Socjologia wykluczenia społecznego i ubóstwa 20-2S-SWU
Wykład jest organizowany wokół dwóch zagadnień elementarnych. Pierwsze z nich sprowadza się do uzasadniania tezy mówiącej, że 'społeczne wykluczenie' i 'ubóstwo' to zjawiska ze sobą wprawdzie silnie skorelowane, ale niekoniecznie łączy je związek przyczynowo-skutkowy, zaś kierunek tego związku nader często nie daje się jednoznacznie ustalić: ubóstwo może być przyczyną społecznego wykluczenia, ale równie dobrze to ostatnie może być przyczyną ubóstwa. Poruszamy się zatem nieustannie w obszarze niełatwo poddającym się uogólnieniom pozwalającym na budowanie eleganckiej teorii. Co więcej, pojęcie 'społeczne wykluczenie' ma swoje bardzo bliskoznaczne odpowiedniki, takie, na przykład, jak koncepcja 'underclass'; W sumie, nie jest wykluczone, że rdzeń obu pojęć odwołuje się do klasycznej, konstytutywnej w akademickiej socjologii, koncepcji 'społec znej marginalności.
Druga teza wykładu sprowadza się do powtórzenia tego samego w odniesieniu do pojęcia 'ubóstwo' i sposobów jego pomiaru. Współczesnym wyrazem tych sporów jest koncepcja 'ubóstwa' jako deficytu tzw. 'capabilities' niezaleznie od tego, czy jest ona prezentowana w wersji A. Sena czy w wersji M. Nussbaum.
Konsekwencje tych stwierdzeń są dwie. Pierwsza z nich mówi, że w praktykach badawczych współczesnych socjologów zwraca się przede wszystkim uwagę na partykularne formy obu zjawisk i związków pomiędzy nimi, druga zaś to nacisk na rozmaite programy przeciwdziałania obu zjawiskom, zwłaszcza zaś wyznaczonemu przez nie położeniu w strukturze społecznej 'dziedziczeniu biedy'. To prowadzi do reorientacji problematyki i na zagadnienie ewaluacji tych programów, a też na przyczyny ich wielu njepowodzeń.
|
W cyklu 2020Z:
We wstępnej częśći wykładu (wykłady 1-4) kładzie się nacisk na to, że 'wykluczenie społeczne' i 'ubóstwo' to dwa różne - choc często ze sobą skorelowane - zjawiska, oraz na wskazanie okoliczności, w jakich pojawił się termin 'wykluczenie społeczne' zastępując termin 'społeczna marginalność' obecny w języku socjologii od jej zarania. Mówiąc najkrócej, gdy zajmujemy się 'społecznym wykluczeniem' to zajmujemy się rozmaitymi formami 'społecznej marginalności' stanowiącej jeden z konstytutytywnych problemów socjologii. Omówieniu tych kwestii towarzyszy wskazanie na sposoby pomiaru zjawiska nazwyanego współcześnie 'społecznym wykluczeniem' w praktyce badawczej Eurostatu i przesłanek definiowania wskaźników tego zjawiska - na podstawie tzw. 'wskaźników z Laeken' |
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2016Z: | W cyklu 2019Z: | W cyklu 2018Z: | W cyklu 2017Z: | W cyklu 2020Z: |
Efekty kształcenia
Wiedza
Ma uporządkowaną wiedzę szczegółową w zakresie socjologii problemów społecznych
Zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji problemów społecznych w obrębie socjologii i nauk pokrewnych
Posiada wiedzę o różnych strukturach, instytucjach i organizacjach społecznych oraz o ich zmianach
Posiada wiedzę o normach i regułach społecznych i rządzących nimi prawidłowościach
Umiejętności
Potrafi prawidłowo interpretować zjawiska społeczne
Prawidłowo posługuje się zasadami etyki zawodowej socjologa oraz normami i regułami prawnymi, zawodowymi i moralnymi w celu rozwiązania konkretnego zadania badawczego
Posiada umiejętność rozumienia i analizowania zjawisk społecznych
Kompetencje społeczne
Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
Potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności.
Kryteria oceniania
Metody oceniania zmieniają się stosownie do dynamiki sytuacji. Generalnie rzecz biorąc, ocena końcowa jest funkcją aktywności studenta (20%); wyników testów cząstkowych (30%) i wyników testu końcowego (50%). W szczególnych i uzasadnionych przypadkach możliwe jest zaliczanie kursu ustnie - po wcześniejszym uzgodnieniu z wykładowcą.
Literatura
1. Zaremska, H. !986, Niegodne rzemiosło. Kat w społeczeństwie Polski XIV - XVI w., PWN;
2. Karpiński A. 1983, Pauperes. O mieszkańcacfh Warszawy XVI i XVII wieku, PWN; Sztetyłła, J., 1992, Nędza i dostatek na ziemiach polskich od średniowiecza po wiek XX, Semper;
3. Tarkowska, E. (red.) 2000, Zrozumieć biednego. O dawnej i obecnej biedzie w Polsce, Typografika;
4. Miś L., Nóżka M., Smagacz- Poziemska M., 2011, Nasze problemy. Bieda i bezrobocie we współczesnym społeczeństwie polskim, Univeritas;
Darlymple, T., 2016, Na dnie. Niepoprawna politycznie charakterystyka współczesnej biedy, Fijor
|
W cyklu 2020Z:
1. Tarkowska, E. 2012. Ubóstwo i wykluczenie społeczne: sytuacja i kultura, w: Polska początku XXI wieku: przemiany kulturowe i cywilizacyjne, pod redakcją Krzysztofa Frysztackiego i Piotra Sztompki, Warszawa: Polska Akademia Nauk, Komitet Socjologii PAN; |
Uwagi
|
W cyklu 2020Z:
1. Wykład ma charakter 'zdalny' i 'synchroniczny'. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: