji językowej.
Zna metody diagnozy i formy pomocy psychologicznej w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych.
Zna zasady etycznego postępowania psychologa klinicznego.

Umiejętności
Potrafi opisać rodzaje i modele zdrowia i choroby, pojęcia normy i patologii.
Potrafi scharakteryzować wybrane zaburzenia rozwojowe oraz zaburzenia zdrowia psychicznego w okresie dzieciństwa i adolescencji.
Potrafi określać w oparciu o kryteria diagnostyczne rodzaj zaburzenia i jego specyficzne cechy.
Potrafi przewidywać skutki występowania różnorodnych zaburzeń u dzieci; rozpoznawać bariery i trudności dzieci i młodzieży w procesie uczenia się.

Kompetencje społeczne
Wykazuje gotowość krytycznej oceny i umiejętności własnych z zakresu zagadnień z psychologii klinicznej podczas rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży.
Wykazuje wrażliwość na problemy z obszaru psychologii klinicznej oraz prezentuje właściwą postawę wobec dzieci i młodzieży. Prezentuje właściwą postawę wobec uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Literatura

W cyklu 2023Z:

Literatura obowiązkowa:
Grzegorzewska, I., Cierpiałkowska, L., Borkowska, A. (2020). Psychologia kliniczna dzieci i młodziezy. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN SA.

1. Cierpiałkowska, L., Sęk, H. (red.) 2016). Psychologia kliniczna. Warszawa, PWN
2. DC:0-3R (2005). Klasyfikacja diagnostyczna. Warszawa: Wyd. „Fundament”.
3. ICD-10. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja Dziesiąta. (1997, 2000) Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne “Vesalius”, Wydawnictwo Instytutu Psychiatrii i Neurologii. Kraków, Warszawa (188-238).
4. Jerzak, M. (red.) 2016). Zaburzenia psychiczne i rozwojowe u dzieci a rzeczywistość szkolna. Warszawa, PWN
5. Kendall, P. (2014). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji, Gdańsk:GWP.
6.Komender, J., Jagielska, G., Bryńska, A. (2009). Autyzm i zespół Aspergera, Warszawa:PZWL.
7. Marcelli, D. (2013). Psychopatologia wieku dziecięcego. Wrocław, Elsevier
8. Namysłowska, I. (2007). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa, PZWL
9. Pisula, E. (2012). Autyzm. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej, Sopot: GWP.
10. Wolańczyk ,T., Komender, J. (2005). Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. Warszawa: PZWL.
11. Zasępa, E. (2016). Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Procesy poznawcze. Kraków, Oficyna Wyd. Impuls
Literatura uzupełniająca:
Attwood, T. (2006). Zespół Aspergera, Warszawa: Wyd. Zysk i S-ka.
Biała M. (1994) Teoria zabawy wg. Koncepcji D.W. Winnicotta, Nowiny Psychologiczne 4.
Danielewicz, D., Pisula, E. (2011). Rodzice i rodzeństwo wobec trudności w zdrowiu i rozwoju dziecka, Warszawa: Wyd. APS.
Frith, U. (2008). Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy. Gdańsk: GWP.
Krasowicz-Kupis, G. (2009). Psychologia dysleksji. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN
Hanć, T. (2009). Dzieciństwo i dorastanie z ADHD. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kazdin, A.E., Weisz, J.R. (red.) (2006). Psychoterapia dzieci i młodzieży. Metody oparte na dowodach. Kraków, Wydawnictwo UJ.
Kulik, A. (2010). Zmęczenie przewlekłe u nastolatków. Charakterystyka psychologiczna. Lublin, Wydawnictwo KUL
Kołakowski, A. (red.) (2013). Zaburzenia zachowania u dzieci. Teoria i praktyka. Sopot, GWP.
Reinecke, M.A., Clark, D.A. (red.). Psychoterapia poznawcza w teorii i praktyce (s. 486–524). Gdańsk, GWP.

W cyklu 2023Zn:

Literatura obowiązkowa:
Grzegorzewska, I., Cierpiałkowska, L., Borkowska, A. (2020). Psychologia kliniczna dzieci i młodziezy. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN SA.

