Podstawy dydaktyki PZ-3F-DYD

Treści wykładów:
1. Miejsce pedagogiki ze szczególnym uwzględnieniem dydaktyki ogólnej w ramach nauk społecznych (humanistycznych), a zwłaszcza w odniesieniu do psychologii i socjologii.
2. Johann Friedrich Herbart jako „ojciec założyciel” dydaktyki ogólnej pojmowanej nie jako sztuka, lecz nauka; kontynuacja – szkoła herbartystów.
3. Reakcja na herbartyzm czyli progresywizm w pedagogice amerykańskiej, pedagogika reformy w krajach niemieckojęzycznych, ruch nowego wychowania (nowej szkoły) w krajach frankofońskich i w Polsce.
4. Współczesne koncepcje nauczania i kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem nauczania problemowego i zespołowego oraz metody projektów, a także tzw. alternatywnych form, metod i środków kształcenia.
5. Teoria kształcenia wielostronnego Wincentego Okonia i jej implikacje dla współczesnej szkoły.

Treści ćwiczeń:
1. Dydaktyka ogólna jako subdyscyplina pedagogiczna. Dydaktyka ogólna a dydaktyki szczegółowe. Podstawowe pojęcia dydaktyczne.
2. Cele kształcenia i ich operacjonalizacja.
3. Zasady kształcenia.
4. Strategie nauczania. Klasyczne metody nauczania.
5. Nauczanie problemowe i gry dydaktyczne.
6. Proces kształcenia i jego uwarunkowania. Treści kształcenia.
7. Formy organizacyjne kształcenia.
8. Klasa szkolna jako środowisko edukacyjne. Style kierowania klasą.
9. Style pracy nauczyciela i ucznia.
10. Planowanie pracy dydaktycznej. Lekcja jako podstawowa jednostka dydaktyczna.
11. Konspekt zajęć.
12. Plan a rzeczywisty przebieg lekcji.
13. Ewaluacja osiągnięć uczniów: sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych. 14. Ocenianie kształtujące.

Treści wykładów:

1. Miejsce pedagogiki ze szczególnym uwzględnieniem dydaktyki ogólnej w ramach nauk społecznych (humanistycznych), a zwłaszcza w odniesieniu do psychologii i socjologii.
2. Johann Friedrich Herbart jako „ojciec założyciel” dydaktyki ogólnej pojmowanej nie jako sztuka, lecz nauka; kontynuacja – szkoła herbartystów.
3. Reakcja na herbartyzm czyli progresywizm w pedagogice amerykańskiej, pedagogika reformy w krajach niemieckojęzycznych, ruch nowego wychowania (nowej szkoły) w krajach frankofońskich i w Polsce.
4. Współczesne koncepcje nauczania i kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem nauczania problemowego i zespołowego oraz metody projektów, a także tzw. alternatywnych form, metod i środków kształcenia.
5. Teoria kształcenia wielostronnego Wincentego Okonia i jej implikacje dla współczesnej szkoły.

Treści ćwiczeń:

1. Dydaktyka ogólna jako subdyscyplina pedagogiczna. Dydaktyka ogólna a dydaktyki szczegółowe. Podstawowe pojęcia dydaktyczne.
2. Cele kształcenia i ich operacjonalizacja.
3. Zasady kształcenia.
4. Strategie nauczania. Klasyczne metody nauczania.
5. Nauczanie problemowe i gry dydaktyczne.
6. Proces kształcenia i jego uwarunkowania. Treści kształcenia.
7. Formy organizacyjne kształcenia.
8. Klasa szkolna jako środowisko edukacyjne. Style kierowania klasą.
9. Style pracy nauczyciela i ucznia.
10. Planowanie pracy dydaktycznej. Lekcja jako podstawowa jednostka dydaktyczna.
11. Konspekt zajęć.
12. Plan a rzeczywisty przebieg lekcji.
13. Ewaluacja osiągnięć uczniów: sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych.
14. Ocenianie kształtujące.

WYKŁAD - TREŚCI PROGRAMOWE:
Dydaktyka jako subdyscyplina pedagogiki. Dydaktyka ogólna a dydaktyki szczegółowe Podstawowe pojęcia dydaktyczne. System kształcenia.
Miejsce szkoły we współczesnym społeczeństwie. Modele współczesnej szkoły. Szkoły alternatywne.
Klasa szkolna jako środowisko edukacyjne. Klimat społeczny klasy. Style kierowania klasą.
Uwarunkowania powodzeń i niepowodzeń szkolnych.
Praca z uczniem zdolnym oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Planowanie pracy dydaktycznej. Kontrola i ocena w procesie kształcenia.

ĆWICZENIA - TREŚCI PROGRAMOWE:
Dydaktyka ogólna jako subdyscyplina pedagogiczna.
Cele kształcenia i ich operacjonalizacja.
Zasady kształcenia.
Klasyczne metody nauczania. Nauczanie problemowe i gry dydaktyczne. Formy organizacyjne kształcenia.
Klasa szkolna jako środowisko edukacyjne. Style kierowania klasą. Style i techniki pracy z uczniami. Interakcje w klasie.
Proces kształcenia i jego uwarunkowania. Środki dydaktyczne. Treści kształcenia.
Lekcja jako podstawowa jednostka dydaktyczna. Projektowanie działań edukacyjnych dostosowanych do potrzeb i możliwości ucznia, w szczególności do możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się ucznia (konspekt zajęć).
Plan a rzeczywisty przebieg lekcji.
Ewaluacja osiągnięć uczniów: sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych. Ocenianie kształtujące.
Ocena efektywności nauczyciela i jakości pracy szkoły.

Literatura do wykładów:
1. Obowiązkowa:
Czesław Kupisiewicz (doktor honoris causa APS-u), Podstawy dydaktyki ogólnej (kilkanaście wydań)
Wincenty Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej
Mirosław S. Szymański, O metodzie projektów. Z historii, teorii i praktyki pewnej metody kształcenia
2. Uzupełniająca
Edouard Claparede, Szkoła na miarę
John Dewey, Szkoła a społeczeństwo
Johann Friedrich Herbart, Pedagogika ogólna wywiedziona z celu wychowania
Ivan Illich, Odszkolnić społeczeństwo
Ellen Key, Stulecie dziecka
Mirosław S. Szymański, Niemiecka pedagogika reformy 1890 – 1933.

Literatura do ćwiczeń:
Bolesław Niemierko, Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki. WSiP, Warszawa 1999
Danuta Sterna, Uczę się uczyć. Ocenianie kształtujące w praktyce. Warszawa, CEO.
Geoff Petty, Nowoczesne nauczanie. Praktyczne wskazówki i techniki dla nauczycieli, wykładowców i szkoleniowców. GWP, Sopot 2010
Wincenty Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej.
Czesław Kupisiewicz, Dydaktyka. Impuls, Kraków, 2012 (lub wydania wcześniejsze)
Krzysztof Kruszewski, Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. WN PWN, Warszawa 2004
Przemysław Bąbel, Marzena Wiśniak, 12 zasad skutecznej edukacji. Czyli jak uczyć, żeby nauczyć. GWP, Sopot 2015

Literatura do wykładów:

1. Obowiązkowa:
Czesław Kupisiewicz (doktor honoris causa APS-u), Podstawy dydaktyki ogólnej (kilkanaście wydań)
Wincenty Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej
Mirosław S. Szymański, O metodzie projektów. Z historii, teorii i praktyki pewnej metody kształcenia

2. Uzupełniająca
Edouard Claparede, Szkoła na miarę
John Dewey, Szkoła a społeczeństwo
Johann Friedrich Herbart, Pedagogika ogólna wywiedziona z celu wychowania
Ivan Illich, Odszkolnić społeczeństwo
Ellen Key, Stulecie dziecka
Mirosław S. Szymański, Niemiecka pedagogika reformy 1890 – 1933.

Literatura do ćwiczeń:
Bolesław Niemierko, Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki. WSiP, Warszawa 1999
Danuta Sterna, Uczę się uczyć. Ocenianie kształtujące w praktyce. Warszawa, CEO.
Geoff Petty, Nowoczesne nauczanie. Praktyczne wskazówki i techniki dla nauczycieli, wykładowców i szkoleniowców. GWP, Sopot 2010
Wincenty Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej.
Czesław Kupisiewicz, Dydaktyka. Impuls, Kraków, 2012 (lub wydania wcześniejsze)
Krzysztof Kruszewski, Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. WN PWN, Warszawa 2004
Przemysław Bąbel, Marzena Wiśniak, 12 zasad skutecznej edukacji. Czyli jak uczyć, żeby nauczyć. GWP, Sopot 2015

LITERATURA PODSTAWOWA
Davis, R.H. i in. (1983). Konstruowanie systemu kształcenia. Warszawa: PWN.
Kruszewski, K. (2004). Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Warszawa: PWN.
Kupisiewicz, Cz. (2012). Dydaktyka. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Niemierko, B. (2021). Diagnostyka edukacyjna. Wydanie rozszerzone. Warszawa: PWN.
Okoń, W. (2016). Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak”.
Petty, G. (2010). Nowoczesne nauczanie. Praktyczne wskazówki i techniki dla nauczycieli, wykładowców i szkoleniowców. Sopot: GWP.
Sterna, D. (2018). Uczę się uczyć. Ocenianie kształtujące w praktyce. Warszawa: CEO.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
Konarzewski, K. (2004). Sztuka nauczania. Szkoła. Warszawa: PWN.
Limont, W. (2012). Uczeń zdolny. Jak go rozpoznać i jak z nim pracować? Gdańsk: GWP.
Sterna, D. (2014). Uczę (się) w szkole. Warszawa: CEO (publikacja dostępna jako .pdf)
Tłuściak-Deliowska, A. Czyżewska, M. (2020). Tu chodzi o wspieranie mojego ucznia… czyli studium teoretyczno-empiryczne o ocenianiu kształtującym i klimacie szkoły. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Metody kształcenia:
wykład, prezentacja multimedialna, studium przypadków, dyskusja dydaktyczna, metoda problemowa, metody aktywizujące

Nakład pracy studenta:
Godziny kontaktowe wykład i ćwiczenia - 45
Przygotowanie się do zajęć, lektura - 15
Przygotowanie się do egzaminu -15
Przygotowanie się do kolokwium - 10
Przygotowanie się do konspektu - 5
Inne formy: 20

Sumaryczna liczba punktów ECTS 5

Metody kształcenia:

wykład, prezentacja multimedialna, studium przypadków, dyskusja dydaktyczna, metoda problemowa, metody aktywizujące

Nakład pracy studenta:

Godziny zajęciowe wykład i ćwiczenia - 45
Konsultacje z prowadzącymi zajęcia - 2
Przygotowanie się do zajęć, lektura - 15
Przygotowanie się do egzaminu -15
Przygotowanie się do kolokwium - 10
Przygotowanie się do konspektu - 3
Inne formy: 20

Sumaryczna liczba punktów ECTS 5

METODY KSZTAŁCENIA
- wykład
- rozmowa kierowana
- metody aktywizujące
- gry dydaktyczne
- zadania praktyczne

Nakład pracy studenta:
Godziny kontaktowe wykład i ćwiczenia - 45
Przygotowanie się do zajęć, lektura - 15
Przygotowanie się do egzaminu -15
Przygotowanie się do kolokwium - 10
Przygotowanie się do konspektu - 5
Inne formy: 20