Teoria wychowania PE-2F-TWY

Opis treści programowych

- Paradygmaty teorii wychowania i ich podstawy epistemologiczno-metodologiczne. Subdyscyplinarny dyskurs wokół statusu naukowego teoria wychowania jako przedmiotu kształcenia akademickiego (podstawowe pojęcia i dyscyplinarna charakterystyka teorii wychowania, naukowy status teorii wychowania i jej współczesne zróżnicowanie).
- Typologiczne ujęcia i systematyzacja teoretycznych stanowisk teorii wychowania: orientacje i koncepcje wychowania. Podmiotowość i podmiot w tradycji humanistycznej i interpretacjach współczesnych.
- Podmiotowość badacza i badanego w procesie konstruowania teorii wychowania. Problem upodmiotowienia interpersonalnych relacji w wychowaniu. Struktura i warunki podmiotowej sytuacji wychowania.
- Interdyscyplinarność teorii wychowania, jej związki z innymi dziedzinami wiedzy i przynależnymi im metodologiami badań.
- Antropologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania, aksjologiczne podstawy i wymiary wychowania, teleologiczne podstawy i wymiary wychowania (antropologiczne podstawy dyskursu aksjologicznego i jego odmiany w teorii wychowania, antropologiczne podstawy dyskursu teleologicznego i jego odmiany w teorii wychowania). Wybrane problemy i orientacje aksjologiczne w współczesnej pedagogice

- Ideały wychowania oraz ich społeczno-kulturowa postać i funkcja. Proces socjalizacji jako przedmiot zainteresowania teorii wychowania. Proces wychowania jako przedmiot zainteresowania teorii wychowania.
- Antynomiczne reprezentacje/modele myślenia i działania wychowawczego. Problem inwersji podstawowych intencji wychowania i jego dysfunkcjonalności - błędy oddziaływań wychowawczych, problem „czarnej pedagogii” i pseudowychowania.
- Nowe kategorie i problemy współczesnej teorii wychowania. Problem światopoglądowego, ideologicznego i religijnego uwikłania ideałów wychowania. Teleologiczne horyzonty współczesnej teorii wychowania. Wielowymiarowość celów wychowania - taksonomie celów wychowania i problem ich operacjonalizacji.

- Nowe wyzwania i zagrożenia dla jednostkowego rozwoju i społecznych form przystosowania człowieka. Procesy rozwojowe jako przedmiot zainteresowania współczesnej teorii wychowania - transgresyjna heurystyka rozwoju jako przekraczania granic natury i samego siebie

Opis treści programowych:
- Paradygmaty teorii wychowania i ich podstawy epistemologiczno-metodologiczne. Subdyscyplinarny dyskurs wokół statusu naukowego teoria wychowania jako przedmiotu kształcenia akademickiego (podstawowe pojęcia i dyscyplinarna charakterystyka teorii wychowania, naukowy status teorii wychowania i jej współczesne zróżnicowanie).
- Typologiczne ujęcia i systematyzacja teoretycznych stanowisk teorii wychowania: orientacje i koncepcje wychowania. Podmiotowość i podmiot w tradycji humanistycznej i interpretacjach współczesnych.
- Podmiotowość badacza i badanego w procesie konstruowania teorii wychowania. Problem upodmiotowienia interpersonalnych relacji w wychowaniu. Struktura i warunki podmiotowej sytuacji wychowania.
- Interdyscyplinarność teorii wychowania, jej związki z innymi dziedzinami wiedzy i przynależnymi im metodologiami badań.
- Antropologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania, aksjologiczne podstawy i wymiary wychowania, teleologiczne podstawy i wymiary wychowania (antropologiczne podstawy dyskursu aksjologicznego i jego odmiany w teorii wychowania, antropologiczne podstawy dyskursu teleologicznego i jego odmiany w teorii wychowania). Wybrane problemy i orientacje aksjologiczne w współczesnej pedagogice

- Ideały wychowania oraz ich społeczno-kulturowa postać i funkcja. Proces socjalizacji jako przedmiot zainteresowania teorii wychowania. Proces wychowania jako przedmiot zainteresowania teorii wychowania.
- Antynomiczne reprezentacje/modele myślenia i działania wychowawczego. Problem inwersji podstawowych intencji wychowania i jego dysfunkcjonalności - błędy oddziaływań wychowawczych, problem „czarnej pedagogii” i pseudowychowania.

Opis treści programowych:
Typologiczne ujęcia i systematyzacja teoretycznych stanowisk teorii wychowania: orientacje i koncepcje wychowania. Podmiotowy status badacza i badanego w procesie poznania. Interdyscyplinarność teorii wychowania oraz jej związki z innymi dziedzinami wiedzy i przynależnymi im metodologiami badań. Paradygmaty teorii wychowania oraz ich implikacje dla teorii i praktyki. Model teorii wychowania jako nauki empirycznej oraz jako filozofii wychowania. Antropologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć antropologicznych. Aksjologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć aksjologicznych. Teleologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć teleologicznych. Podmiotowość i podmiot w interpretacjach współczesnych nauk społecznych i humanistycznych. Problem upodmiotowienia interpersonalnych relacji w wychowaniu. Ideały wychowania oraz ich społeczno-kulturowe postacie i funkcje. Problem światopoglądowego, ideologicznego i religijnego uwikłania ideałów wychowania (przedzalożeniowość myślenia i działania wychowawczego). Nowe wyzwania i zagrożenia dla jednostkowego rozwoju i społecznych form przystosowania człowieka. Nowe kategorie i problemy współczesnej teorii wychowania. Problem makrostrukturalnej i mikrostrukturalnej dysfunkcjonalności oddziaływań wychowawczych. Problem inwersji konstruktywnych i prorozwojowych intencji wychowania oraz błędy oddziaływań wychowawczych. Problem „czarnej pedagogii” i pseudowychowania.

Opis treści programowych:
Typologiczne ujęcia i systematyzacja teoretycznych stanowisk teorii wychowania: orientacje i koncepcje wychowania. Interdyscyplinarność teorii wychowania oraz jej związki z innymi dziedzinami wiedzy i przynależnymi im metodologiami badań. Paradygmaty teorii wychowania oraz ich implikacje dla teorii i praktyki. Model teorii wychowania jako nauki empirycznej oraz jako filozofii wychowania. Antropologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć antropologicznych. Aksjologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć aksjologicznych. Teleologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć teleologicznych.. Problem światopoglądowego, ideologicznego i religijnego uwikłania ideałów wychowania (przedzalożeniowość myślenia i działania wychowawczego). Nowe wyzwania i zagrożenia dla jednostkowego rozwoju i społecznych form przystosowania człowieka. Problem makrostrukturalnej i mikrostrukturalnej dysfunkcjonalności oddziaływań wychowawczych. Problem inwersji konstruktywnych i prorozwojowych intencji wychowania oraz błędy oddziaływań wychowawczych. Problem „czarnej pedagogii” i pseudowychowania.

Literatura:
M. Łobocki, Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 13-28.
M. Nowak, Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 121-176.
D. Benner, Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym, Warszawa 2015, s. 69-232.
J. Górniewicz, Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2000, s. 13-115.
J. Górniewicz, Teoria wychowania, Olsztyn 2008, s. 5-72
E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, 2002, s. 14-64.
B. Śliwerski, Badania porównawcze teorii wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 51-58.
U. Ostrowska, Aksjologiczne podstawy wychowania, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, tom 1, Gdańsk 2006, 391-415.
E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, 2002, s. 97-132.
F. W. Kron, Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Pojęcia. Procesy. Modele, Sopot 2012, s. 81-214.
Gara J., Idea interdyscyplinarności i interdyscyplinarna natura wiedzy pedagogicznej, „Forum Pedagogiczne” 2014 nr 1, s. 35-54. http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Forum_Pedagogiczne/Forum_Pedagogiczne-r2014-t1/Forum_Pedagogiczne-r2014-t1-s35-54/Forum_Pedagogiczne-r2014-t1-s35-54.pdf
Gara J., Egzystencjalna problematyzacja poszukiwania, poznawania i tworzenia samego siebie, „Przegląd Pedagogiczny” 2017 nr. 2, s. 9-33. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-93bdee2a-f53a-457b-b985-21aeafe0c1c9

Literatura uzupełniająca:
M. Nowak, Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 2001, s. 230-269.
B. Śliwerski, Wychowanie. Pojęcie – znaczenie – dylematy, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 1, Gdańsk 2006, s. 25-76.
P.P. Petrykowski, Podstawy teorii wychowania. Wprowadzenie w problematykę, Włocławek 2003, s. 13-54.
A. M. de Tchorzewski, Wstęp do teorii wychowania, Kraków 2018, s. 17-52.
B. Śliwerski, Cztery orientacje badawcze w teoriach wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 28-50.
M. Łobocki, Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 59-92.
H.-H. Kruger, Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, Gdańsk 2005, s. 15-139.
M. Nowak, Metodologia pedagogiki między „naukowością/teoretycznością” a „praktycznością”. W: Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, red. D. Kubinowski, M. Nowak, Kraków: 2006, s. 145-170.
Cz. Wiśniewski, Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009, s. 121-207.
J. Górniewicz, Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2000, s. 13-115.
J. Gara, Od filozoficznych podstaw wychowania do ejdetycznej filozofii wychowania, Warszawa 2009, s. 43-131, 102-115, 116-130.Dostęp on-line: http://www.aps.edu.pl/media/2391869/filozoficzne_podstawy.pdf
J. Gara, Antropologia i etyka - wzajemne relacje, w: red. W. Kaczyńska, Etyka służb społecznych, wyd. 2, UW, Warszawa 2010, s. 326-341.
J. Gara, Człowiek i wartości. Powinność i odpowiedzialność.” w: Opieka. Terapia. Wychowanie, 2000, nr. 4, s. 14-17.
J. Gara, O pojęciu teleologiczności pedagogicznej jako funkcji formowania transgresyjnych i autoafirmacyjnych kierunków aktywności, w: Edukacja bez granic – mimo granic, red. A. Czajkowska, D. Rondalska, Wydaw. WSB, Poznań 2008, s. 277-286.
S. Kunowski, Wartości w procesie wychowania, Kraków 2003, s. 19-64.
J. Zubulewicz, Filozofia wychowania. Aksjocentryzm i pajdocentryzm, Warszawa 2002, s. 8-84.
R. Schulz, Trzy myśli o aksjologii wychowania, w: Idee pedagogiki filozoficznej, red. S. Sztobryn, B. Śliwerski, Łódź 2003, s. 151-160.
B. Śliwerski, Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 67-96.
L. Kohlberg, R. Mayer, Rozwój jako cel wychowania, w: Alternatywy myślenia o/dla edukacji, red. Z. Kwieciński, Warszawa 2000, s. 21-65.
M. Nowak, Od pedagogiki celów do pedagogiki zadań i kompetencji, w: Poza paradygmaty. Pedagogika wielostronna. Księga dedykowana profesorowi Tadeuszowi Lewowickiemu, tom 1, red. E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta, Toruń 2012, s. 409-431.
K. Szmyd, Między tradycją a zmianą w teleologii wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 3/2003, s. 91-104.
K.J. Tillmann, Teorie socjalizacji: społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 2005, s. 5-39, 110-171.
M. Karkowska, Socjologia wychowania. Wybrane elementy. Mechanizmy socjalizacji i edukacja szkolna, Łódź 2007, s. 25-60.
P. Mikiewicz, Kapitał społeczny i edukacja, Warszawa 2012, s. 90-135, 191-260.
A. Gromkowska-Melosik, Pat socjalizacyjny. Kontrowersje wokół społecznych konstrukcji kobiecości i męskości, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 5, red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak, Gdańsk 2010, s. 185-200.
M. Łobocki, W trosce o wychowanie w szkole, Kraków 2007, s. 15-53.
B. Śliwerski, Pedagogika ogólna: Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 144-284.
M. Nowak, Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 232-287.
E. Kubiak-Szymborska, W czym wyraża się pluralizm teoretycznej wiedzy o wychowaniu, w: Wychowanie w kręgu pytań, red. E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, Bydgoszcz 2013, s. 11-23.
A.M.de Tchorzewski, Wychowanie na tle różnych koncepcji rzeczywistości społecznej, w: Współczesne konteksty wychowania. W kręgu pytań i dyskusji, red. A.M. de Tchorzewski, Bydgoszcz 2002, s. 39-48.

Literatura:
M. Łobocki, Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 13-28.
M. Nowak, Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 121-176.
J. Górniewicz, Teoria wychowania, Olsztyn 2008, s. 5-72
E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, 2002, s. 14-64.
B. Śliwerski, Badania porównawcze teorii wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 51-58.
E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, 2002, s. 97-132.
F. W. Kron, Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Pojęcia. Procesy. Modele, Sopot 2012, s. 81-214.
Gara J., Idea interdyscyplinarności i interdyscyplinarna natura wiedzy pedagogicznej, „Forum Pedagogiczne” 2014 nr 1, s. 35-54. http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Forum_Pedagogiczne/Forum_Pedagogiczne-r2014-t1/Forum_Pedagogiczne-r2014-t1-s35-54/Forum_Pedagogiczne-r2014-t1-s35-54.pdf
Gara J., Egzystencjalna problematyzacja poszukiwania, poznawania i tworzenia samego siebie, „Przegląd Pedagogiczny” 2017 nr. 2, s. 9-33. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-93bdee2a-f53a-457b-b985-21aeafe0c1c9

Literatura uzupełniająca:
M. Nowak, Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 2001, s. 230-269.
B. Śliwerski, Wychowanie. Pojęcie – znaczenie – dylematy, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 1, Gdańsk 2006, s. 25-76.
P.P. Petrykowski, Podstawy teorii wychowania. Wprowadzenie w problematykę, Włocławek 2003, s. 13-54.
A. M. de Tchorzewski, Wstęp do teorii wychowania, Kraków 2018, s. 17-52.
B. Śliwerski, Cztery orientacje badawcze w teoriach wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 28-50.
M. Łobocki, Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 59-92.
H.-H. Kruger, Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, Gdańsk 2005, s. 15-139.
M. Nowak, Metodologia pedagogiki między „naukowością/teoretycznością” a „praktycznością”. W: Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, red. D. Kubinowski, M. Nowak, Kraków: 2006, s. 145-170.
Cz. Wiśniewski, Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009, s. 121-207.
J. Górniewicz, Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2000, s. 13-115.
J. Gara, Od filozoficznych podstaw wychowania do ejdetycznej filozofii wychowania, Warszawa 2009, s. 43-131, 102-115, 116-130. Dostęp on-line: http://www.aps.edu.pl/media/2391869/filozoficzne_podstawy.pdf
J. Gara, Antropologia i etyka - wzajemne relacje, w: red. W. Kaczyńska, Etyka służb społecznych, wyd. 2, UW, Warszawa 2010, s. 326-341.
J. Gara, Człowiek i wartości. Powinność i odpowiedzialność.” w: Opieka. Terapia. Wychowanie, 2000, nr. 4, s. 14-17.
J. Gara, O pojęciu teleologiczności pedagogicznej jako funkcji formowania transgresyjnych i autoafirmacyjnych kierunków aktywności, w: Edukacja bez granic – mimo granic, red. A. Czajkowska, D. Rondalska, Wydaw. WSB, Poznań 2008, s. 277-286.
S. Kunowski, Wartości w procesie wychowania, Kraków 2003, s. 19-64.
J. Zubulewicz, Filozofia wychowania. Aksjocentryzm i pajdocentryzm, Warszawa 2002, s. 8-84.
R. Schulz, Trzy myśli o aksjologii wychowania, w: Idee pedagogiki filozoficznej, red. S. Sztobryn, B. Śliwerski, Łódź 2003, s. 151-160.
B. Śliwerski, Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 67-96.
L. Kohlberg, R. Mayer, Rozwój jako cel wychowania, w: Alternatywy myślenia o/dla edukacji, red. Z. Kwieciński, Warszawa 2000, s. 21-65.
M. Nowak, Od pedagogiki celów do pedagogiki zadań i kompetencji, w: Poza paradygmaty. Pedagogika wielostronna. Księga dedykowana profesorowi Tadeuszowi Lewowickiemu, tom 1, red. E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta, Toruń 2012, s. 409-431.
K. Szmyd, Między tradycją a zmianą w teleologii wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 3/2003, s. 91-104.
K.J. Tillmann, Teorie socjalizacji: społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 2005, s. 5-39, 110-171.
M. Karkowska, Socjologia wychowania. Wybrane elementy. Mechanizmy socjalizacji i edukacja szkolna, Łódź 2007, s. 25-60.
P. Mikiewicz, Kapitał społeczny i edukacja, Warszawa 2012, s. 90-135, 191-260.
A. Gromkowska-Melosik, Pat socjalizacyjny. Kontrowersje wokół społecznych konstrukcji kobiecości i męskości, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 5, red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak, Gdańsk 2010, s. 185-200.
M. Łobocki, W trosce o wychowanie w szkole, Kraków 2007, s. 15-53.
B. Śliwerski, Pedagogika ogólna: Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 144-284.
M. Nowak, Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 232-287.
E. Kubiak-Szymborska, W czym wyraża się pluralizm teoretycznej wiedzy o wychowaniu, w: Wychowanie w kręgu pytań, red. E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, Bydgoszcz 2013, s. 11-23.
A.M.de Tchorzewski, Wychowanie na tle różnych koncepcji rzeczywistości społecznej, w: Współczesne konteksty wychowania. W kręgu pytań i dyskusji, red. A.M. de Tchorzewski, Bydgoszcz 2002, s. 39-48.

Literatura:
Benner D., Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym, Warszawa 2015, s. 69-232.
Gara J., Egzystencjalna problematyzacja poszukiwania, poznawania i tworzenia samego siebie, „Przegląd Pedagogiczny” 2017 nr. 2, s. 9-33. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-93bdee2a-f53a-457b-b985-21aeafe0c1c9
Gara J., Idea interdyscyplinarności i interdyscyplinarna natura wiedzy pedagogicznej, „Forum Pedagogiczne” 2014 nr 1, s. 35-54. http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Forum_Pedagogiczne/Forum_Pedagogiczne-r2014-t1/Forum_Pedagogiczne-r2014-t1-s35-54/Forum_Pedagogiczne-r2014-t1-s35-54.pdf
Górniewicz J., Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2000, s. 13-115.
Górniewicz J., Teoria wychowania, Olsztyn 2008, s. 5-72
Kron F. W., Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Pojęcia. Procesy. Modele, Sopot 2012, s. 81-214.
Kubiak-Szymborska E., Zając D., Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, 2002, s. 14-64.
Kubiak-Szymborska E., Zając D., Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, 2002, s. 97-132.
Łobocki M., Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 13-28.
Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 121-176.
Ostrowska U., Aksjologiczne podstawy wychowania, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, tom 1, Gdańsk 2006, 391-415.
Śliwerski B., Badania porównawcze teorii wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 51-58.

