Diagnostyka w pedagogice specjalnej PC-5F-DPS1

TREŚCI PROGRAMOWE
- Podstawy diagnostyki w pedagogice specjalnej – analiza historyczna.
- Cele, założenia i cechy diagnozy w pedagogice specjalnej.
- Obszary, w których mogą występować przyczyny utrudniające funkcjonowanie osoby.
- Wyznaczniki metodyki diagnozy.
- Uwarunkowania kontaktu diagnostycznego.
- Modele działania diagnostów.
- Wybrane modele diagnozowania w pedagogice (Ziemski, Kępiński, Obuchowska, Marcinkowska, modele diagnozy dydaktycznej, wychowawczej i środowiskowej, ujęcie strukturalno-dynamiczne i in.).
- Procedury badań diagnostycznych i eksperymentalnych w pedagogice specjalnej ─ analizy jakościowe i ilościowe.
- Metody, techniki i narzędzia diagnozy pedagogicznej oraz ich przydatność w ocenie specyfiki zaburzeń w rozwoju.
- Planowanie i konstruowanie narzędzi do diagnozy pedagogicznej – operacjonalizacja, ankieta, budowanie taksonomii osiągnięć w różnych ziedzinach, arkusz obserwacji.
- Analiza i interpretacja dokumentów pod kątem określania możliwości ucznia oraz jego specjalnych potrzeb edukacyjno-terapeutycznych.
- Analiza i interpretacja testów rysunkowych pod kątem określania środowiskowych uwarunkowań funkcjonowania dziecka.
- Wybrane pedagogiczne metody oceny funkcjonowania edukacyjnego, fizycznego, psychicznego i społecznego osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
- Rozpoznawanie błędów wychowawczych i ich wpływu na funkcjonowanie osoby.
- Diagnoza rozwojowa i funkcjonalna, ICF. Diagnoza nozologiczna wg klasyfikacji ICD, DSM.
- Diagnoza pedagogiczna w polskim prawie oświatowym – zadania nauczycieli i specjalistów, zasady sporządzania opinii, zawartość wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia.
- Rola i miejsce diagnostyki opiekuńczo-wychowawczej, rehabilitacyjnej, resocjalizacyjnej i socjoterapeutycznej w pracy różnych instytucji – model pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Modele działań podejmowanych przez zespoły nauczycieli i specjalistów.
- Orzecznictwo psychopedagogiczne a orzekanie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.
- Ocena skuteczności stosowanych metod wychowania, nauczania specjalnego, rehabilitacji i resocjalizacji oraz socjoterapii - ewaluacja w kształceniu specjalnym.
- Postępowanie etyczne w procesie diagnozowanie pedagogicznego.

W cyklu 2023Z:

Ćwiczenia:
1. Diagnoza wg Ziemskiego, Paluchowskiego, Nikitorowicza
2.Orzeczenia i opinie wydawane przez zespoły orzekające w publicznych poradniach psychologiczno - pedagogicznych
3. Analiza wzorów orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły działające w publicznych poradniach psychologiczno - pedagogicznych.
4.Kontakt diagnostyczny. Kompetencje diagnosty.
5. Etyczne aspekty procesu diagnozowania.
6.Operacjonalizacja celów kształcenia.
7.Taksonomia celów kształcenia.
8.Podstawowe metody i techniki diagnostyczne w pracy pedagoga specjalnego.Metoda indywidualnych przypadków. Ankieta.
9. Podstawowe metody i techniki diagnostyczne w pracy pedagoga specjalnego. Obserwacja, wywiad.
10.Podstawowe metody i techniki diagnostyczne w pracy pedagoga specjalnego. Techniki socjometryczne.
11. Pomoc psychologiczno- pedagogiczna w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.
12. Warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami.
13. Wielospecjalistyczna Ocena Poziomu Funkcjonowania Ucznia - WOPFU
14. Orzekanie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.
Wykład:
1. Wprowadzenie do diagnozy. Teoretyczne i historyczne aspekty diagnozowania.
2.Uwarunkowania i rodzaje diagnozy pedagogicznej. Typologie diagnostów.
3.Wybrane modele diagnozy pedagogicznej.
4. Diagzoza funkcjonalna a diagnoza różnicowa. Znaczene celów kształcenia w pracy diagnosty pedagogicznego.
5. Pomiar efektów kształcenia - ewaluacja a diagnoza.
6. Formalne i nieformalne metody pracy diagnosty.
7 Standardy i zasady przygotowywania oraz adaptacji narzędzi diagnostycznych i procesu diagnostycznego do potrzeb dzieci i młodzieży z wybranymi niepełnosprawnościami.

