Praca socjalna w domach pomocy społecznej PS-3S-PSD

TREŚCI PROGRAMOWE
Wykład:
1. Mieszkaniec, pensjonariusz domu pomocy społecznej z perspektywy polityki społecznej i pracy socjalnej.
2. Działalność domów pomocy społecznej. Dom pomocy społecznej instytucją totalną?
3. Determinanty jakości życia pensjonariuszy - charakterystyka stosunków międzyludzkich w DPS.
4. Prawne podstawy funkcjonowania instytucji wsparcia typu DPS.
5. Standardy w pomocy. Standard pracy socjalnej w DPS.
6. Gospodarka senioralna a wizja funkcjonowania DPS.

Warsztaty (w tym w części realizowane w wybranych placówkach wsparcia):

1. Typy, rodzaje placówek. Zasady odpłatności. Usługi opiekuńcze w DPS.
2. Półinstytucjonalne formy pomocy i opieki.
3. Specyfika pracy w dziennych oraz w stacjonarnych domach pomocy społecznej.
4. Specyfika pracy w środowiskowych domach samopomocy.
5. Charakterystyka procesów adaptacyjnych.
6. Zadania i organizacja samorządu mieszkańców w DPS.
7. Indywidualizacja oddziaływań opiekuńczo – pomocowych w ramach DPS.
8. Rola i zadania pracownika pierwszego kontaktu (PPK).
9. Rola i zadania Zespołu Terapeutyczno-Opiekuńczego.
10. Aktywizacja mieszkańców DPS – pojęcie i cele aktywizacji. Specyfika organizacji czasu wolnego.
11.Terapia w domach pomocy społecznej: pojęcie, cele, metody, formy.
12. Specyfika funkcjonowania i praca socjalna w hospicjum.

W cyklu 2020L:

Wykłady:

1. Standardy w pomocy. Standard pracy socjalnej z osobami starszymi
2. Polityka społeczna wobec starości. Starość jako problem społeczny
3. System pomocy i opieki nad osobami starszymi i zależnymi.
4. Gospodarka senioralna. Nowe tendencje w obszarze wsparcia osób starszych.
5. Rodzaje wsparcia kierowane do osób starszych i zależnych
6. Człowiek stary w domu pomocy społecznej. Z perspektywy polityki społecznej i pracy socjalnej
7. Dom pomocy społecznej instytucją totalną?
8. Specyfika funkcjonowania [i praca socjalna w] hospicjum

ĆWICZENIA:
1.
Starzenie się ludności – wyzwanie XXI wieku
Opieka nad osobami starszymi – historia i współczesność
Formy opieki i pomocy dla ludzi starszych
Domy pomocy społecznej jako instytucje wspomagające seniorów
oraz osoby zależne
Prawne podstawy funkcjonowania instytucji wsparcia typu dps – 1.
2.
Prawne podstawy funkcjonowania instytucji wsparcia typu dps - 2
Usługi opiekuńcze
Półinstytucjonalne formy pomocy i opieki
Specyfika pracy w dziennych domach pomocy społecznej
Specyfika pracy w środowiskowych domach samopomocy
3.
Charakterystyka procesów adaptacyjnych
Zadania i organizacja samorządu mieszkańców w dps
Specyfika organizacji czasu wolnego
4.
Indywidualizacja oddziaływań opiekuńczo – pomocowych w ramach dps
Indywidualny plan wspierania mieszkańca dps.
Rola i zadania pracownika pierwszego kontaktu (PPK).
Rola i zadania Zespołu Terapeutyczno-Opiekuńczego.
5.
Aktywizacja mieszkańców dps – pojęcie i cele aktywizacji
Terapia w domach pomocy społecznej: pojęcie, cele, metody, formy
Terapia zajęciowa – formy. Organizacja terapii zajęciowej w dps
6.
Specyfika funkcjonowania [i praca socjalna w] hospicjum

W cyklu 2021L:

Wykłady:

ĆWICZENIA:
1.
Starzenie się ludności – wyzwanie XXI wieku
Opieka nad osobami starszymi – historia i współczesność
Formy opieki i pomocy dla ludzi starszych
Domy pomocy społecznej jako instytucje wspomagające seniorów
oraz osoby zależne
Prawne podstawy funkcjonowania instytucji wsparcia typu dps – 1.
2.
Prawne podstawy funkcjonowania instytucji wsparcia typu dps - 2
Usługi opiekuńcze
Półinstytucjonalne formy pomocy i opieki
Specyfika pracy w dziennych domach pomocy społecznej
Specyfika pracy w środowiskowych domach samopomocy
3.
Charakterystyka procesów adaptacyjnych
Zadania i organizacja samorządu mieszkańców w dps
Specyfika organizacji czasu wolnego
4.
Indywidualizacja oddziaływań opiekuńczo – pomocowych w ramach dp
Indywidualny plan wspierania mieszkańca dps.
Rola i zadania pracownika pierwszego kontaktu (PPK).
Rola i zadania Zespołu Terapeutyczno-Opiekuńczego.
5.
Aktywizacja mieszkańców dps – pojęcie i cele aktywizacji
Terapia w domach pomocy społecznej: pojęcie, cele, metody, formy
Terapia zajęciowa – formy. Organizacja terapii zajęciowej w dps
6.
Specyfika funkcjonowania [i praca socjalna w] hospicjum

W cyklu 2022L:

WYKŁADY
1. Sytuacja demograficzna w Polsce i Europie. Starość demograficzna i jej konsekwencje.
2. Niesamodzielność jako następstwo procesów demograficznych.
3. Funkcjonowanie i działalność domów pomocy społecznej. Typy, rodzaje placówek. Zasady odpłatności.
4. Standardy podstawowych usług świadczonych w DPS.
5. Dom pomocy społecznej instytucją totalną?
6. Indywidualizacja oddziaływań opiekuńczo-pomocowych w ramach DPS. Rola i zadania pracownika pierwszego kontaktu (PPK). Rola i
zadania Zespołu Terapeutyczno-Opiekuńczego.
7. Specyfika pracy w dziennych, stacjonarnych i środowiskowych domach pomocy społecznej.
ĆWICZENIA
1. Wprowadzenie do przedmiotu. Człowiek w DPS.
2. Działalność DPS w zakresie zaspokajania potrzeb osób zależnych. Adaptacja.
3. Komunikacja w DPS między pracownikiem socjalnym a innymi pracownikami DPS oraz mieszkańcami domu i ich rodzinami.
4. Aktywizacja mieszkańców DPS – pojęcie i cele aktywizacji. Specyfika organizacji czasu wolnego.
5. Terapia zajęciowa w DPS – pojęcie, cele, metody, formy.
6. Konstruowanie indywidualnych programów wsparcia mieszkańca.
7. DPS – instytucja współpracująca w środowisku lokalnym.

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2020L:

Mieczysław Sędzicki

W cyklu 2021L:

Mieczysław Sędzicki

W cyklu 2022L:

Katarzyna Ziomek-Michalak

Efekty kształcenia

Wiedza
Student/-ka posiada wiedzę na temat instytucji wsparcia typu domy pomocy społecznej. Posiada wiedzę odnośnie źródeł pozyskiwania zasobów potrzebnych do rozwiązywania problemów społecznych osób zamieszkujących DPS.
Zna rodzaje DPS i innych stacjonarnych placówek wsparcia osób zależnych w tym przede wszystkim w ramach rozwiązań funkcjonujących w obszarze pomocy społecznej.
Posiada wiedzę na temat funkcjonowania mieszkańca DPS, rodzajów więzi i struktur społecznych wspomagających oraz utrudniających jego funkcjonowanie społeczne.
Ma wiedzę o regułach komunikacji między pracownikiem socjalnym a innymi pracownikami DPS oraz mieszkańcami domu.
Umiejętności
Student/-ka potrafi dokonać analizy, diagnozy i prognozy sytuacji mieszkańca DPS. Umie wykorzystać posiadaną wiedzę dla celu realizacji profesjonalnej pracy socjalnej.
Stara się wykorzystywać technologie w celu pozyskiwania informacji, krytycznej ich oceny oraz analizy.
Potrafi przygotować prace pisemne dotyczące zagadnień z zakresu wsparcia osób w DPS; Potrafi opracować indywidualny plan wspierania mieszkańca oraz poddać analizie standard funkcjonowania domu.
Umie tworzyć dokumentację opisującą sytuację mieszkańca DPS.
Posługuje się zasadami prawnymi i etycznymi. Umie uwzględniać w praktyce zasady poufności oraz kultury osobistej.
Potrafi komunikować się z użyciem specjalistycznej terminologii dotyczącej pracy w DPS.
Potrafi pracować w grupie i współdziałać z przedstawicielami innych zawodów, wolontariuszami oraz instytucjami działającymi w obszarze wsparcia osób mieszkających w DPS.
Kompetencje społeczne
Student/-ka stara się dokonywać krytycznej oceny własnych kompetencji i efektów pracy.
Stara się myśleć prospołecznie. Uczestniczy w przygotowaniu akcji, działań na rzecz wsparcia osób mieszkających w DPS.
Prezentuje odpowiedzialną i empatyczną postawę wobec ludzi, w tym szczególnie mieszkańców DPS; dostrzega i formułuje problemy etyczne w zakresie wspieranie tej grupy osób.

