Psychologia ogólna 10-1F-POG

• WYKŁAD
• Wprowadzenie - czym zajmuje się psychologia, główne szkoły psychologiczne
• Neurobiologiczne podłoże procesów psychicznych i zachowań – zarys anatomii i funkcji mózgu
• Procesy poznawcze
 Percepcja- struktura i zasady działania układów sensorycznych
 Uwaga – struktury mózgowe zaangażowane w procesy uwagi, funkcje uwagi, uwaga a świadomość, testy
 Pamięć- funkcje pamięci, modele i rodzaje pamięci w oparciu o różne kryteria, lokalizacja w mózgu, badania i zaburzenia pamięci
 Myślenie i rozwiązywanie problemów – podstawowe operacje umysłowe, narzędzia myślenia, strategie i sposoby rozwiązywania problemów
 Uczenie się i procesy warunkowania – uczenie się percepcyjne i asocjacyjne, warunkowanie klasyczne i instrumentalne, habituacja, uczenie się społeczne
 Język i komunikacja – definicje i reguły języka, mowa w filo- i ontogenezie, okresy krytyczne, lokalizacja mowy w mózgu, zaburzenia i restytucja funkcji mowy, komunikacja niewerbalna uniwersalna i kulturowo niespecyficzna, funkcje i rodzaje
• Inteligencja – pomiar, testy, pojęcie ilorazu inteligencji, koncepcje inteligencji, genetyczne i środowiskowe uwarunkowania inteligencji, upośledzenie umysłowe, inteligencja wybitna
• Popędy i procesy motywacyjne – popędy i instynkty, homeostaza, neurobiologiczne podłoże popędów i motywacji, potrzeby psychiczne i społeczne, mechanizmy motywacji, konflikt motywacyjny, teorie motywacji
• Emocje – rola emocji, historia badań nad emocjami, mózgowe mechanizmy emocji, relacja emocje/poznanie, emocje podstawowe, emocje negatywne i mózgowy system obrony, emocje pozytywne i układ nagrody, badania przeżywania emocji PET i fMRI, płeć emocji, rozwój emocjonalny
• Zaburzenia w regulacji emocji z perspektywy psychospołecznej i biologicznej
 Agresja
 Depresja
 Zaburzenia lękowe
• Biologiczne i psychologiczne aspekty stresu – anatomiczne i fizjologiczne podłoże stresu, psychologiczne koncepcje stresu, strategie i styl radzenia sobie ze stresem, stres a choroby
• Osobowość i różnice indywidualne – teorie i modele osobowości, środowiskowe i genetyczne determinanty różnic indywidualnych, ich wykrywanie i pomiar
• Temperament jako biologiczny składnik osobowości – historyczne i współczesne teorie temperamentu, korelaty fizjologiczne i biochemiczne, metody badania i funkcjonalne znaczenie temperamentu
ĆWICZENIA ….
Ćwiczenia 1. Wprowadzenie – organizacja zajęć. Definicja, przedmiot psychologii, miejsce psychologii ogólnej wśród innych nauk psychologicznych. Opis metod badawczych w psychologii, przedstawienie procesu badawczego, metod korelacyjnych.
Ćwiczenia 2. Koncepcje psychologiczne człowieka
Koncepcje: psychodynamiczna . behawiorystyczna, humanistyczna, poznawcza.
literatura
Kozielecki J, Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”
Łukaszewski W. (2000). Psychologiczne koncepcje człowieka. W: J. Strelau (red), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom I (s. 67-92). Gdańsk: GWP.
Ćwiczenia 3. Wrażenia zmysłowe i percepcja
Proces organizujące percepcję.
Procesy sensoryczne
Dyskusja: Od czego zależy proces spostrzegania?
Literatura:
Mietzel G. (1999), Wprowadzenie do psychologii, Gdańsk: GWP, R. 3,4,5,6,
Jankowska M. (2008), Podstawy psychologii. Warszawa: Wydawnictwo UW im MS-C, s.39-67
Maruszewski, T. (2000). Pojęcia. W: J. Strelau (red.), Psychologia – podręcznik akademicki. Tom II – Psychologia ogólna, Gdańsk: GWP. s. 205-230
Ćwiczenia 4. Procesy uczenia się i pamięci. Myślenie i rozwiązywanie problemów
Procesy warunkowania klasycznego i instrumentalnego -
Koncepcje poznawcze uczenia się
Determinanty uczenia się – od czego zależy uczenie się – cechy ucznia, cechy nauczyciela, warunki zewnętrzne
Pojęcie pamięci i funkcje pamięci. Rodzaje pamięci
Fazy procesu pamięciowego -
Teorie zapominania
Dyskusja: jak się uczyć, by nie zapominać?
Dyskusja: o nowoczesnych metodach nauczania
Myślenie i rozwiązywanie problemów
Literatura:
Mietzel G. (1999), Wprowadzenie do psychologii, Gdańsk: GWP, R. 4,5,6,
Zimbardo, P.G., Gerrig, R.J. (2006). Psychologia i życie. Wydanie Nowe. Warszawa: WN PWN, s. 94-103; s. 122-139; 262-279
Jankowska M. (2008), Podstawy psychologii. Warszawa: Wydawnictwo UW im MS-C, s. 68-102
Nęcka, E. (2002). Psychologia twórczości. Gdańsk: GWP; Rozdz. 1, s. 11 – 34; Rozdz. 3, s. 53-75; Rozdz. 6, s. 121 – 143;
Ćwiczenia 5. Procesy emocjonalne i motywacyjne
Pojęcie i funkcje emocji
Przykłady przeżywanych emocji
Ekspresja emocji i ćwiczenia rozpoznawania przeżywanych emocji.
Dyskusja: Czy łatwo jest mówić o przeżywanych emocjach? Skąd biorą się deficyty emocjonalne?
Zachowanie człowieka w konfliktach motywacyjnych. W grupach przykłady i zachowania człowieka przeżywającego konflikt Unikanie-unikanie, Dążenie-dążenie, Unikanie- dążenie
Literatura:
Zimbardo, P.G., Gerrig, R.J. (2006). Psychologia i życie. Wydanie Nowe. Warszawa: WN PWN, s. 384-397 (emocje); s 352-383 (motywacje)
Goleman D., (1999), Inteligencja emocjonalna Poznań: Media Rodzina
Ćwiczenia 6. Różnice indywidualne. Determinanty różnic indywidualnych
Inteligencja – pojęcie, koncepcje i pomiar. Przykłady testów psychologicznych od skal Bineta do współcześnie stosowanych testów Ravena, baterii APIS-Z i skal Wechslera - prezentacja
DYSKUSJA: Co to znaczy być inteligentnym?
Temperament – pojęcie, typy, uwarunkowania, pomiar.
Literatura:
Strelau, J. (1998). Psychologia temperamentu, Warszawa: PWN; Rozdz. 1, str. 15 – 73; Rozdz. 2.3 i 2.4, str. 91-114;
Nęcka, E. (2003). Inteligencja. Geneza – Struktura – Funkcje; Gdańsk: GWP;
Rozdz. 1 i 2, str. 15 – 45;
Strelau, J. (1997). Inteligencja człowieka; Warszawa: Wydawnictwo Żak; Rozdz. 1 i 2, str. 14 – 40;
Ćwiczenia 7. Kolokwium. Prezentacja filmu pt Mózg