Prowadzony w cyklach: 2020Z, 2020Zn, 2021Z, 2021Zn, 2022Z, 2022Zn, 2023Zn, 2023Z, 2024Z, 2024Zn

Punkty ECTS: brak danych

Język: polski

Organizowany przez: Instytut Wspomagania Rozwoju Człowieka i Edukacji (dla: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej)

Dziecko i dzieciństwo PW-5F-DDZ

TREŚCI PROGRAMOWE
Zmiany modelu dziecka i dzieciństwa, idei i stylów wychowania, praktyk wychowawczych. Różne narracje dzieciństwa. Perspektywa dzieci jako grupy społecznej o problemowym nierównościowym osadzeniu w strukturze społecznej. Odejście od perspektywy „wspólnego mianownika” oraz badania dzieci w ujęciu en block, w kierunku rozpatrywania dzieci jako grupy rozproszonej i zróżnicowanej. Dobrostan dziecka.
W treściach przedmiotu uwzględniono problematykę współczesnych interdyscyplinarnych studiów nad dzieciństwem (ang.Childhood Studies) dotyczących zagadnienia dobrostanu dziecka.
Tematyka przedmiotu to symboliczna koncepcja i struktura obejmująca szereg podejść, schematów postępowania, teorii i idei dotyczących dzieciństwa. Przedmiot "Dziecko i dzieciństwo" niosą przekaz, że dzieci i dorośli nie powinni być spostrzegani jako dwie przeciwstawne sobie grupy, lecz jako ludzkość, która oddziałuje na świat w szczególny sposób i która dąży do zapewnienia wszystkim mieszkańcom planety dobrej jakości życia (także innym gatunkom niż człowiek). Zaakcentowana będzie zmiana spojrzenia na proces prowadzenia badań nad dzieciństwem, w którym prócz perspektywy osoby dorosłej pojawia się głos dziecka. Wyeksponowane zostanie myślenie interdyscyplinarne oraz relacje, które przypuszczalnie w dalszej perspektywie odegrają ważną rolę w przyszłych badaniach nad dzieciństwem.

W cyklu 2020Z:

TREŚCI PROGRAMOWE
1. Odkrycie dziecka i dzieciństwa (definicje)
• pojęcie dziecka, dzieciństwa według Korczaka (s.31)
• badania nad dzieciństwem-emancypacja dziecka (strona 83 śliwerski)
• dzieciństwo – obszary znane i nieznane
• rozwój dziecka przez doświadczenie
2. Prawa dziecka
3. Miejsce dziecka w szkole
• dziecko-gwiazda systemu edukacji
• dziecko i szkoła w trybach władzy
• dziecko w mikrosystemie szkoły
• szkoła i uczeń na usługach państwa, gminy i rodziny
4. Edukacyjny świat dziecka
• Wybrane modele edukacji dziecka
• Jak uczy się dziecko?
• zabawy i zabawki dziecięce
• twórcza aktywność dziecka
• media cyfrowe a edukacja dziecka
• dziecko ze SPE w przedszkolu i szkole
5. Społeczny świat dziecka
• społeczny wymiar dzieciństwa
• relacje dziecka z rodzicami
• współdziałanie rodziców i nauczycieli
• nauczyciele dzieci
6. Proces wychowania (Kron)
7. Zaburzenia psychiczne i rozwojowe u dzieci a szkolna rzeczywistość
• ADHD
• zaburzenia zachowania
• zaburzenia depresyjne
• zaburzenia lękowe
• płodowy zespół alkoholowy
• zaburzenia więzi
• choroba tikowa
• mutyzm
• zaburzenia rozwoju językowego
• zaburzenia sensoryczne
• odmowa chodzenia do szkoły
8. Szkolne i pozaszkolne oddziaływania
• budowanie ustrukturyzowanego i przyjaznego środowiska w klasie
• techniki uczenia sprzyjające poprawie koncentracji uwagi
• asystent nauczyciela w klasie
• psychoterapia
• socjoterapia
• trening zastępowania agresji
• praca z rodzicami

W cyklu 2020Zn:

W cyklu 2022Z:

W treściach przedmiotu uwzględniono problematykę współczesnych interdyscyplinarnych studiów nad dzieciństwem (ang.Childhood Studies) dotyczących zagadnienia dobrostanu dziecka.
Tematyka przedmiotu to symboliczna koncepcja i struktura obejmująca szereg podejść, schematów postępowania, teorii i idei dotyczących dzieciństwa. Przedmiot "Dziecko i dzieciństwo" niosą przekaz, że dzieci i dorośli nie powinni być spostrzegani jako dwie przeciwstawne sobie grupy, lecz jako ludzkość, która oddziałuje na świat w szczególny sposób i która dąży do zapewnienia wszystkim mieszkańcom planety dobrej jakości życia (także innym gatunkom niż człowiek). Zaakcentowana będzie zmiana spojrzenia na proces prowadzenia badań nad dzieciństwem, w którym prócz perspektywy osoby dorosłej pojawia się głos dziecka. Wyeksponowane zostanie myślenie interdyscyplinarne oraz relacje, które przypuszczalnie w dalszej perspektywie odegrają ważną rolę w przyszłych badaniach nad dzieciństwem.