Literatura

W cyklu 2020L:

Goffman E. Charakterystyka instytucji totalnych, [w:] Współczesne teorie socjologiczne, Scholar Warszawa 2006
Kozaczuk, L. Terapia zajęciowa w domach pomocy społecznej, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1999
Mielczarek A. Człowiek stary w domu pomocy społecznej, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2010
Niedbalski J. Żyć i pracować w domu pomocy społecznej, Łódź, 2012
Tarkowska E. Życie codzienne w domach pomocy społecznej, IFIS PAN, Warszawa 1994
•Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593 z późn. zm.
• wybrane rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej

W cyklu 2021L:

W cyklu 2022L:

Bakalarczyk R., Starość po polsku. Propozycja reformy systemu opieki nad osobami starszymi, Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego,
Senior Hub. Instytut Polityki Senioralnej, Kraków-Warszawa 2021.
Bąbka J., Psychospołeczne aspekty przystosowania się osób starszych do warunków życia w dps. W: Wybrane problemy osób starszych,
Nowicka A., (red.) Kraków 2010.
Benek I., Poprawa jakości życia osób starszych w środowisku ich zamieszkania na przykładzie Domów Seniora, (dostęp online).
Brzezińska M., Graczkowska M., Kwaśniewska A., Aktywizator seniorów. Scenariusze zajęć, Difin SA, Warszawa 2015.
Grabusińska Z., Domy pomocy społecznej w Polsce, CRZL, Warszawa 2013 (dostęp online).
Jachowicz A., Domy pomocy społecznej – konieczność czy może luksus? Sytuacja DPS w świetle zmian Ustawy o pomocy społecznej,
Polityka Społeczna 2006, nr 5-6.
Jurek Ł., Stacjonarna opieka społeczna. Spojrzenie w przyszłość, Polityka Społeczna 2007, nr 5-6
Jurkiewicz C., Jak komunikować się z mieszkańcami domu pomocy społecznej?, Praca Socjalna 2006, nr 3.
Kalinowska T., dzienne domy pomocy społecznej jako placówki zapewniające kompleksową pomoc osobom starszym w ich środowisku
zamieszkania, (w:) Piekut-Brodzka D.M., Współczesne problemy socjalne, Warszawa 2005.
Kilina M., Czech J., Rodzinne Domy Pomocy dla osób starszych w krajach zachodnich i w Polsce, Praca Socjalna 2012 nr 4.
Kozaczuk, L. Terapia zajęciowa w domach pomocy społecznej, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1999.
Kuskowski M., Spojrzenie praktyka na terapie w domach pomocy społecznej, Praca Socjalna 2009, nr 5.
Leszczyńska-Rejchert A., Dzialania społeczne na rzecz ludzi starszych w kontekście funkcjonowania stacjonarnych domów pomocy
społecznej, (w:) Kantowicz E., Olubiński A. (red.), Działanie społeczne w pracy socjalnej na progu XXI wieku.
Mielczarek A., Jak opracować plan indywidualnego wsparcia seniora? „Praca Socjalna”. 2007, nr 1.
Mielczarek A. Człowiek stary w domu pomocy społecznej, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2010.
Mielczarek A., O standaryzacji domów pomocy społecznej, Praca Socjalna 2012, nr 2.
Mirewska E., Rodzinny dom pomocy jako alternatywa dla domu pomocy społecznej, (w:) Szarota Z., Starość zależna – opieka i pomoc
społeczna, Biblioteka Gerontologii Społecznej, Kraków 2011.
Niedbalski J. Żyć i pracować w domu pomocy społecznej, Łódź 2012.
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. Dz.U. z 30
września 2005 r., Nr 189, poz. 1598.
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 06 lipca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie specjalistycznych usług
opiekuńczych, Dz.U. 943.
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Dz.U. z 2010r. Nr
238, poz. 1586.
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 31 maja 2012 r. w sprawie rodzinnych domów pomocy. Dz.U. z dnia 26 czerwca 2012
r. poz. 719.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 w sprawie domów pomocy społecznej, Dz. U. 13 kwietnia
2018, poz. 734.
Szcześniak P., Osobowość pracownika socjalnego a wypalenie zawodowe, Praca Socjalna 2011 nr 4.
Szkolak D., Komunikacja z ludźmi starszymi w warunkach instytucjonalnych zdaniem mieszkańców i pracowników Domu Pomocy
Społecznej dla osób w podeszłym wieku, (w:) Szarota Z., Starość zależna – opieka i pomoc społeczna, Biblioteka Gerontologii Społecznej,
Kraków 2011.
Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U. 2004 nr 64 poz. 593)
Tarkowska E. Życie codzienne w domach pomocy społecznej, IFIS PAN, Warszawa 1994.
Zawada A., Aktywizowanie mieszkańców domów pomocy społecznej, Praca Socjalna 2007 nr 1.
Zawada A., O zadaniach domów pomocy społecznej raz jeszcze, Praca Socjalna 2010, nr 5.
Zawada A., Instytucjonalna opieka seniorów - konieczność czy sposób na dobrą jakość życia?, Praca Socjalna 2017, nr 5.
Zbyrad T., Instytucje opieki totalnej jako zniewolenia i kontroli nad człowiekiem potrzebującym pomocy – na przykładzie domów pomocy
społecznej, Roczniki Nauk Społecznych 2012, nr 4 (dostęp online).

