Metody pracy z osobami uzależnionymi PY-5S-MOU

TREŚCI PROGRAMOWE
Wykład:
1. Znaczenie terminów: „uzależnienie”, „nadużywanie” i „używanie szkodliwe”.
2. Zasady rozpoznawania zespołu uzależniania i ich specyfika w związku z różnymi rodzajami substancji psychoaktywnych.
3. Specyfika działania różnych rodzajów substancji psychoaktywnych.
4. Zaburzenia psychiczne związane z używaniem substancji psychoaktywnych.
5. Koncepcje psychologiczne i modele uzależnień.
6. Czynniki związane z podejmowaniem leczenia odwykowego.
7. Czynniki związane z efektywnością terapii i utrzymywaniem abstynencji.
8. Modele terapii uzależnień (trwała abstynencja vs redukcja szkód).
9. Krótka interwencja – koncepcja, rodzaje, zasady stosowania.
10. Specyfika problematyki uzależnień w populacjach specjalnych (kobiety w ciąży, seniorzy).
Ćwiczenia:
1. Zasady pracy z osobami uzależnionymi/ nadużywającymi substancji psychoaktywnych.
2. Rozpoznawanie zespołu uzależnienia: objawy, wskazówki diagnostyczne, specyfika w zależności od stosowanych środków.
3. Motywowanie do podejmowania leczenia.
4. Programy i ośrodki terapeutyczne.
5. Zasady doboru oferty terapeutycznej.
6. Model redukcji szkód – specyfika.
7. Model AA i MM – specyfika.
8. Behawioralno-poznawcza terapia uzależnień.
9. Krótka interwencja: rodzaje i zasady stosowania.
10. Dynamika przebiegu uzależnienia i terapii – studium przypadku.

W cyklu 2023Z:

Wprowadzenie do tematu. Polska mapa problemów uzależnień.
Bio-psycho-społeczne koncepcje powstawania uzależnień oraz zaburzeń nawyków i popędów
Bio-psycho-społeczne skutki uzależnienia. Typologie uzależnienia.
Różnicowanie wzorów zażywania. Testy przesiewowe, przeprowadzanie, interpretacja. Strategia FRAMES. Krótka Interwencja.
Diagnoza uzależnienia wg ICD 11 oraz DSM V. Różnice w podejściu.
Diagnoza kliniczna i nozologiczna w terapii uzależnień. Zagadnienie podwójnej diagnozy.
Paradygmaty w leczeniu uzależnień: skoncentrowane na abstynencji, ograniczeniu zażywania i redukcji szkód
Koncepcje leczenia uzależnień (w tym terapia strukturalno-strategiczna J. Mellibrudy)
Motywowanie do zmiany oraz transteoretyczny model zmiany zachowań i jego zastosowanie w terapii uzależnień
Wybrane metody pracy terapeutycznej
Farmakoterapia
Ruchy samopomocowe i zjawisko samowyleczeń
Rodzina z problemem uzależnienia. Zaburzenia adaptacyjne. Praca z członkami rodzin osób uzależnionych.
Interwencja kryzysowa wobec osoby z problemem uzależnienia
Programy ośrodków leczenia uzależnień.
Struktura lecznictwa odwykowego w Polsce.

W cyklu 2023Zn:

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

Tomasz Głowik

Efekty kształcenia

Wiedza
Student/-ka rozumie procesy psychologiczne ważne dla zdrowia i jego ochrony oraz zna teoretyczne podstawy działań profilaktycznych i interwencyjnych w zakresie właściwym dla problematyki uzależnień.
Ma uporządkowaną wiedzę o celach, organizacji i funkcjonowaniu instytucji pomocowych i terapeutycznych dla osób uzależnionych, pogłębioną w wybranych zakresach.
Ma pogłębioną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i rządzących nimi prawidłowościach, istotnych z punktu widzenia procesów terapii uzależnień.

Umiejętności
Student/-ka potrafi, odpowiednio dobierając środki i metody, wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy i rozwiązywania złożonych problemów osób uzależnionych lub nadużywających substancje psychoaktywne, z zachowaniem przyjętych w psychologii standardów.
Posiada umiejętność opracowania diagnozy psychologicznej w zakresie zachowania oraz zaburzeń zdrowia psychicznego związanych z problematyką uzależnień.
Posiada umiejętności potrzebne do przeprowadzenia rozmowy psychologicznej i psychologicznej pracy z grupą.

Kompetencje społeczne
Student/-ka docenia znaczenie wiedzy psychologicznej dla wspierania osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych; ma pozytywne nastawienie do nabywania wiedzy z zakresu psychologii i budowania warsztatu pracy.
Rozumie specyfikę kontaktu z osoba uzależnioną w sytuacji pomagania i jest wrażliwy/-a na znaczenie relacji interpersonalnej w kontakcie psychologicznym.

Literatura

W cyklu 2023Z:

Literatura:
Wojnar M. (red.) PARPA – e-publikacje: Medyczne%20aspekty%20uzaleznienia%20od%20alkoholu%20-%20ksiazka.pdf - Rozdziały: I, II, III i XI (inne dla chętnych)

1. Beck A., Wright F., Newman C., Liese B., Terapia poznawcza uzależnień, Wydawnictwo UJ, Kraków 2007.
2. Bętkowska-Korpała B. (red.), Uzależnienia w praktyce klinicznej. Zagadnienia diagnostyczne. PARPA, Warszawa 2009.
3. Carson R.C., Butcher J.N., Mineka S.: Psychologia zaburzeń. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003
4. Cierpiałkowska L., Ziarko M., Psychologia uzależnień – alkoholizm. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2010.
5. Cierpiałkowska L.: Psychopatologia. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007
6. Czabała Cz. J., Czynniki leczące w psychoterapii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
7. Erickson C., Nauka o uzależnieniach. Od neurobiologii do skutecznych metod leczenia, Wydawnictwo UW, Warszawa 2010.
8. Fudała J., Jak pomagać osobom pijącym alkohol ryzykownie i szkodliwie, Parpamedia, Warszawa 2008.
9. Jabłoński P., Bukowska B., Czabała C. (red) Uzależnienie od narkotyków. Podręcznik dla terapeutów. Krajowe Biuro do spraw Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2012.
10. Margasiński A., Rodzina alkoholowa z uzależnionym w leczeniu, Impuls, Kraków 2010.
11. Mellibruda J., Psychologiczna problematyka uzależnień od alkoholu i narkotyków w: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, Tom 3, Gdańsk 2000.
12. Mellibruda J., Sobolewska-Mellibruda Z., Integracyjna psychoterapia uzależnień, IPZ, Warszawa 2001.
13. Miller M. Peter, Terapia uzależnień. Metody oparte na dowodach naukowych. Wydawnictwo UW, Warszawa 2013.
14. Miller W. R., Rollnick S., Wywiad motywujący. Jak przygotować ludzi do zmiany. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2010.
15. Miller W. R., Wzmacnianie motywacji do zmiany w terapii nadużywania substancji. Zalecenia do optymalizacji terapii. Warszawa: PARPAMEDIA, 2009.
16. Miller W., Munoz R., Picie Kontrolowane, Parpamedia, Warszawa 2006.
17. Monti P.M., Kadden R.M., Cooney N.L., Psychologiczna terapia uzależnienia od alkoholu, Warszawa 1994.
18. Strelau J., (red.), w: Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 3, rozdz. pt: Psychologiczna problematyka uzależnień od alkoholu i narkotyków., Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2000.
19. Szukalski B., Narkotyki. Kompendium wiedzy o środkach uzależniających, Instytut Psychiatrii i Neurologii 2005.
20. Tatarsky A. (red.), Redukcja szkód w psychoterapii, Krajowe Biuro d.s. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2007.
21. Wojnar M. (red.), Medyczne aspekty uzależnienia od alkoholu, PARPA, Warszawa 2017.
22. Woronowicz B., Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia. Parpamedia, Warszawa 2009.

Mellibruda J., http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/50-artykuly/675-psychologiczna-koncepcja-mechanizmow-uzaleznienia.html
Głowik T., Pacjenci mają różny numer butów, Numer specjalny z 2017 r., http://www.tuiw.pl/index.php/specjalne#
Redukcja szkód http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_3_2012/373Jakubczyk_PsychiatrPol_3_2012.pdf - .
Rachowska E., O uzależnieniach mieszanych http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/63-terapia-uzalenienia-i-wspoluzalenienia/306-co-warto-wiedziec-o-uzaleznieniach-mieszanych.html
Struzik-Zając M., Chałubiński J., „Charakterystyka pacjentów z podwójną diagnozą” https://siu.praesterno.pl/artykul/659
Głód w uzależnieniu, http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_2_2015/295Iwanicka_PsychiatrPol2015v49i2.pdf

W cyklu 2023Zn:

Literatura:
Wojnar M. (red.) PARPA – e-publikacje: Medyczne%20aspekty%20uzaleznienia%20od%20alkoholu%20-%20ksiazka.pdf - Rozdziały: I, II, III i XI (inne dla chętnych)

Uwagi

W cyklu 2023Z:

Link do grupy na teams:
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a7EjX-zYNxLZfac5D6rLthbsAi0WEBHGoPEwrA_GQVho1%40thread.tacv2/conversations?groupId=ebc56d3b-0f12-41aa-ae0b-a3dc347205b0&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Metody kształcenia:
wykład, dyskusja, praca z książką/artykułem, film, ćwiczenie umiejętności
do obejrzenia filmy:
Najlepszy
Żółty szalik
Mój piękny syn
Lot
28 dni
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia - 30
Przygotowanie się do zajęć, lektury - 15
Przygotowanie się do egzaminu - 5
Inne formy 5
Sumaryczna liczba punktów ECTS 2

W cyklu 2023Zn:

Metody kształcenia:
wykład, dyskusja, praca z książką/artykułem, film, ćwiczenie umiejętności
do obejrzenia filmy:
Żółty szalik
Najlepszy
Mój piękny syn
Lot
28 dni
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia - 30
Przygotowanie się do zajęć, lektury - 15
Przygotowanie się do egzaminu - 5
Inne formy 5
Sumaryczna liczba punktów ECTS 2

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu PY-5S-MOU w USOSweb