W cyklu 2024Zn:

Literatura obowiązkowa:
Grzegorzewska, I., Cierpiałkowska, L., Borkowska, A. (2020). Psychologia kliniczna dzieci i młodziezy. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN SA.

1. Cierpiałkowska, L., Sęk, H. (red.) 2016). Psychologia kliniczna. Warszawa, PWN
2. DC:0-3R (2005). Klasyfikacja diagnostyczna. Warszawa: Wyd. „Fundament”.
3. ICD-11. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. .
4. Jerzak, M. (red.) 2016). Zaburzenia psychiczne i rozwojowe u dzieci a rzeczywistość szkolna. Warszawa, PWN
5. Kendall, P. (2014). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji, Gdańsk:GWP.
6.Komender, J., Jagielska, G., Bryńska, A. (2009). Autyzm i zespół Aspergera, Warszawa:PZWL.
7. Marcelli, D. (2013). Psychopatologia wieku dziecięcego. Wrocław, Elsevier
8. Namysłowska, I. (2007). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa, PZWL
9. Pisula, E. (2012). Autyzm. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej, Sopot: GWP.
10. Wolańczyk ,T., Komender, J. (2005). Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. Warszawa: PZWL.
11. Zasępa, E. (2016). Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Procesy poznawcze. Kraków, Oficyna Wyd. Impuls
Literatura uzupełniająca:
Attwood, T. (2006). Zespół Aspergera, Warszawa: Wyd. Zysk i S-ka.
Biała M. (1994) Teoria zabawy wg. Koncepcji D.W. Winnicotta, Nowiny Psychologiczne 4.
Danielewicz, D., Pisula, E. (2011). Rodzice i rodzeństwo wobec trudności w zdrowiu i rozwoju dziecka, Warszawa: Wyd. APS.
Frith, U. (2008). Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy. Gdańsk: GWP.
Krasowicz-Kupis, G. (2009). Psychologia dysleksji. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN
Hanć, T. (2009). Dzieciństwo i dorastanie z ADHD. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kazdin, A.E., Weisz, J.R. (red.) (2006). Psychoterapia dzieci i młodzieży. Metody oparte na dowodach. Kraków, Wydawnictwo UJ.
Kulik, A. (2010). Zmęczenie przewlekłe u nastolatków. Charakterystyka psychologiczna. Lublin, Wydawnictwo KUL
Kołakowski, A. (red.) (2013). Zaburzenia zachowania u dzieci. Teoria i praktyka. Sopot, GWP.
Reinecke, M.A., Clark, D.A. (red.). Psychoterapia poznawcza w teorii i praktyce (s. 486–524). Gdańsk, GWP.

Uwagi

W cyklu 2023Z:

formy zajęć:
wykład
ćwiczenia - praca w grupach, prezentacja, omawianie studium przypadku

Nakład pracy studenta:
godziny kontaktowe: 21 (12 wykład, 9 ćwiczenia)
przygotowanie do egzaminu: 30
przygotowanie do zajęć: 25
przygotowanie prezentacji: 25

Sumaryczna liczba punktów ECTS: 5

W cyklu 2023Zn:

formy zajęć:
wykład
ćwiczenia - praca w grupach, prezentacja, omawianie studium przypadku

Nakład pracy studenta:
godziny kontaktowe: 30 (15 wykład, 15 ćwiczenia)
przygotowanie do egzaminu: 30
przygotowanie do zajęć: 20
przygotowanie prezentacji: 20

Sumaryczna liczba punktów ECTS: 5

W cyklu 2024Zn:

formy zajęć:
wykład
ćwiczenia - praca w grupach projektowych, prezentacja, omawianie studium przypadku

Nakład pracy studenta:
godziny kontaktowe: 21 (9 wykład, 12 ćwiczenia)
przygotowanie do egzaminu: 30
przygotowanie do zajęć: 20
przygotowanie prezentacji: 20

Sumaryczna liczba punktów ECTS: 4

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu PC-5F-PDK1 w USOSweb