Uwagi

W cyklu 2020L:

Nakład pracy studenta:

Godziny zajęciowe:
Wykład - 15 h
Ćwiczenia - 15 h
Przygotowywanie się do zajęć - literatura - 10 h
Opracowanie analizy funkcjonowania wybranego DPS oraz opracowanie programu wsparcia wybranego (hipotetycznego) mieszkańca DPS - 20 h
Razem liczba godzin: 60.

W cyklu 2021L:

Opis metod kształcenia:

Metody oparte na działaniu praktycznym, metody oparte na słowie, praca z książką,

Warunki zaliczenia:
Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym obejmującym powyższą tematykę, ponadto:
Systematyczne przygotowywanie się do każdych kolejnych zajęć wyrażone „aktywnością”, tj. udziałem w merytorycznej dyskusji w trakcie - im więcej „aktywności”, tym więcej otrzymanych punktów w końcowym rozliczeniu, branych pod uwagę przy ostatecznej ocenie z przedmiotu.
Obecność w trakcie ćwiczeń
Opracowanie PLANU wspierania mieszkańca domu pomocy społecznej oraz KARTY OCENY STANDARDU DPS

Nakład pracy studenta:
(z zachowaniem zasady, że 1 ECTS = 25-30 godzin aktywności):
Godziny zajęciowe:
Wykład - 15 h
Ćwiczenia - 15 h
Przygotowywanie się do zajęć - literatura - 10 h
Opracowanie analizy funkcjonowania wybranego DPS oraz opracowanie programu wsparcia wybranego (hipotetycznego) mieszkańca DPS - 20 h
Razem liczba godzin: 60.

W cyklu 2022L:

Opis metod kształcenia
Wykład: prezentacja, wykład konwersatoryjny
Ćwiczenia: aktywizujące metody i formy pracy na zajęciach, warsztaty, dyskusja, burza mózgów, metoda problemowa (zadania), metoda
projektu, praca w grupach (na zajęciach oraz w terenie), prezentacja.
Nakład pracy:
Wykłady 15 godz., Ćwiczenia 15 godz., samodzielna praca studenta 30 godz. (zapoznanie się z literaturą, praktyczne przygotowanie się
do zajęć), przygotowanie się do zaliczenia – 25 godz.,
Łączna ilość godzin – 55, co odpowiada 2 ECTS

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu PS-3S-PSD w USOSweb