W cyklu 2023Zn:

Ćwiczenia:
1. Diagnoza wg Ziemskiego, Paluchowskiego, Nikitorowicza
2.Orzeczenia i opinie wydawane przez zespoły orzekające w publicznych poradniach psychologiczno - pedagogicznych
3. Analiza wzorów orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły działające w publicznych poradniach psychologiczno - pedagogicznych.
4.Kontakt diagnostyczny. Kompetencje diagnosty.
5. Etyczne aspekty procesu diagnozowania.
6.Operacjonalizacja celów kształcenia.
7.Taksonomia celó kształcenia.
8.Podstawowe metody i techniki diagnostyczne w pracy pedagoga specjalnego.Metoda indywidualnych przypadków. Ankieta.
9. Podstawowe metody i techniki diagnostyczne w pracy pedagoga specjalnego. Obserwacja, wywiad.
10.Podstawowe metody i techniki diagnostyczne w pracy pedagoga specjalnego. Techniki socjometryczne.
11. Pomoc psychologiczno- pedagogiczna w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.
12. Warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami.
13. Wielospecjalistyczna Ocena Poziomu Funkcjonowania Ucznia - WOPFU
14. Orzekanie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.
Wykład:
1. Wprowadzenie do diagnozy. Teoretyczne i historyczne aspekty diagnozowania.
2.Uwarunkowania i rodzaje diagnozy pedagogicznej. Typologie diagnostów.
3.Wybrane modele diagnozy pedagogicznej.
4. Diagzoza funkcjonalna a diagnoza różnicowa. Znaczene celów kształcenia w pracy diagnosty pedagogicznego.
5. Pomiar efektów kształcenia - ewaluacja a diagnoza.
6. Formalne i nieformalne metody pracy diagnosty.
7 Standardy i zasady przygotowywania oraz adaptacji narzędzi diagnostycznych i procesu diagnostycznego do potrzeb dzieci i młodzieży z wybranymi niepełnosprawnościami.

W cyklu 2024Z:

Ćwiczenia:
1. Diagnoza wg Ziemskiego, Paluchowskiego, Nikitorowicza
2.Orzeczenia i opinie wydawane przez zespoły orzekające w publicznych poradniach psychologiczno - pedagogicznych
3. Analiza wzorów orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły działające w publicznych poradniach psychologiczno - pedagogicznych.
4.Kontakt diagnostyczny. Kompetencje diagnosty.
5. Etyczne aspekty procesu diagnozowania.
6.Operacjonalizacja celów kształcenia.
7.Taksonomia celó kształcenia.
8.Podstawowe metody i techniki diagnostyczne w pracy pedagoga specjalnego.Metoda indywidualnych przypadków. Ankieta.
9. Podstawowe metody i techniki diagnostyczne w pracy pedagoga specjalnego. Obserwacja, wywiad.
10.Podstawowe metody i techniki diagnostyczne w pracy pedagoga specjalnego. Techniki socjometryczne.
11. Pomoc psychologiczno- pedagogiczna w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.
12. Warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami.
13. Wielospecjalistyczna Ocena Poziomu Funkcjonowania Ucznia - WOPFU
14. Orzekanie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.
Wykład:
1. Wprowadzenie do diagnozy. Teoretyczne i historyczne aspekty diagnozowania.
2.Uwarunkowania i rodzaje diagnozy pedagogicznej. Typologie diagnostów.
3.Wybrane modele diagnozy pedagogicznej.
4. Diagzoza funkcjonalna a diagnoza różnicowa. Znaczene celów kształcenia w pracy diagnosty pedagogicznego.
5. Pomiar efektów kształcenia - ewaluacja a diagnoza.
6. Formalne i nieformalne metody pracy diagnosty.
7 Standardy i zasady przygotowywania oraz adaptacji narzędzi diagnostycznych i procesu diagnostycznego do potrzeb dzieci i młodzieży z wybranymi niepełnosprawnościami.

W cyklu 2024Zn:

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

Justyna Gasik-Daszkowska

Efekty kształcenia

Wiedza
Zna teoretyczne podstawy diagnozowania w pedagogice specjalnej.
Określa cele, założenia, obszary i cechy diagnozy.
Rozróżnia procedury badań diagnostycznych i eksperymentalnych w pedagogice specjalnej – analizy jakościowe i ilościowe.
Określa przydatność metod diagnostycznych w ocenie specyfiki zaburzeń w rozwoju.
Zna wybrane metody oceny funkcjonowania edukacyjnego, fizycznego, psychicznego i społecznego dzieci i uczniów oraz czynników środowiskowych wpływających na to funkcjonowanie.
Ocenia skuteczność stosowanych metod wychowania, nauczania specjalnego, rehabilitacji i resocjalizacji oraz socjoterapii.
Określa rolę i miejsce diagnostyki opiekuńczo-wychowawczej, rehabilitacyjnej, resocjalizacyjnej i socjoterapeutycznej w pracy różnych instytucji.
Zna zasady i normy etyczne związane z diagnozowaniem w pedagogice specjalnej.

Umiejętności
Analizuje dokumenty i wytwory ucznia pod kątem określenia jego możliwości i specjalnych potrzeb edukacyjno-terapeutycznych oraz środowiskowych uwarunkowań jego funkcjonowania.
Interpretuje wyniki diagnozy pedagogicznej.
Konstruuje proste narzędzia do diagnozy pedagogicznej.
Potrafi planować ewaluacje procesu edukacyjno-terapeutycznego uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Kompetencje społeczne
Wykazuje się aktywnością w realizacji indywidualnych i zespołowych zadań wynikających z uczenia się roli pedagoga specjalnego.
Jest świadomy znaczenia procesu diagnozowania w pracy pedagoga specjalnego.
Wykazuje gotowość przyjęcia odpowiedzialności za podejmowane decyzje związane z organizacją procesu diagnostycznego.

Literatura

W cyklu 2023Z:

Dłużniewska, A., Szubielska, M. (2017). Diagnoza – definicja, klasyfikacja, modele, narzędzia. W: K. Krakowiak (red.), Diagnoza specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci i młodzieży. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji, s. 20-44
Jarosz, E., Wysocka, E. (2006). Diagnoza psychopedagogiczna. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”
Krakowiak, K. (2017) Założenia koncepcji diagnozy specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci i młodzieży. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji, s.11-18
Niemierko, B. (2009). Diagnostyka edukacyjna, podręcznik akademicki. Warszawa: PWN
Skałbania, B. (2011). Diagnostyka pedagogiczna. Wybrane obszary badawcze i rozwiązania praktyczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Skibska, J. (2017) (red.) Diagnoza interdyscyplinarna. Wybrane problemy. Kraków: Oficyna wydawnicza „Impuls”
Trochimiak, B., Gosk, U. (2010). Diagnoza pedagogiczna uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. W: J. Głodkowska (red.), Dydaktyka specjalna w przygotowaniu do kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Trochimiak, B. (2011). Konstruowanie narzędzi do prowadzenia diagnozy pedagogicznej. W: J. Głodkowska (red.), Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole ogólnodostępnej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Wysocka, E. (2013). Diagnostyka pedagogiczna. Nowe obszary i rozwiązania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”

W cyklu 2023Zn:

W cyklu 2024Z:

W cyklu 2024Zn:

Uwagi

W cyklu 2023Z:

Stosowane metody kształcenia:
Metody podające - wykład, pogadanka
Metody problemowe
Metody aktywizujące - gry dydaktyczne, dyskusja dydaktyczna

Nakład pracy Studenta:
godziny kontaktowe - 75h
godziny przeznaczone na zapoznanie się z literaturą - 20h.
godziny przeznaczone na pracę samodzielną - 20h
godziny przeznaczone na przygotowanie się do zaliczenia - 30h.

Liczba punktów ECTS - 8

W cyklu 2023Zn:

Stosowane metody kształcenia:
Metody podające - wykład, pogadanka
Metody problemowe
Metody aktywizujące - gry dydaktyczne, dyskusja dydaktyczna

Liczba punktów ECTS - 8

W cyklu 2024Z:

Stosowane metody kształcenia:
Metody podające - wykład, pogadanka
Metody problemowe
Metody aktywizujące - gry dydaktyczne, dyskusja dydaktyczna

Liczba punktów ECTS - 8

W cyklu 2024Zn:

Stosowane metody kształcenia:
Metody podające - wykład, pogadanka
Metody problemowe
Metody aktywizujące - gry dydaktyczne, dyskusja dydaktyczna

Liczba punktów ECTS - 8

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu PC-5F-DPS1 w USOSweb