W cyklu 2022Zn:

W cyklu 2023Zn:

W cyklu 2023Z:

W cyklu 2024Zn:

Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ

Cel 3: Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt
Cel 1: Wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego formach na całym świecie
Cel 4: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie
Cel 2: Zero głodu

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

Anna Górka-Strzałkowska

Efekty kształcenia

Wiedza
Student/-ka zna i rozumie procesy związane z wychowaniem i kształceniem dzieci i uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem fazy wczesnego, średniego i późnego dzieciństwa, w perspektywie interdyscyplinarnej: psychologicznej, pedagogicznej, aksjologicznej i socjologicznej.
Zna i rozumie koncepcje dziecka i dzieciństwa (Childchood Studies) i ich uwarunkowania kulturowe i społeczne; interdyscyplinarne zagadnienia dobrostanu dziecka; perspektywy metodologiczne badań nad dzieckiem i dzieciństwem, a także wymagania etyczne badań z udziałem dzieci.

Umiejętności
Student/-ka potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu Childchood Studies, w tym wybrane modele i koncepcje pedagogiczne oraz powiązanych z nimi dyscyplin naukowych, w celu dokonania analizy i interpretacji złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych i kulturowych, a także motywów i wzorów ludzkiego zachowania.

Kompetencje społeczne
Student/-ka są gotowi do refleksji, w tym krytycznej oceny, odnośnie do poziomu swojej wiedzy i umiejętności z zakresu Childchood Studies oraz wykazywania umiejętności uczenia się i doskonalenia własnego warsztatu pedagogicznego w zakresie wychowania przedszkolnego.

Literatura

W cyklu 2020Z:

1. Smolińska-Theiss B., ( 2014) Korczakowskie narracje pedagogiczne, Impuls.
2. Smolińska-Theiss B., (2014) Dzieciństwo jako status społeczny. Edukacyjne przywileje dzieci klasy średniej. Wyd. APS
3. Smolińska-Theiss B., (1993) Dzieciństwo w małym mieście, Uniwersytet Warszawski, Wydział Pedagogiczny
4. Smolińska-Theiss B., (2013) Rok Janusza Korczaka 2012. Nie ma dzieci-są ludzie. Warszawa
5. Smolińska-Theiss B., Theiss W., (2003) Stulecie dziecka: między mitem a zniewoleniem (w:)W służbie dziecku – blaski i cienie, red. J.W ilk, Lublin Katedra Pedagogiki Rodziny KUL
6. Korczak J., (2017) Momenty wychowawcze. Wyd. Rzecznik Praw Dziecka
7. Korczak J., (2017) Prawo dziecka do szacunku. Wyd. Rzecznik Praw Dziecka
8. Danilewicz W., Theiss W., (2014) Pedagogika Społeczna wobec zagrożeń człowieka i idei sprawiedliwości społecznej, Wydawnictwo Akademickie Żak
9. Śliwerski B., (2007) Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Pedagogika GW
10. Korczak J., (2017) Momenty wychowawcze. Wyd. Rzecznik Praw Dziecka
11.Korczak J., (2017) Prawo dziecka do szacunku. Wyd. Rzecznik Praw Dziecka
12. Korczak J., (2004), Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie, Wydawnictwo Santorski, Warszawa.
13. Jarosz E., (2018), Dziecięce obywatelstwo-między prawami dziecka a rzeczywistością. (w:) Pedagogika Społeczna rok XVII, nr 4(70)
14. Jarosz E., (2014) Społeczna podmiotowość dziecka - rozwój koncepcji obywatelstwa dzieci. Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne 23, 11-24.
15. Danilewicz W., Theiss W., (2014) Pedagogika Społeczna wobec zagrożeń człowieka i idei sprawiedliwości społecznej. Wydawnictwo Akademickie Żak
16. Theiss W., (1996), Zniewolone dzieciństwo. Socjalizacja w warunkach społeczno-politycznych. Warszawa, Wyd. Żak
17.Aries, P. (1995). Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach. Tłum. M. Ochab. Gdańsk: Wydawnictwo Marabut
18. Bałachowicz J., (2012) Dziecko w koncepcjach pedagogicznych Marii Grzegorzewskiej i Janusza Korczaka. Warszawa, Wyd. APS
19. Śliwerski B., (2007) Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu. Gdańsk, GWP
20. Kron W.F. (2012) Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Sopot , GWP
21. Krauze-Sikorska H., Klichowski M., (2020) Pedagogika dziecka. Podręcznik akademicki. Poznań, Wyd. UAM
22. Łopatkowa M., (1988) Elementarz wychowania małego dziecka. Warszawa, Wyd. LSW
23. Elliot J., Place M., (2000) Dzieci i młodzież w kłopocie. Warszawa, WSiP.

