Pedeutologia PW-5F-PED

Zajęcia są ukierunkowane na zdobycie wiedzy o nauczycielu i zawodzie nauczycielskim obejmującej następujące obszary: podstawowe wiadomości o pedeutologii; osobowość i kultura zawodowa nauczyciela ze szczególnym uwzględnieniem taktu pedagogicznego; rozwój zawodowy nauczyciela; tożsamość zawodowa nauczyciela, jego kwalifikacje, kompetencje współczesnego nauczyciela; twórczość w zawodzie nauczyciela, tworzenie relacji osobowych przez nauczyciela i wykorzystywanie ich we współpracy z uczniami i ich rodzicami, a także na wyzwania sprawiające trudność.

Treści programowe:

1. Pedeutologia jako dyscyplina naukowa- od historii zawodu do powstania dyscypliny o nauczycielu i profesjonalizacji zawodu
2. Start i adaptacja młodego nauczyciela w zawodzie
3. Osobowość i autorytet nauczyciela, budowanie relacji z wychowankami i ich rodzicami .Takt pedagogiczny w pracy nauczyciela. Ujęcia interpretacyjne z komentarzem oraz przejawy taktu: poszanowanie godności ucznia, unikanie konfliktów, docenianie podmiotowości, rola wyrozumiałości pedagogicznej. Problem nietaktu pedagogicznego i jego konsekwencje.
4. Wizerunek współczesnego nauczyciela- pomiędzy normą a akceptacją
5. Kompetencje zawodowe nauczyciela - jak je rozwijać?
6. Rozwój zawodowy nauczyciela i jego uwarunkowania
7. Wypalenie zawodowe nauczycieli-charakterystyka i przeciwdziałanie zjawisku
8. Nauczyciel wobec agresji i bullyingu

Pedeutologia jako subdyscyplina pedagogiczna. Ujęcia interpretacyjne nauczyciela. Nowe obszary zainteresowań pedeutologii. Szkoła wobec dylematów wychowawczych, autorska interpretacja obecności wychowawczej nauczyciela, struktura procesu relacji, charakterystyka taktu i nietaktu pedagogicznego, znaczenie spotkania w procesie wychowywania. Koncepcje rozwoju zawodowego i ich charakterystyka, funkcje doskonalenia zawodowego. Współczesne trendy edukacyjne a role nauczycielskie.

TREŚCI PROGRAMOWE

Pedeutologia jako subdyscyplina pedagogiczna. Ujęcia interpretacyjne nauczyciela. Nowe obszary zainteresowań pedeutologii. Szkoła wobec dylematów wychowawczych, autorska interpretacja obecności wychowawczej nauczyciela, struktura procesu relacji, charakterystyka taktu i nietaktu pedagogicznego, znaczenie spotkania w procesie wychowywania. Koncepcje rozwoju zawodowego i ich charakterystyka, funkcje doskonalenia zawodowego. Współczesne trendy edukacyjne a role nauczycielskie. Przywództwo edukacyjne w szkole (dyrektorzy i nauczyciele). Rada pedagogiczna szkoły. Drogi budowania szkoły jako organizacji uczącej się.

Treści programowe:

1. Pedeutologia jako dyscyplina naukowa- od historii zawodu do powstania dyscypliny o nauczycielu i profesjonalizacji zawodu
2. Profesjonalizacja zawodu nauczyciela – współczesne wyzwania i uwarunkowania
3. Specyfika i wyzwania pracy nauczyciela współorganizującego proces kształcenia specjalnego
5. Kompetencje zawodowe nauczyciela - jak je rozwijać?
6. Nauczyciel wobec zjawiska agresji
7. Wypalenie zawodowe nauczycieli-charakterystyka i przeciwdziałanie zjawisku
8. Nauczyciel w obliczu przemocy domowej wychowanka
9. Test

Literatura podstawowa:

E. Buchcic, I. Żeber-Dzikowska, Start zawodowy nauczyciela, W: Rocznik Polsko-Ukraiński, 2014, t. XVI (Internet)
E. Czemierowska-Koruba, Agresja i przemoc w szkole czyli co powinniśmy wiedzieć by skutecznie działać, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa (Internet)
R. Cybulska, H. Derewlana, A. Kacprzak, K. Pęczek, Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w systemie edukacji w świetle nowych przepisów prawa oświatowego, ORE, Warszawa 2017 (Internet)
K. Denek, Tożsamość nauczyciela i ucznia w „płynnej nowoczesności” W: Adaptacja zawodowa nauczyciela, J. Szempruch, M. Blachnik-Gęsiarz (red.), Wyższa Szkoła Lingwistyczna, Częstochowa 2009
K. Fenik-Gaberle, R. Kałucka, Przemoc w rodzinie-działania pracowników oświaty, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2016 (Internet)
A. Grabowiec, Diagnoza i praca z uczniem-ofiarą przemocy domowej, W: Kompetencje diagnostyczne i terapeutyczne nauczyciela, D. Wosik-Kawala, T. Zubrzycka-Maciąg, Impuls, Kraków 2011
E. Jarosz, Przemoc w wychowaniu Między prawnym zakazem a społeczną akceptacją Monitoring Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2015 (Internet)
M. Kocór, Wypalenie zawodowe nauczycieli Diagnoza, Wsparcie, Profilaktyka, Dziecko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym – biblioteka nauczyciela, Tom II, Kraków 2019
H. Kwiatkowska, Pedeutologia, WAiP, Warszawa 2008
J. Madalińska, Pedeutologia Prawno-etyczne podstawy zawodu nauczyciela, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021
J. Michalski, Horyzonty pedeutologii, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021
A. Mościcka, M. Drabek, Mobbing w środowisku pracy nauczyciela, W: Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Impuls, Kraków 2010
J. Łysek, Trudności w adaptacji zawodowej nauczycieli klas początkowych, W:
Nauczyciel i Szkoła 1-2 (1), 1996 (Internet)
J. Łysek, Zachowania agresywne uczniów, W: Nauczyciel i Szkoła 2 (9), 2000
J. Szempruch, Pedeutologia, Impuls, Kraków 2013
J. Szempruch, B. Cieśleńska, Wypalenie w pracy zawodowej nauczyciela, W: Społeczeństwo. Edukacja. Język, 2021, t. 13
Pękala J. L., Etos nauczycieli- mit czy rzeczywistość ?, Wyd. UW, Warszawa 2017
J. Skibska, Model kształcenia dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
(SPE) w placówkach oświatowych ogólnodostępnych, W: Uczeń i nauczyciel jako główne podmioty edukacji jutra, K. Denek, A. Kamińska, W. Łuszczuk, P. Oleśniewicz (red.), Oficyna Wydawnicza "Humanitas", Sosnowiec 2012
L. Wollman, Czynniki warunkujące adaptację zawodową nauczyciela, W: Adaptacja zawodowa nauczyciela, J. Szempruch, M. Blachnik-Gęsiarz (red.), Wyższa Szkoła Lingwistyczna, Częstochowa 2009
P. Ziółkowski, Pedeutologia. Zarys problematyki. Bydgoszcz: Wyd. WSG, Bydgoszcz 2016

Literatura uzupełniająca

R. V. Bullough, Początkujący nauczyciel : studium przypadku, GWP, Gdańsk 2009
Kratz H.J., Mobbing - reagowanie, rozpoznawanie, zapobieganie, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2007
E. K., Dambach, Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej, Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003
Karta nauczyciela, Ustawa z 26 stycznia 1982 r., DzU 2019, poz. 2215 ze zm.
A. Jegier, S. Kwiatkowski, B. Szurowska, Nauczyciel w obliczu szans i zagrożeń współczesnego świata. W perspektywie kształcenia i pracy zawodowej , Warszawa, Difin 2021
E. Strutyńska, Mobbing wśród nauczycieli Zakres i uwarunkowania, Wyd. Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji-PIB, Radom 2014
J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli : pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, Impuls, Kraków 2010
J. Pyżalski, E. Roland (red.), Bullying a specjalne potrzeby edukacyjne – podręcznik metodyczny, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Łódź 2010
Speck O., Być nauczycielem. trudności wychowawcze w czasie zmian społeczno-kulturowych, Gdańsk 2005
A.Tłuściak-Deliowska, Bullying– charakterystyka zjawiska i uwarunkowania, W: „Remedium”, nr 9/2010
M. Warszewska-Makuch, Zjawisko mobbingu wśród nauczycieli, W: Bezpieczeństwo Pracy 5/2008

