Psychologiczne podstawy uczenia i wychowania PZ-3F-PPU

TREŚCI PROGRAMOWE
Program zajęć przewiduje zapoznanie studentów z psychologicznymi podstawami uczenia i wychowania. Omawiane zagadnienia mają też, w miarę możliwości, uwzględniać profil kształcenia wybrany przez słuchaczy oraz służyć ich dalszemu rozwojowi własnemu i zawodowemu.
Zagadnienia:
1. Geny i środowisko w wychowaniu.
2. Mechanizmy uczenia się w ujęciu behawiorystycznym.
3. Poznawcze podejście do uczenia się. Pasywne i aktywne przyswajanie wiedzy. Podstawy psychologii pamięci.
4. Motywacja a uczenie się
5. Psychologia rozwojowa a uczenie się i nabywanie wiedzy.
6. Związek uczenia z wychowaniem. Zachowania agresywne i prospołeczne. Mechanizmy stereotypizacji w kontekście uczenia się i wychowania.
7. Relacje dziecka z rodzicami a wychowanie. Style przywiązania i wychowanie.
8. Nauczyciel i szkoła w procesie uczenia i wychowania. Rola psychologa szkolnego/wychowawczego w szkole.
9. Uczenie się i wychowanie w świetle trudności neurorozwojowych.

W cyklu 2022L:

TREŚCI PROGRAMOWE
Program zajęć przewiduje zapoznanie studentów z psychologicznymi podstawami uczenia i wychowania w sposób, który z jednej strony ma służyć powtórzeniu wiadomości już przez nich w trakcie kształcenia nabytych, z drugiej ma unikać redundantnych treści oraz otwierać słuchaczom nowe horyzonty wskazywane przez nazwę przedmiotu. Stąd też studenci są zachęcani do współtworzenia programu zajęć. Omawiane zagadnienia mają też, w miarę możliwości, uwzględniać profil kształcenia wybrany przez słuchaczy oraz służyć ich dalszemu rozwojowi własnemu i zawodowemu.
Zagadnienia:
1. Nauczanie i wychowanie jako stymulacja rozwoju człowieka.
a. Wokół psychologicznej problematyki rozwoju
b. Uczenie się, nauczanie i wychowanie w rozwoju człowieka
c. Interakcje pedagogiczne okiem psychologa
d. Wzbudzanie motywacji poznawczej
e. Rola ogólnej wizji człowieka w wychowaniu i kształceniu
2. Podstawy wychowania. Wokół problematyki stylów wychowawczych.
3. Wybrane współczesne spory psychologiczne o wychowanie na przykładzie sporu o opiekę żłobkową (forma debaty).
4. Ciało i doświadczenie cielesności u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym.
5. Uczucia i emocje w uczeniu i wychowaniu. Psychologiczna próba typologizacji gier i zabaw.
6. Procesy uczenia się i pamięci. Ich znaczenie w wychowaniu. Podejście biograficzne w uczeniu i wychowaniu. Waga narracji i opowieści.
a. Koncepcje uczenia się.
i. Teorie asocjacyjne
ii. Teorie poznawcze
b. Czynniki wpływające na proces uczenia się.
c. Funkcje pamięci.
d. Fazy procesu pamięciowego.
e. Rodzaje pamięci.

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023L:

Magdalena Bartoszak

W cyklu 2024L:

Iwona Nowakowska

W cyklu 2022L:

Justyna Melonowska

Efekty kształcenia

W zakresie WIEDZY absolwent zna i rozumie:
proces uczenia się: modele uczenia się, w tym koncepcje klasyczne i współczesne ujęcia w oparciu o wyniki badań neuropsychologicznych, metody i techniki uczenia się z uwzględnieniem rozwijania metapoznania;
kształtowania u ucznia pozytywnego stosunku do własnego rozwoju osobistego: rozwijania ciekawości, aktywności i samodzielności, logicznego i krytycznego myślenia, kształtowania motywacji do uczenia się i nawyków systematycznego uczenia się i dbałości o rozwój zainteresowań, budowania samoświadomości, samooceny, odpowiedzialności i siły psychicznej.

W zakresie UMIEJĘTNOŚCI absolwent potrafi:
wspierać ucznia w działaniach na rzecz samorozwoju, samodoskonalenia, samoświadomości, uczyć technik skutecznego zarządzania sobą oraz technik uczenia się.

W zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH absolwent jest gotów do:
rozwijania u uczniów ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej oraz logicznego i krytycznego myślenia w procesie uczenia się.