W cyklu 2020Zn:

W cyklu 2021Z:

W cyklu 2021Zn:

W cyklu 2022Z:

W cyklu 2022Zn:

W cyklu 2023Zn:

1.Dziecko i dzieciństwo jako wartość a współczesność. Katarzyna Segiet
2.Rozwój badań nad dzieciństwem – przełomy i przejścia. Barbara Smolińska-Theiss
3.Dziecko i dzieciństwo – pejzaż współczesny. Rzecz o badaniach nad dzieciństwem. Ewa Jarosz
4.Sposoby rozumienia dzieci i dzieciństwa w perspektywie socjokulturowej. Joanna Maria Garbula, Małgorzata Kowalik-Olubińska
5. Dzieciństwo, dziecko i jego dobro w perspektywie Korczakowskiej. Małgorzata Turczyk, Justyna Kusztal
6. Dzieciństwo: Projekt w kryzysie. Maja Brzozowska-Brywczyńska
7. Godność dziecka– odkrywana, zdobywana, niszczona. Barbara Smolińska-Theiss
8. Perspektywa „dobra dziecka” w badaniach nad dzieciństwem. Iwona Samborska
9. Ryba, która ma głos. Prawo dziecka do partycypacji. Maja Brzozowska.
10. Dziecięce obywatelstwo: kilka refleksji na marginesie idei dziecięcej partycypacji. Maja Brzozowska-Brywczyńska
11. „Uczestnictwo dzieci” – idea i jej znaczenie w przełamywaniu wykluczenia społecznego dzieci. Ewa Jarosz
12. Dziecko w historii - pojęcie godności i poszanowania praw dziecka. Elwira Kryńska.
13. Dziecko i dzieciństwo w oczach dorosłego. Karolina Appelt
14. Badania skoncentrowane na dzieciach, badania z udziałem dzieci, dzieci jako badacze. Etyczne i metodologiczne aspekty badań prowadzonych w nurcie nowej socjologii dzieci i dzieciństwa. Paulina Bunio-Mroczek
15. Czy w muzeum wszystko wolno? Problemy z nowoczesnym pajdocentryzmem.
16. Raport Dzieci się liczą 2022.

W cyklu 2023Z:

W cyklu 2024Z:

1. Smolińska-Theiss B., ( 2014) Korczakowskie narracje pedagogiczne, Impuls.
2. Smolińska-Theiss B., (2014) Dzieciństwo jako status społeczny. Edukacyjne przywileje dzieci klasy średniej. Wyd. APS
3. Smolińska-Theiss B., (1993) Dzieciństwo w małym mieście, Uniwersytet Warszawski, Wydział Pedagogiczny
4. Smolińska-Theiss B., (2013) Rok Janusza Korczaka 2012. Nie ma dzieci-są ludzie. Warszawa
5. Smolińska-Theiss B., Theiss W., (2003) Stulecie dziecka: między mitem a zniewoleniem (w:)W służbie dziecku – blaski i cienie, red. J.W ilk, Lublin Katedra Pedagogiki Rodziny KUL
6. Śliwerski B., (2007) Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Pedagogika GW
7. Korczak J., (2017) Momenty wychowawcze. Wyd. Rzecznik Praw Dziecka
8.Korczak J., (2017) Prawo dziecka do szacunku. Wyd. Rzecznik Praw Dziecka
9. Korczak J., (2004), Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie, Wydawnictwo Santorski, Warszawa.
10. Jarosz E., (2018), Dziecięce obywatelstwo-między prawami dziecka a rzeczywistością. (w:) Pedagogika Społeczna rok XVII, nr 4(70)
11. Jarosz E., (2014) Społeczna podmiotowość dziecka - rozwój koncepcji obywatelstwa dzieci. Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne 23, 11-24.
12. Danilewicz W., Theiss W., (2014) Pedagogika Społeczna wobec zagrożeń człowieka i idei sprawiedliwości społecznej. Wydawnictwo Akademickie Żak
13. Theiss W., (1996), Zniewolone dzieciństwo. Socjalizacja w warunkach społeczno-politycznych. Warszawa, Wyd. Żak
14.Aries, P. (1995). Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach. Tłum. M. Ochab. Gdańsk: Wydawnictwo Marabut
15. Bałachowicz J., (2012) Dziecko w koncepcjach pedagogicznych Marii Grzegorzewskiej i Janusza Korczaka. Warszawa, Wyd. APS
16. Kron W.F. (2012) Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Sopot , GWP
17. Krauze-Sikorska H., Klichowski M., (2020) Pedagogika dziecka. Podręcznik akademicki. Poznań, Wyd. UAM
18. Łopatkowa M., (1988) Elementarz wychowania małego dziecka. Warszawa, Wyd. LSW
19. Nawrot-Borowska M., Zając D., (2017) Dziecko i dzieciństwo - wybrane konteksty badań. Bydgoszcz.
20. Bińczycka J., Smolińska-Theiss B., (2005). Wymiary dzieciństwa. problemy dziecka i dzieciństwa w zmieniającym się społeczeństwie.
21. Brągiel J., Matyjas B., Segiet K., (2019) Dzieciństwo - w stronę poznania, zrozumienia i zmiany.
22. Kowalik-Olubińska M., (2012). Dzieciństwo i wczesna edukacja w dynamicznie zmieniającym się świecie.
23. Liebel M., Markowska-Manista U., (2017). Prawa dziecka w kontekście międzykulturowość. Janusz Korczak na nowo odczytany. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
24. Kehily M.J., (2008). Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem.Wydawnictwo WAM.
25. Jenks Ch., (1996). Childhood.The Open University.
26. James A., Jenks Ch., Prout A., (1999). Theorizing childhood. Polity Press.

W cyklu 2024Zn:

1. Smolińska-Theiss B., ( 2014) Korczakowskie narracje pedagogiczne, Impuls.
2. Smolińska-Theiss B., (2014) Dzieciństwo jako status społeczny. Edukacyjne przywileje dzieci klasy średniej. Wyd. APS
3. Smolińska-Theiss B., (1993) Dzieciństwo w małym mieście, Uniwersytet Warszawski, Wydział Pedagogiczny
4. Smolińska-Theiss B., (2013) Rok Janusza Korczaka 2012. Nie ma dzieci-są ludzie. Warszawa
5. Smolińska-Theiss B., Theiss W., (2003) Stulecie dziecka: między mitem a zniewoleniem (w:)W służbie dziecku – blaski i cienie, red. J.W ilk, Lublin Katedra Pedagogiki Rodziny KUL
6. Śliwerski B., (2007) Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Pedagogika GW
7. Korczak J., (2017) Momenty wychowawcze. Wyd. Rzecznik Praw Dziecka
8.Korczak J., (2017) Prawo dziecka do szacunku. Wyd. Rzecznik Praw Dziecka
9. Korczak J., (2004), Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie, Wydawnictwo Santorski, Warszawa.
10. Jarosz E., (2018), Dziecięce obywatelstwo-między prawami dziecka a rzeczywistością. (w:) Pedagogika Społeczna rok XVII, nr 4(70)
11. Jarosz E., (2014) Społeczna podmiotowość dziecka - rozwój koncepcji obywatelstwa dzieci. Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne 23, 11-24.
12. Danilewicz W., Theiss W., (2014) Pedagogika Społeczna wobec zagrożeń człowieka i idei sprawiedliwości społecznej. Wydawnictwo Akademickie Żak
13. Theiss W., (1996), Zniewolone dzieciństwo. Socjalizacja w warunkach społeczno-politycznych. Warszawa, Wyd. Żak
14.Aries, P. (1995). Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach. Tłum. M. Ochab. Gdańsk: Wydawnictwo Marabut
15. Bałachowicz J., (2012) Dziecko w koncepcjach pedagogicznych Marii Grzegorzewskiej i Janusza Korczaka. Warszawa, Wyd. APS
16. Kron W.F. (2012) Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Sopot , GWP
17. Krauze-Sikorska H., Klichowski M., (2020) Pedagogika dziecka. Podręcznik akademicki. Poznań, Wyd. UAM
18. Łopatkowa M., (1988) Elementarz wychowania małego dziecka. Warszawa, Wyd. LSW
19. Nawrot-Borowska M., Zając D., (2017) Dziecko i dzieciństwo - wybrane konteksty badań. Bydgoszcz.
20. Bińczycka J., Smolińska-Theiss B., (2005). Wymiary dzieciństwa. problemy dziecka i dzieciństwa w zmieniającym się społeczeństwie.
21. Brągiel J., Matyjas B., Segiet K., (2019) Dzieciństwo - w stronę poznania, zrozumienia i zmiany.
22. Kowalik-Olubińska M., (2012). Dzieciństwo i wczesna edukacja w dynamicznie zmieniającym się świecie.
23. Liebel M., Markowska-Manista U., (2017). Prawa dziecka w kontekście międzykulturowość. Janusz Korczak na nowo odczytany. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
24. Kehily M.J., (2008). Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem.Wydawnictwo WAM.
25. Jenks Ch., (1996). Childhood.The Open University.
26. James A., Jenks Ch., Prout A., (1999). Theorizing childhood. Polity Press.

Uwagi

W cyklu 2020Z:

FORMY REALIZACJI ZAJĘĆ NA ODLEGŁOŚĆ:
- prowadzenie wykładów w czasie rzeczywistym z wykorzystywaniem platformy Microsoft Teams
- zamieszczanie materiałów omawianych na zajęciach na platformie Microsoft Teams
- komunikacja poprzez e-mail oraz MS Teams
- praca zespołowa - google forms oraz różne komunikatory : Whatsapp, messenger.
wykorzystanie google forms do sprawdzenia wiedzy

W cyklu 2020Zn:

W cyklu 2021Z:

- aktywność i zaangażowanie studentów w czasie rzeczywistym na zajęciach
- egzamin pisemny w formie testu
- prezentacje multimedialne
- praca zespołowa na zajęciachNAKŁAD PRACY STUDENTA
Godziny kontaktowe - 30h
Lektura tekstów na ćwiczeniach - 10h
Przygotowanie się do egzaminu - 20 h
60 h - 3 pkt. ECTS

W cyklu 2021Zn:

NAKŁAD PRACY STUDENTA
Godziny kontaktowe - 30h
Lektura tekstów na ćwiczeniach - 10h
Przygotowanie się do egzaminu - 20 h
60 h - 3 pkt. ECTS

W cyklu 2022Z:

NAKŁAD PRACY STUDENTA
Godziny kontaktowe - 30 h
Lektura tekstów/artykułów na ćwiczeniach - 15 h
Przygotowanie się do egzaminu - 20 h
65 h - 3 pkt. ECTS

W cyklu 2022Zn:

NAKŁAD PRACY STUDENTA
Godziny kontaktowe - 15 h
Lektura tekstów/artykułów na ćwiczeniach - 10 h
Przygotowanie się do egzaminu - 20 h
45 h - 2 pkt. ECTS

W cyklu 2023Zn:

NAKŁAD PRACY STUDENTA
Godziny kontaktowe - 15 h
Lektura tekstów/artykułów na ćwiczeniach - 10 h
Przygotowanie się do egzaminu - 20 h
45 h - 2 pkt. ECTS

METODY KSZTAŁCENIA:
- metoda problemowa
- pogadanka
- praca z tekstem
- badanie w działaniu
- praca w grupach

W cyklu 2023Z:

NAKŁAD PRACY STUDENTA
Godziny kontaktowe - 30h
Lektura tekstów na ćwiczeniach - 25h
Przygotowanie się do egzaminu - 20 h
75 h - 3 pkt. ECTS

METODY KSZTAŁCENIA:
- metoda problemowa
- pogadanka
- praca z tekstem
- badanie w działaniu
- praca w grupach

W cyklu 2024Z:

NAKŁAD PRACY STUDENTA
Godziny kontaktowe - 30h
Lektura tekstów na ćwiczeniach - 25h
Przygotowanie się do egzaminu - 20 h
75 h - 3 pkt. ECTS

METODY KSZTAŁCENIA:
- metoda problemowa
- dyskusja
- praca z tekstem
- badanie w działaniu
- zadania praktyczne

W cyklu 2024Zn:

NAKŁAD PRACY STUDENTA
Godziny kontaktowe - 15 h
Lektura tekstów/artykułów na ćwiczeniach - 15 h
Przygotowanie się do egzaminu - 20 h
50 h - 2 pkt. ECTS

METODY KSZTAŁCENIA:
- metoda problemowa
- praca z tekstem
- prezentacja multimedialna
- dyskusja
- prezentacje graficzne (mapy myśli)
- zadania praktyczne

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu PW-5F-DDZ w USOSweb