Obowiązkowa: H. Kwiatkowska: Pedeutologia, WAiP, Warszawa 2008; J. Szempruch: Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne. "Impuls", Kraków 2013; J. Michalski: Horyzonty pedeutologii, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021.
Uzupełniająca: I.A. Zjaziun: Mistrzostwo pedagogiczne, Warszawa-Radom 2005; A. Jegier, S.T. Kwiatkowski, B. Szurowska: Nauczyciel wobec szans i zagrożeń współczesnego świata, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021.

Obowiązkowa: H. Kwiatkowska: Pedeutologia, WAiP, Warszawa 2008; J. Szempruch: Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne. "Impuls", Kraków 2013; J. Michalski: Horyzonty pedeutologii, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021. K. Gawroński, Stefan M. Kwiatkowski (red. naukowa) Dobry nauczyciel. dobry uczeń, dobra szkoła, Wolters Kluwer, Warszawa 2024.
Uzupełniająca: I.A. Zjaziun: Mistrzostwo pedagogiczne, Warszawa-Radom 2005; A. Jegier, S.T. Kwiatkowski, B. Szurowska: Nauczyciel wobec szans i zagrożeń współczesnego świata, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021.

Literatura podstawowa:

E. Buchcic, I. Żeber-Dzikowska, Start zawodowy nauczyciela, W: Rocznik Polsko-Ukraiński, 2014, t. XVI (Internet)
E. Czemierowska-Koruba, Agresja i przemoc w szkole czyli co powinniśmy wiedzieć by skutecznie działać, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa (Internet)
R. Cybulska, H. Derewlana, A. Kacprzak, K. Pęczek, Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w systemie edukacji w świetle nowych przepisów prawa oświatowego, ORE, Warszawa 2017 (Internet)
K. Denek, Tożsamość nauczyciela i ucznia w „płynnej nowoczesności” W: Adaptacja zawodowa nauczyciela, J. Szempruch, M. Blachnik-Gęsiarz (red.), Wyższa Szkoła Lingwistyczna, Częstochowa 2009
K. Fenik-Gaberle, R. Kałucka, Przemoc w rodzinie-działania pracowników oświaty, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2016 (Internet)
A. Grabowiec, Diagnoza i praca z uczniem-ofiarą przemocy domowej, W: Kompetencje diagnostyczne i terapeutyczne nauczyciela, D. Wosik-Kawala, T. Zubrzycka-Maciąg, Impuls, Kraków 2011
E. Jarosz, Przemoc w wychowaniu Między prawnym zakazem a społeczną akceptacją Monitoring Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2015 (Internet)
M. Kocór, Wypalenie zawodowe nauczycieli Diagnoza, Wsparcie, Profilaktyka, Dziecko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym – biblioteka nauczyciela, Tom II, Kraków 2019
H. Kwiatkowska, Pedeutologia, WAiP, Warszawa 2008
J. Madalińska, Pedeutologia Prawno-etyczne podstawy zawodu nauczyciela, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021
J. Michalski, Horyzonty pedeutologii, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021
A. Mościcka, M. Drabek, Mobbing w środowisku pracy nauczyciela, W: Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Impuls, Kraków 2010
J. Łysek, Trudności w adaptacji zawodowej nauczycieli klas początkowych, W:
Nauczyciel i Szkoła 1-2 (1), 1996 (Internet)
J. Łysek, Zachowania agresywne uczniów, W: Nauczyciel i Szkoła 2 (9), 2000
Z. Narkun-Jakubińska, J. Smogorzewska, A. Trębacz-Ritter, A. Wołowicz, G. Szumski, Współnauczanie w praktyce- poradnik metodyczny dla nauczycieli i nauczycieli współorganizujących kształcenie w oddziałach ogólnodostępnych integracyjnych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2022
J. Szempruch, Pedeutologia, Impuls, Kraków 2013
J. Szempruch, B. Cieśleńska, Wypalenie w pracy zawodowej nauczyciela, W: Społeczeństwo. Edukacja. Język, 2021, t. 13
Pękala J. L., Etos nauczycieli- mit czy rzeczywistość ?, Wyd. UW, Warszawa 2017
J. Skibska, Model kształcenia dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
(SPE) w placówkach oświatowych ogólnodostępnych, W: Uczeń i nauczyciel jako główne podmioty edukacji jutra, K. Denek, A. Kamińska, W. Łuszczuk, P. Oleśniewicz (red.), Oficyna Wydawnicza "Humanitas", Sosnowiec 2012
L. Wollman, Czynniki warunkujące adaptację zawodową nauczyciela, W: Adaptacja zawodowa nauczyciela, J. Szempruch, M. Blachnik-Gęsiarz (red.), Wyższa Szkoła Lingwistyczna, Częstochowa 2009
P. Ziółkowski, Pedeutologia. Zarys problematyki. Bydgoszcz: Wyd. WSG, Bydgoszcz 2016

Literatura uzupełniająca

R. V. Bullough, Początkujący nauczyciel : studium przypadku, GWP, Gdańsk 2009
Kratz H.J., Mobbing - reagowanie, rozpoznawanie, zapobieganie, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2007
E. K., Dambach, Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej, Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003
Karta nauczyciela, Ustawa z 26 stycznia 1982 r., DzU 2019, poz. 2215 ze zm.
A. Jegier, S. Kwiatkowski, B. Szurowska, Nauczyciel w obliczu szans i zagrożeń współczesnego świata. W perspektywie kształcenia i pracy zawodowej , Warszawa, Difin 2021
E. Strutyńska, Mobbing wśród nauczycieli Zakres i uwarunkowania, Wyd. Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji-PIB, Radom 2014
J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli : pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, Impuls, Kraków 2010
J. Pyżalski, E. Roland (red.), Bullying a specjalne potrzeby edukacyjne – podręcznik metodyczny, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Łódź 2010
Speck O., Być nauczycielem. trudności wychowawcze w czasie zmian społeczno-kulturowych, Gdańsk 2005
A.Tłuściak-Deliowska, Bullying– charakterystyka zjawiska i uwarunkowania, W: „Remedium”, nr 9/2010
M. Warszewska-Makuch, Zjawisko mobbingu wśród nauczycieli, W: Bezpieczeństwo Pracy 5/2008

Metody pracy: pogadanka, metody aktywizujące ( dyskusja, projekt, studia przypadków, inscenizacja, burza mózgów),poglądowe (film, prezentacja)

Nakład pracy studenta:
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia, 15 godz.
Przygotowanie się do zajęć, lektury 7 godz.
Przygotowanie się do zaliczenia 7 godz.
Przygotowanie zadań ćwiczeniowych 7 godz

Sumaryczna liczba punktów ECTS 2

Zaliczenie sprawdzianu testowego obejmuje odpowiedzi na pytania podstawowe i uzupełniające.

Zajęcia obowiązkowe zaliczenie na podstawie aktywności i sprawdzianu testowego.

Metody pracy: pogadanka, metody aktywizujące ( dyskusja, projekt, studia przypadków, inscenizacja, burza mózgów),poglądowe (film, prezentacja)

Nakład pracy studenta:
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia, 15 godz.
Przygotowanie się do zajęć, lektury 7 godz.
Przygotowanie się do zaliczenia 7 godz.
Przygotowanie zadań ćwiczeniowych 7 godz

Sumaryczna liczba punktów ECTS 2