Kryteria oceniania

Stosowane metody kształcenia::
Prezentacje z użyciem środków multimedialnych
Dydaktyczne materiały audiowizualne (np. filmy dydaktyczne)
Dyskusje na forum i w małych grupach
Praca nad studiami przypadków
Praca nad projektami lekcji przedmiotowych/lekcji wychowawczych/wykorzystaniem wiedzy w praktyce
Symulacje

Sprawdzenie wiedzy: Kolokwium

Kryteria oceniania:

20 pkt maksymalnie do zdobycia, zaliczenie od 60% poprawnych odpowiedzi.

Przelicznik:

18-20 pkt - 5

17-17,99 pkt - 4,5

15-16,99 pkt - 4

14-14,99 pkt - 3,5

12-13,99 pkt - 3

Mniej niż 12 pkt - 2

Literatura

Bednarek, H., Bednarek, D. (2023). Psychologia edukacyjna. Warszawa: PWN.
Jagodzińska, M. (2012). Psychologia pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Helion.
Liberska, H., Trempała, J. (red.) (2020). Psychologia wychowania. Wybrane problemy. Warszawa: PWN.
Mietzel, G. (2009). Psychologia dla nauczycieli. Jak wykorzystać teorie psychologiczne w praktyce dydaktycznej? Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Olechowska, A. (2016). Specjalne potrzeby edukacyjne. Warszawa: PWN.
Przetacznik-Gierowska, M., Włodarski, Z. (2014). Psychologia wychowawcza (t. 1-2). Warszawa: PWN.
Zimbardo, P., Johnson, R., McCann, V. (2017). Psychologia. Kluczowe koncepcje. Tom 2: Motywacja i uczenie się. Warszawa: PWN.

W cyklu 2022L:

Zagadnienie 1:
Literatura podstawowa:
Z. Włodarski, A. Hankała, Nauczanie i wychowanie jako stymulacja rozwoju człowieka, Impuls, Warszawa - Kraków 2004, s. 15-34, 325-338,
Literatura dodatkowa:
J. Zubelewicz, Filozofia wychowania. Aksjocentryzm i pajdocentryzm, Wyd. Akademickie Żak, Warszawa 2002.
Zagadnienie 2
Literatura podstawowa:
M. Roth Walsh (red.), Kobiety, mężczyźni i płeć. Debata w toku, wyd. IFiS PAN, Warszawa 2003, s. 449-467.
Literatura dodatkowa:
C. S. Lewis, Cztery miłości, PAX, Warszawa 1968, s. 32-52.
Zagadnienie 3
Literatura podstawowa:
K. Aksamit, Doświadczanie bliskości fizycznej i obraz ciała u dzieci w wieku szkolnym, w: K. Schier (red.) Samotne ciało. Doświadczanie cielesności przez dzieci i ich rodziców, wyd. Scholar, Warszawa 2020, s. 39-56.
K. Schier, Samotne ciało. Doświadczanie cielesności przez dzieci i młodzież, w: K. Schier (red.) Samotne ciało. Doświadczanie cielesności przez dzieci i ich rodziców, wyd. Scholar, Warszawa 2020, s. 182-210
Zagadnienie 4
Literatura:
M. Jankowska, Podstawy psychologii, Warszawa 2003, s. 82-99.
W. Zagórska, Uczestnictwo młodych dorosłych w rzeczywistości wykreowanej kulturowo. Doświadczenie, funkcje psychologiczne, Universitas, Kraków 2004, s. 21-76.
Zagadnienie 5:
Literatura:
M. Jankowska, Podstawy psychologii, Warszawa 2003, s. 54-67.
Literatura dodatkowa:
B. Cyrulnik, Ratuj się, życie wzywa!, wyd. Czarna Owca, Warszawa 2014, s. 23-27, 36-51.
M. Jarymowicz, A. Szuster, Rozmowy o rozwoju osobowym, wyd. UW, Warszawa 2015, s. 97, 188.

Uwagi

W cyklu 2022L:

Metoda pracy: podawcza, analityczno-syntetyczna praca z tekstem, dyskusja i debata.
Nakład pracy studenta:
udział w zajęciach - 30 godzin
opracowanie przedstawionych na zajęciach treści - 15 godzin
zapoznanie się z literaturą - 15 godzin
Przygotowanie się do zaliczenia - 15 godzin

W cyklu 2024L:

Sprawdzenie wiedzy: Kolokwium

Kryteria oceniania:

20 pkt maksymalnie do zdobycia, zaliczenie od 60% poprawnych odpowiedzi.

Przelicznik:

18-20 pkt - 5

17-17,99 pkt - 4,5

15-16,99 pkt - 4

14-14,99 pkt - 3,5

12-13,99 pkt - 3

Mniej niż 12 pkt - 2

Nakład pracy studenta:
udział w zajęciach - 30 godzin
zapoznanie się z literaturą - 15 godzin
przygotowanie się do zaliczenia, w tym samodzielne opracowanie materiału przerabianego na zajęciach - 15 godzin

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu PZ-3F-PPU w USOSweb