Podstawy metodologii badań społecznych WS-3F-PBS

TREŚCI PROGRAMOWE:
Procedura badawcza pedagogiki w odniesieniu do planowania prac licencjackich. Przegląd metod, technik i narzędzi badawczych (definicja, rodzaje, wady i zalety, sposób planowania, sposób przeprowadzania badań, sposób opracowywania wyników), formułowanie pytań badawczych i hipotez. Wprowadzenie do statystyki i opisu statystycznego i/lub metod analizy danych jakościowych. Wnioskowanie na podstawie wyników badań, czytanie raportów z badań.

W cyklu 2023Z:

- Metoda naukowa w edukacji
- Podejście ilościowe i jakościowe w badaniach społecznych
- Etapy procesu badawczego
- Gdzie szukać inspiracji do badań?
- Gdzie i jak szukać literatury przedmiotu?
- Formułowanie pytań i hipotez badawczych
- Czym jest zmienna i jakie są jej rodzaje?
- Schematy badawcze;
- Operacjonalizacja zmiennych i tworzenia wskaźników zmiennych;
- Skale pomiarowe;
- Rzetelność i trafność pomiaru;
- Omówienie wybranych metod zbierania danych (np., kwestionariusz ankiety, wywiad fokusowy)
- Próba i populacja;
- Techniki doboru próby;
- Raportowanie badań ilościowych i jakościowych;

W cyklu 2023Zn:

W cyklu 2024Z:

Wykłady:
- Wprowadzenie do metodologii badań i kluczowe pojęcia;
- Metoda naukowa w badaniach edukacyjnych;
- Podejście ilościowe i jakościowe i mieszane w badaniach społecznych;
- Etapy procesu badawczego (określanie celu badań, formułowanie pytań i hipotez badawczych, zmienne i ich rodzaje, operacjonalizacja zmiennych i tworzenie wskaźników zmiennych;
- Rzetelność i trafność pomiaru;
- Omówienie wybranych metod zbierania danych (np., badania sondażowe, testowanie, socjometria);
- Próba i populacja, techniki doboru próby;
- Typy danych, opis statystyczny próby;
- Prezentacja wyników badań ilościowych.
Ćwiczenia:
1. Paradygmat jako wzorzec postępowania naukowego
2. Formułowanie celów, przedmiotu badań, problemów badawczych; dobór próby;
3. Wybór metody - przegląd wybranych metod nauk społecznych
- Sondaż diagnostyczny
- Wywiad standaryzowany, częściowo standaryzowany, niestandaryzowany
- Obserwacja
- Analiza dokumentów
4. Analiza uzyskanych wyników
5. Tworzenie raportu z badań

W cyklu 2024Zn:

Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ

Cel 4: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023Zn:

W cyklu 2024Zn:

W cyklu 2024Z:

W cyklu 2023Z:

Efekty kształcenia

Wiedza
Zna terminologię stosowaną w obrębie metodologii badań społecznych.
Ma podstawową wiedzę o projektowaniu i prowadzeniu badań w pedagogice opiekuńczo-wychowawczej.

Umiejętności
Potrafi ocenić przydatność podstawowych metod, technik i narzędzi badawczych do realizacji zadań badawczych związanych z działalnością na polu pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej.
Potrafi posługiwać się zasadami i normami etycznymi w podejmowanej działalności badawczej, dostrzega i analizuje dylematy etyczne w polskich i zagranicznych badaniach naukowych, przewiduje skutki, w wymiarze psychicznym i fizycznym, konkretnych działań badawczych z punktu widzenia uczestników badania.
Potrafi przedstawiać i oceniać różne opinie i stanowiska badawcze oraz dyskutować o nich czy czynnie uczestniczyć w debacie. Potrafi dokonać obserwacji i analizy wybranych kwestii społecznych pod kątem projektowanego badania.

Kompetencje społeczne
Jest gotów(-owa) do uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych, stąd poszukuje wiedzy poprzez działania o charakterze badawczym, sam tworzy wiedzę.
Jest gotów(-owa) do empirycznego rozpoznawania specyfiki środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmowania celowej współpracy na rzecz dobra wychowanków i tego środowiska.

Literatura

W cyklu 2023Z:

Babbie, E. R. (2019). Badania społeczne w praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Creswell, J. W., & Gilewicz, J. (2013). Projektowanie badań naukowych: metody jakościowe, ilościowe i mieszane. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jemielniak, D., & PWN, W. N. (Eds.). (2012). Badania jakościowe: Podejścia i teorie. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Łobocki, M. (2000). Metody i techniki badań pedagogicznych. Oficyna Wydawnicza "Impuls".

Łobocki, M. (2006). Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Oficyna Wydawnicza "Impuls".

Pilch, T., & Bauman, T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo „Żak".

Rubacha K. (2019). Metody zbierania danych w badaniach pedagogicznych [w:] Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.) Pedagogika. Tom 1. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN.

Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Urbaniak-Zając D. (2019). Empiryczne badania jakościowe w pedagogice. [w:] Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.) Pedagogika. Tom 1. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN.