Metodyka oddziaływań resocjalizacyjnych RE-3F-MOR
Tematyka zajęć:
1.Omówienie tematyki zajęć, podanie literatury oraz przedstawienie wymagań.
Metodyka pracy resocjalizacyjnej w systemie nauk o wychowaniu specjalnym jednostek nieprzystosowanych społecznie. Pojęcie metody i metodyki. Powiązanie metodyki z innymi dyscyplinami naukowymi.
2.Rodzaje metod i środków oddziaływania resocjalizacyjnego oraz ich charakterystyka.
3. Metody wpływu osobistego: warunki skuteczności krytyki wychowawczej, zadania wychowawcy, pożądane cechy wychowawcy będącego przykładem dla wychowanków, warunki skuteczności metody doradzania wychowawczego, zasady metody przekonywania, rodzaje argumentacji w metodzie przekonywania.
4.Metody wpływu sytuacyjnego i ich charakterystyka:
- wykorzystanie metod wpływu sytuacyjnego w resocjalizacji
- metoda organizowania doświadczeń uczących wychowanka i jej założenia
- system kar i nagród w resocjalizacji jednostek nieprzystosowanych społecznie: rola nagrody i kary w procesie resocjalizacji, funkcje nagrody lub kary, rodzaje nagród i kar stosowanych w wychowaniu resocjalizującym, wpływ kar dyscyplinarnych i nagród na wychowanie jednostek nieprzystosowanych społecznie, czynniki warunkujące efektywność karania i nagradzania, cel kar dyscyplinarnych i nagród stosowanych w resocjalizacji, główne warunki skuteczności działania karania, warunki skutecznego nagradzania, skutki stosowania kar, w przeciwieństwie do nagród, praktyczne wskazówki dotyczące karania i nagradzania, wychowawczy sens kary
- omówienie środków dyscyplinarnych oraz nagród stosowanych wobec wychowanków w zakładach poprawczych na podstawie ROZPORZĄDZENIA MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 17 października 2001 r. w sprawie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich
- metoda uświadamiania skutków zachowań: specyfika, założenia, warunki skuteczności metody
- metoda treningu i jej specyfika, warunki skuteczności metody, cztery odmiany treningu i ich charakterystyka (trening autogenny, trening interpersonalny, socjodrama, psychodrama), zastosowanie socjodramy i psychodramy w resocjalizacji, analiza procedury socjo- i psycho- dramatycznej, przebieg zajęć socjo- i psychodramatycznych, formy, elementy i techniki psychodramy.
5.Metody wpływu grupowego i ich charakterystyka
- wykorzystanie metod wpływu grupowego w resocjalizacji
- resocjalizacyjny walor grupy
- style kierowania grupą przez wychowawcę (autokratyczny, liberalny, demokratyczny)
- metoda samorządu i zarządzania, jej specyfika, istota i cele, warunki skuteczności tej metody
- metoda kształtowania celów, norm i struktury grupy (jej specyfika, istota i cele, zasady warunki skuteczności tej metody)
- metoda podnoszenia spoistości i prestiżu grupy (jej specyfika, założenia, istota i cele, warunki skuteczności tej metody)
6.Metody oddziaływania kulturowego i ich charakterystyka
- specyfika metod oddziaływania kulturowego, działalność kulturalno-oświatowa, jej specyfika i znaczenie w procesie resocjalizacji
- istota, specyfika i założenia metod "Twórczej Resocjalizacji”
- cele i znaczenia edukacji i nauczania w procesie resocjalizacji
- cele i znaczenie pracy/zatrudnienia w procesie resocjalizacji
- resocjalizacja przez sport
- resocjalizacja przez plastykę
- resocjalizacja przez muzykę
- Metoda Teatru Resocjalizacyjnego
- wybrane przykłady wykorzystania metod oddziaływania kulturowego oraz metod „Twórczej resocjalizacji” w praktyce.
7. Założenia, istota, zasady konstruowania, budowa i zastosowanie Indywidualnych Planów Resocjalizacji, Indywidualnych Planów Edukacyjno-Terapeutycznych, Indywidulanych Planów Oddziaływań Wychowawczych, Resocjalizacyjnych i Terapeutycznych (IPOWRIT) oraz Indywidulanych Programów Oddziaływań.
8.Zastosowanie ekonomii punktowej w resocjalizacji.
- definicja i istota ekonomii punktowej
- trzy istotne komponenty ekonomii punktowej
- rodzaje bodźców wspomagających stosowane w ekonomii punktowej
- zasady stosowania ekonomii punktowej
- organizacyjne formy zastosowania ekonomii punktowej w resocjalizacji
- metoda „ekonomii punktowej” w resocjalizacji a system progresywny
- terapia behawioralna a ekonomia punktowa w resocjalizacji
- korzyści z posługiwania się ekonomią punktową w resocjalizacji
- mankamenty ekonomii punktowej
- przykłady praktyczne zastosowania systemu ekonomii punktowej w resocjalizacji (na przykładzie wybranych placówek: MOW, OOW, zakład poprawczy).
Powtórzenie i podsumowanie materiału. Przedstawienie i omówienie zagadnień egzaminacyjnych
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
Zna zagadnienia dotyczące podstaw programowych oddziaływań wychowawczych i resocjalizacyjnych, potrafi opisać strukturę formalną programu wychowawczo-profilaktycznego placówek resocjalizacyjnych, sposoby określania celów oddziaływań wychowawczych i sposoby doboru treści zajęć na poszczególnych etapach procesu wychowania, rozkład zajęć i właściwy ich dobór w kontekście wcześniejszego i dalszego prowadzenia oddziaływań wychowawczych, rozumie pojęcie integracji.
Zna procedury związane z projektowaniem programu, jego oceną i zatwierdzaniem oraz analizą i modyfikacją, a także procedury ewaluacji programu.
Posiada wiedzę na temat diagnozy resocjalizacyjnej.
Zna metody stosowane w oddziaływaniach resocjalizacyjnych, sposoby doboru efektywnych i optymalnych środków, technik (socjotechnik, psychotechnik, antropotechnik i kulturotechnik) oraz procedur resocjalizacyjnych, z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb i możliwości wychowanków i cech indywidualnych wychowanków, różnego potencjału i stylu uczenia się. Zna podstawowe błędy wychowawcze oraz dobre praktyki w zakresie stosowania skutecznych metod i form oddziaływań resocjalizacyjnych. Zna możliwości wykorzystania metod oddziaływań resocjalizacyjnych w placówkach resocjalizacyjnych, między innymi w: ośrodkach szkolno-wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, schroniskach dla nieletnich i zakładach poprawczych.
Zna różnorodne uwarunkowania wpływające na skuteczność podejmowanych oddziaływań resocjalizacyjnych, a także wynikające z nich metodyczne założenia prowadzenia oddziaływań resocjalizacyjnych zarówno w środowisku otwartym i zamkniętym
Zna zagadnienia dotyczące diagnozy, kontroli i oceniania w pracy resocjalizacyjnej, rodzaje oceniania, w tym: ocenianie bieżące, semestralne i roczne, ocenianie wewnętrzne i zewnętrzne; funkcje oceny i narzędzia przydatne w procesie oceniania efektywności oddziaływań resocjalizacyjnych.
Zna zagadnienia dotyczące organizacji pracy w grupach, zasady indywidualizacji pracy wychowawczej i resocjalizacyjnej, formy pracy specyficzne dla zajęć wychowawczych i resocjalizacyjnych (konkursy, wycieczki, zajęcia terenowe i inne)
Zna zasady i normy etyczne obowiązujące w ramach stosowanych różnorodnych oddziaływań resocjalizacyjnych
Zna instytucje oddziaływań profilaktyczno-resocjalizacyjnych w środowisku otwartym, zna zasady współpracy placówek resocjalizacyjnych ze środowiskiem.
Umiejętności
Potrafi stosować teoretyczne podstawy metodyki pracy resocjalizacyjnej
Potrafi dokonać analizy rozkładu zadań wychowawczych w programie wychowawczo-profilaktycznym placówki, powiązać typowe zadania wychowawcze z celami oddziaływań wychowawczych.
Potrafi identyfikować powiązania zajęć wychowawczych z zajęciami dydaktycznymi i opiekuńczymi w placówce.
Potrafi diagnozować zróżnicowane deficyty, potrzeby i potencjał wychowanków.
Potrafi projektować i realizować programy resocjalizacyjne z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb jednostek nieprzystosowanych społecznie, dobierać odpowiednie metody i formy oddziaływań do celów wychowawczych.
Potrafi rozpoznać typowe niepowodzenia wychowanków, wspierać ich w pokonywaniu pojawiających się trudności i udzielać wychowankom wsparcia emocjonalnego w radzeniu sobie z niepowodzeniami, wykorzystuje takie doświadczenia w planowaniu kolejnych oddziaływań wychowawczych i resocjalizacyjnych.
Potrafi dokonywać oceny efektywności oddziaływań resocjalizacyjnych, monitorować postępy wychowanków w zakresie osiągania celów wychowawczych i resocjalizacyjnych, ich aktywność i uczestnictwo w życiu społecznym placówki; wykorzystywać proces oceniania i udzielania informacji zwrotnych do stymulowania wychowanków w ich pracy nad własnym rozwojem.
Kompetencje społeczne
Wykazuje się wrażliwością na problemy osób zagrożonych nieprzystosowaniem społecznym i nieprzystosowanych społecznie, okazuje empatię wychowankom potrzebującym wsparcia i pomocy.
Prezentuje właściwą postawę wobec osób nieprzystosowanych społecznie.
Buduje prawidłowe relacje z wychowankami, oparte na wzajemnym zaufaniu, jako uczestnikami i podmiotami procesu resocjalizacji.
Kryteria oceniania
1. Obecność i aktywność na zajęciach
2. Ocena umiejętności projektowania oddziaływań resocjalizacyjnych adekwatnych do określonych problemów wychowawczych
3. Ocena umiejętności weryfikacji oddziaływań resocjalizacyjnych
4. Sprawdzenie umiejętności dokonywania krytycznej analizy określonych i wybranych programów i metod resocjalizacyjnych
5. Sprawdzenie zrozumienia problemów osób nieprzystosowanych społecznie ora zagrożonych nieprzystosowaniem społecznym
6. Ocena stopnia przygotowania i przyswojenia wiedzy na podstawie egzaminu końcowego (test jednokrotnego wyboru)
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Górski S., Metodyka resocjalizacji, IWZZ, Warszawa 1985
Pospiszyl K., Resocjalizacja. Teoretyczne podstawy oraz przykłady programów oddziaływań. Wyd. Akadem. „Żak”, Warszawa 1998.
Urban B., Stanik J., M. (red.), Resocjalizacja, Tom I i II, PWN Warszawa 2007.
Literatura uzupełniająca:
Borowski R., Wysocki D., Instytucje wychowania resocjalizującego. Wyd. Naukowe „Novum”, Płock, 2001
Czapów Cz., Wychowanie resocjalizujące: elementy metodyki i diagnostyki, PWN, Warszawa 1978.
Konopczyński M., Metody twórczej resocjalizacji. PWN, Warszawa 2006.
Ptak K., Metody oddziaływań resocjalizacyjnych, GWSP, Mysłowice 2010.
Opora R., Wychowanie i psychokorekcja nieletnich niedostosowanych społecznie, Kraków 2010.
Iwanicki H., Muzykoterapia jako forma oddziaływania terapeutycznego. [w:] Opieka, Wychowanie, Terapia, L. Pytka (red.) Nr 4 (40), Warszawa 1999.
Iwanicki H., Rola, znaczenie i zadania szkolnictwa przywięziennego. Szkoła Specjalna, Nr 1, 2004.
Sawicka K., (red). Socjoterapia, CMPPP, Warszawa,1988.
Węgliński A., Mikrosystemy wychowawcze w resocjalizacji nieletnich, Lublin 2004.
|
W cyklu 2023Ln:
Opora R., Wychowanie i psychokorekcja nieletnich niedostosowanych społecznie, Kraków 2010. |
Uwagi
|
W cyklu 2023L:
Metody kształcenia stosowane podczas wykładów: wykład - metoda podająca, uzupełniana prezentacjami treści wykładów w PowerPoint, filmami i materiałami dydaktycznymi Metody kształcenia stosowane podczas ćwiczeń: dyskusja, pogadanka, praca z książką, pokaz, film, metoda problemowa, praca w grupie Nakład pracy studenta: |
W cyklu 2023Ln:
Metody kształcenia stosowane podczas wykładów: metoda podająca, uzupełniana prezentacjami treści wykładów w PowerPoint, filmami i materiałami dydaktycznymi Metody kształcenia stosowane podczas ćwiczeń: dyskusja, pogadanka, praca z książką, pokaz, film, metoda problemowa, praca w grupie Nakład pracy studenta: |
W cyklu 2024L:
Metody kształcenia stosowane podczas wykładów: wykład - metoda podająca, uzupełniana prezentacjami treści wykładów w PowerPoint, filmami i materiałami dydaktycznymi Metody kształcenia stosowane podczas ćwiczeń: dyskusja, pogadanka, praca z książką, pokaz, film, metoda problemowa, praca w grupie Nakład pracy studenta |
W cyklu 2024Ln:
Metody kształcenia stosowane podczas wykładów: metoda podająca, uzupełniana prezentacjami treści wykładów w PowerPoint, filmami i materiałami dydaktycznymi Metody kształcenia stosowane podczas ćwiczeń: dyskusja, pogadanka, praca z książką, pokaz, film, metoda problemowa, praca w grupie Nakład pracy studenta: |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: