Teorie i badania komunikacji SC-3S-TBK

TREŚCI PROGRAMOWE
I. Socjologiczne teorie komunikacji.
1.Perspektywa etnometodologiczna.
2.Interekcjonizm i koncepcja dramaturgiczna.
3.Habermas - teoria działania komunikacyjnego.
4. Luhman – kody i środki komunikacyjne.
5. Marks i szkoła marksistowska.
6. Dyskurs jako komunikacja. Teorie dyskursu.
II. Badanie komunikacji.
1. Obserwacja aktów komunikacji (etnometodologia, intereakcjonizm).
2. Analiza konwersacyjna.
3. Analiza dyskursów medialnych.
4. Analiza pól semantycznych (Jacek Leoński).
5. Metody badania komunikacji w Internecie i mediach społecznościowych.
6. Programy i aplikacje wykorzystywane w badaniu komunikacji społecznej.

W cyklu 2021Z:

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i teoriami z zakresu komunikowania, a także wykonanie w ramach ćwiczeń pracy nad tekstem związanej z tematyką zajęć.

W cyklu 2022Z:

Celem kursu jest zapoznanie studentów z zagadnieniami, problemami oraz kategoriami poznawczymi z zakresu metodologii nauk ze szczególnym uwzględnieniem metodologii nauk o komunikacji społecznej i mediach.

Ramowy plan zajęć
1. Zajęcia wprowadzające
2. Komunikacja społeczna - teorie komunikacji
3. Interakcjonizm i koncepcja dramaturgiczna
4. Metody badań
5. Znaczenie obrazu w komunikacji społecznej
6. Konsultacje środowiskowe/konsultacje społeczne – znaczenie społeczne
7. Przegląd wybranych badań /zaliczenie przedmiotu

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022Z:

Anna Sitek

W cyklu 2021Z:

Agata Chutnik

W cyklu 2023Z:

Anna Sitek

Efekty kształcenia

Wiedza
Student/-ka ma zaawansowanąwiedzę o miejscu i znaczeniu socjologii komunikacji społecznej w systemie nauk społecznych, jej powiązaniach z innymi subdyscyplinami socjologicznymi oraz dyscyplinami naukowymi oraz specyfice przedmiotowej i metodologicznej.
Zna metody i narzędzia stosowane w badaniu komunikacji społecznej, w tym techniki pozyskiwania danych pozwalające na prowadzenie badań empirycznych.
Umiejętności
Student/-ka potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu socjologii komunikacji w stopniu zaawansowanym oraz pozyskane z wiarygodnych źródeł dane do identyfikowania i krytycznego analizowania procesów i zjawisk społecznych (kulturowych, politycznych, prawnych, gospodarczych).
Potrafi prognozować procesy i zjawiska społeczne z wykorzystaniem standardowych metod i narzędzi stosowanych w socjologii komunikacji (analiza dyskursu, analiza konwersacyjna, itd.) oraz zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych.
Umie samodzielnie planować i realizować własne uczenie się.
Kompetencje społeczne
Student/-ka uznaje znaczenie wiedzy z obszaru socjologii komunikacji w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych; rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego oraz uczenia się przez całe życie.
Dostrzega i rozwiązuje dylematy związane z wykonywaniem zawodu socjologa.
Respektuje zasady etyki zawodowej socjologa oraz normy i reguły prawne, zawodowe i moralne.

Kryteria oceniania

egzamin

Literatura

W cyklu 2021Z:

Lisowska-Magdziarz, Metodologia badań nad mediami – nurty, kierunki, koncepcje, nowe wyzwania
Maigret E., Socjologia komunikacji i mediów, Oficyna Naukowa, Warszawa 2012;
McQuail, Teoria komunikowania masowego, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2008,
Pisarek W, Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa 2008.
Słownik terminologii medialnej, red. W. Pisarek, Kraków 2006 (wybrane hasła).
Słownik wiedzy o mediach, red. E. Chudziński, Bielsko-Biała 2007 (wybrane rozdziały).

W cyklu 2022Z:

2. Komunikacja społeczna - teorie komunikacji
a) Mik, Cezary. 1999. Media masowe w europejskim prawie wspólnotowym. Toruń: TNOiK, Rozdział pierwszy: Pojęcie mediów masowych.
b) Jabłonowski, Marek i Wojciech Jakubowski. 2014. Status teoretyczny nauk o mediach – kilka uwag do dyskusji, w: Studia Medioznawcze, nr 4(59).
c) Michalczyk, Stanisław. 2012. Teorie mediów w nauce o komunikowaniu, w: Kita, Małgorzata i Magdalena Ślawska (red.). 2012. Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną. T. 1, Stan wiedzy i postulaty badawcze. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
d) Fleischer, Michael. 2013. Typologia komunikacji. Warszawa: Primum Verbum, r. 0.

3. Interekcjonizm i koncepcja dramaturgiczna
a) Ziółkowski, Marek. 1981. Znaczenie - interakcja – rozumienie. Studium z symbolicznego interakcjonizmu i socjologii fenomenologicznej jako wersji socjologii humanistyczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 17-22, 86-104.
b) Staniszewski, Daniel. 2009. Interakcjonizm symboliczny Herberta Blumera w ujęciu makrostrukturalnym, dostępne na: http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,6994.
c) Hałas, Elżbieta. 2007. Esej recenzyjny: osobliwości interakcjonizmu Ervinga Goffmana, w: Studia Socjologiczne, nr 1(184).
d) Ćwiklińska-Surdyk, Dorota i Augustyn Surdyk. 2012. Człowiek jako aktor na scenie życia. Teorie G.H. Meada i E. Goffmana a narracyjne gry fabularne, w: Homo Ludens, nr ¼.

4. Metody badań
a) Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. 2013. Metodologia badań nad mediami – nurty, kierunki, koncepcje, nowe wyzwania, w: Studia Medioznawcze, nr 2(53).
b) Bielak, Tomasz i Grzegorz Ptaszek.2016. Dwuobszarowość badań nad mediami w Polsce, w: Bielak, Tomasz i Grzegorz Ptaszek. 2016. Media.pl. Badania nad mediami w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Libron – Filip Lohner.
c) Hofman, Iwona. 2016. Historia, status i kierunki badań w naukach o mediach w Polsce, w: Bielak, Tomasz i Grzegorz Ptaszek. 2016. Media.pl. Badania nad mediami w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Libron – Filip Lohner.
d) Kulczycki, Emanuel. 2009. Problem obszaru badań nauki o komunikowaniu, w: Drożdż, Michał i Ignacy Stanisław Fiut (red.). 2009. Media światem człowieka. Kielce: Wydawnictwo Jedność.

5. Znaczenie obrazu w komunikacji społecznej
a) Łosiewicz, Małgorzata. 2009. Rola obrazu w komunikacji społecznej, w: Obrębska, Anna (red.). 2009. Komunikacja wizualna w przestrzeni społecznej. Łódź: Wydawnictwo Primum Verbum.

6. Konsultacje środowiskowe/konsultacje społeczne – znaczenie społeczne
a) Drozdowicz, Zbigniew. 2017. Sztuka konsultacji środowiskowych, w: Forum Akademickie, vol. 2.
b) Poradnik „Co to są konsultacje społeczne?”, dostępny na: https://poradnik.ngo.pl/co-to-sa-konsultacje-spoleczne

7. Przegląd wybranych badań /zaliczenie przedmiotu
a) Polskie Badania Internetu, https://pbi.org.pl/raporty/
b) Social media w Polsce, https://empemedia.pl/social-media-w-polsce-2021-nowy-raport/
c) Badania treści audio; Charakterystyka słuchania radia, https://kim.gov.pl/wyniki-badan/

W cyklu 2023Z:

1. Zajęcia wprowadzające
(informacje organizacyjne, prezentacja programu wykładów, wymiana obustronnych oczekiwań i wymagań)
2. Komunikacja społeczna - teorie komunikacji
a) Mik, Cezary. 1999. Media masowe w europejskim prawie wspólnotowym. Toruń: TNOiK, Rozdział pierwszy: Pojęcie mediów masowych.
b) Jabłonowski, Marek i Wojciech Jakubowski. 2014. Status teoretyczny nauk o mediach – kilka uwag do dyskusji, w: Studia Medioznawcze, nr 4(59).
c) Michalczyk, Stanisław. 2012. Teorie mediów w nauce o komunikowaniu, w: Kita, Małgorzata i Magdalena Ślawska (red.). 2012. Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną. T. 1, Stan wiedzy i postulaty badawcze. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
d) Fleischer, Michael. 2013. Typologia komunikacji. Warszawa: Primum Verbum, r. 0.
3. Interekcjonizm i koncepcja dramaturgiczna
a) Ziółkowski, Marek. 1981. Znaczenie - interakcja – rozumienie. Studium z symbolicznego interakcjonizmu isocjologii fenomenologicznej jako wersji socjologii humanistyczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 17-22, 86-104.
b) Staniszewski, Daniel. 2009. Interakcjonizm symboliczny Herberta Blumera w ujęciu makrostrukturalnym, dostępne na: http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,6994.
c) Hałas, Elżbieta. 2007. Esej recenzyjny: osobliwości interakcjonizmu Ervinga Goffmana, w: Studia Socjologiczne, nr 1(184).
d) Ćwiklińska-Surdyk, Dorota i Augustyn Surdyk. 2012. Człowiek jako aktor na scenie życia. Teorie G.H. Meada i E. Goffmana a narracyjne gry fabularne, w: Homo Ludens, nr 1⁄4.
4. Metody badań
a) Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. 2013. Metodologia badań nad mediami – nurty, kierunki, koncepcje, nowe wyzwania, w: Studia Medioznawcze, nr 2(53).
b) Bielak, Tomasz i Grzegorz Ptaszek.2016. Dwuobszarowość badań nad mediami w Polsce, w: Bielak, Tomasz i Grzegorz Ptaszek. 2016. Media.pl. Badania nad mediami w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Libron – Filip Lohner.

c) Hofman, Iwona. 2016. Historia, status i kierunki badań w naukach o mediach w Polsce, w: Bielak, Tomasz i Grzegorz Ptaszek. 2016. Media.pl. Badania nad mediami w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Libron – Filip Lohner.
d) Kulczycki, Emanuel. 2009. Problem obszaru badań nauki o komunikowaniu, w: Drożdż, Michał iIgnacy Stanisław Fiut (red.). 2009. Media światem człowieka. Kielce: Wydawnictwo Jedność.
5. Znaczenie obrazu w komunikacji społecznej
a) Łosiewicz, Małgorzata. 2009. Rola obrazu w komunikacji społecznej, w: Obrębska, Anna (red.). 2009. Komunikacja wizualna w przestrzeni społecznej. Łódź: Wydawnictwo Primum Verbum.
6. Konsultacje środowiskowe/konsultacje społeczne – znaczenie społeczne
a) Drozdowicz, Zbigniew. 2017. Sztuka konsultacji środowiskowych, w: Forum Akademickie, vol. 2.
b) Poradnik „Co to są konsultacje społeczne?”, dostępny na: https://poradnik.ngo.pl/co-to- sa-konsultacje-spoleczne
7. Przegląd wybranych badań /zaliczenie przedmiotu
a) Polskie Badania Internetu, https://pbi.org.pl/raporty/
b) Social media w Polsce, https://empemedia.pl/social-media-w-polsce-2021-nowy-raport/
c) Badania treści audio; Charakterystyka słuchania radia, https://kim.gov.pl/wyniki-badan/

Uwagi

W cyklu 2021Z:

Metody kształcenia:
Wykład: prezentacja multimedialna, wystąpienie
Ćwiczenia: referat, dyskusja, praca nad tekstem, praca w grupach, prace pisemne

Nakład pracy studenta:
1. Udział w wykładach i ćwiczeniach: - 45 h
2. Opracowanie przedstawionych na zajęciach treści - 15 h
3. Zapoznanie się z wybraną literaturą - 15 h
4. Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia - 15h
Sumarycznie: 90h

Student realizuje 90 godzin pracy, co odpowiada 3 punktom ECTS.

W cyklu 2022Z:

Metody kształcenia:
Wykład: metoda podawcza (prezentacja multimedialna, wystąpienie)
Ćwiczenia: referat, dyskusja, praca nad tekstem, praca w grupach

Nakład pracy studenta:
1. Udział w wykładach i ćwiczeniach: - 45 h
2. Praca własna studentów - 45 h

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu SC-3S-TBK w USOSweb