Literatura uzupełniająca:
Gara J., Antropologia i etyka - wzajemne relacje, w: red. W. Kaczyńska, Etyka służb społecznych, wyd. 2, UW, Warszawa 2010, s. 326-341.
Gara J., Człowiek i wartości. Powinność i odpowiedzialność.” w: Opieka. Terapia. Wychowanie, 2000, nr. 4, s. 14-17.
Gara J., Istnienie i wychowanie. Egzystencjalne inspiracje myślenia i działania pedagogicznego, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2021.
Gara J., O pojęciu teleologiczności pedagogicznej jako funkcji formowania transgresyjnych i autoafirmacyjnych kierunków aktywności, w: Edukacja bez granic – mimo granic, red. A. Czajkowska, D. Rondalska, Wydaw. WSB, Poznań 2008, s. 277-286.
Gara J., Od filozoficznych podstaw wychowania do ejdetycznej filozofii wychowania, Warszawa 2009, s. 43-131, 102-115, 116-130.Dostęp on-line: http://www.aps.edu.pl/media/2391869/filozoficzne_podstawy.pdf
Górniewicz J., Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2000, s. 13-115.
Gromkowska-Melosik A., Pat socjalizacyjny. Kontrowersje wokół społecznych konstrukcji kobiecości i męskości, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 5, red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak, Gdańsk 2010, s. 185-200.
Karkowska M., Socjologia wychowania. Wybrane elementy. Mechanizmy socjalizacji i edukacja szkolna, Łódź 2007, s. 25-60.
Kohlberg L., Mayer R., Rozwój jako cel wychowania, w: Alternatywy myślenia o/dla edukacji, red. Z. Kwieciński, Warszawa 2000, s. 21-65.
Kruger H.-H., Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, Gdańsk 2005, s. 15-139.
Kubiak-Szymborska E., W czym wyraża się pluralizm teoretycznej wiedzy o wychowaniu, w: Wychowanie w kręgu pytań, red. E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, Bydgoszcz 2013, s. 11-23.
Kunowski S., Wartości w procesie wychowania, Kraków 2003, s. 19-64.
Łobocki M., W trosce o wychowanie w szkole, Kraków 2007, s. 15-53.
M. Łobocki, Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 59-92.
Mikiewicz P., Kapitał społeczny i edukacja, Warszawa 2012, s. 90-135, 191-260.
Nowak M., Metodologia pedagogiki między „naukowością/teoretycznością” a „praktycznością”. W: Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, red. D. Kubinowski, M. Nowak, Kraków: 2006, s. 145-170.
Nowak M., Od pedagogiki celów do pedagogiki zadań i kompetencji, w: Poza paradygmaty. Pedagogika wielostronna. Księga dedykowana profesorowi Tadeuszowi Lewowickiemu, tom 1, red. E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta, Toruń 2012, s. 409-431.
Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 2001, s. 230-269.
Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 232-287.
Petrykowski P.P., Podstawy teorii wychowania. Wprowadzenie w problematykę, Włocławek 2003, s. 13-54.
Schulz R., Trzy myśli o aksjologii wychowania, w: Idee pedagogiki filozoficznej, red. S. Sztobryn, B. Śliwerski, Łódź 2003, s. 151-160.
Szmyd K., Między tradycją a zmianą w teleologii wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 3/2003, s. 91-104.
Śliwerski B., Cztery orientacje badawcze w teoriach wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 28-50.
Śliwerski B., Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 67-96.
Śliwerski B., Pedagogika ogólna: Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 144-284.
Śliwerski B., Wychowanie. Pojęcie – znaczenie – dylematy, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 1, Gdańsk 2006, s. 25-76.
Tchorzewski A. M. de, Wstęp do teorii wychowania, Kraków 2018, s. 17-52.
Tchorzewski A.M.de, Wychowanie na tle różnych koncepcji rzeczywistości społecznej, w: Współczesne konteksty wychowania. W kręgu pytań i dyskusji, red. A.M. de Tchorzewski, Bydgoszcz 2002, s. 39-48.
Tillmann K.J., Teorie socjalizacji: społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 2005, s. 5-39, 110-171.
Wiśniewski Cz., Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009, s. 121-207.
Zubulewicz J., Filozofia wychowania. Aksjocentryzm i pajdocentryzm, Warszawa 2002, s. 8-84.

Literatura:
Benner D., Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym, Warszawa 2015, s. 69-232.
Gara J., Egzystencjalna problematyzacja poszukiwania, poznawania i tworzenia samego siebie, „Przegląd Pedagogiczny” 2017 nr. 2, s. 9-33. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-93bdee2a-f53a-457b-b985-21aeafe0c1c9
Gara J., Idea interdyscyplinarności i interdyscyplinarna natura wiedzy pedagogicznej, „Forum Pedagogiczne” 2014 nr 1, s. 35-54. http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Forum_Pedagogiczne/Forum_Pedagogiczne-r2014-t1/Forum_Pedagogiczne-r2014-t1-s35-54/Forum_Pedagogiczne-r2014-t1-s35-54.pdf
Górniewicz J., Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2000, s. 13-115.
Górniewicz J., Teoria wychowania, Olsztyn 2008, s. 5-72
Kron F. W., Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Pojęcia. Procesy. Modele, Sopot 2012, s. 81-214.
Kubiak-Szymborska E., Zając D., Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, 2002, s. 14-64.
Kubiak-Szymborska E., Zając D., Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, 2002, s. 97-132.
Łobocki M., Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 13-28.
Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 121-176.
Ostrowska U., Aksjologiczne podstawy wychowania, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, tom 1, Gdańsk 2006, 391-415.
Śliwerski B., Badania porównawcze teorii wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 51-58.

Literatura uzupełniająca:
Gara J., Antropologia i etyka - wzajemne relacje, w: red. W. Kaczyńska, Etyka służb społecznych, wyd. 2, UW, Warszawa 2010, s. 326-341.
Gara J., Człowiek i wartości. Powinność i odpowiedzialność.” w: Opieka. Terapia. Wychowanie, 2000, nr. 4, s. 14-17.
Gara J., Istnienie i wychowanie. Egzystencjalne inspiracje myślenia i działania pedagogicznego, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2021.
Gara J., O pojęciu teleologiczności pedagogicznej jako funkcji formowania transgresyjnych i autoafirmacyjnych kierunków aktywności, w: Edukacja bez granic – mimo granic, red. A. Czajkowska, D. Rondalska, Wydaw. WSB, Poznań 2008, s. 277-286.
Gara J., Od filozoficznych podstaw wychowania do ejdetycznej filozofii wychowania, Warszawa 2009, s. 43-131, 102-115, 116-130.Dostęp on-line: http://www.aps.edu.pl/media/2391869/filozoficzne_podstawy.pdf
Górniewicz J., Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2000, s. 13-115.
Gromkowska-Melosik A., Pat socjalizacyjny. Kontrowersje wokół społecznych konstrukcji kobiecości i męskości, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 5, red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak, Gdańsk 2010, s. 185-200.
Karkowska M., Socjologia wychowania. Wybrane elementy. Mechanizmy socjalizacji i edukacja szkolna, Łódź 2007, s. 25-60.
Kohlberg L., Mayer R., Rozwój jako cel wychowania, w: Alternatywy myślenia o/dla edukacji, red. Z. Kwieciński, Warszawa 2000, s. 21-65.
Kruger H.-H., Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, Gdańsk 2005, s. 15-139.
Kubiak-Szymborska E., W czym wyraża się pluralizm teoretycznej wiedzy o wychowaniu, w: Wychowanie w kręgu pytań, red. E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, Bydgoszcz 2013, s. 11-23.
Kunowski S., Wartości w procesie wychowania, Kraków 2003, s. 19-64.
Łobocki M., W trosce o wychowanie w szkole, Kraków 2007, s. 15-53.
M. Łobocki, Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 59-92.
Mikiewicz P., Kapitał społeczny i edukacja, Warszawa 2012, s. 90-135, 191-260.
Nowak M., Metodologia pedagogiki między „naukowością/teoretycznością” a „praktycznością”. W: Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, red. D. Kubinowski, M. Nowak, Kraków: 2006, s. 145-170.
Nowak M., Od pedagogiki celów do pedagogiki zadań i kompetencji, w: Poza paradygmaty. Pedagogika wielostronna. Księga dedykowana profesorowi Tadeuszowi Lewowickiemu, tom 1, red. E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta, Toruń 2012, s. 409-431.
Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 2001, s. 230-269.
Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 232-287.
Petrykowski P.P., Podstawy teorii wychowania. Wprowadzenie w problematykę, Włocławek 2003, s. 13-54.
Schulz R., Trzy myśli o aksjologii wychowania, w: Idee pedagogiki filozoficznej, red. S. Sztobryn, B. Śliwerski, Łódź 2003, s. 151-160.
Szmyd K., Między tradycją a zmianą w teleologii wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 3/2003, s. 91-104.
Śliwerski B., Cztery orientacje badawcze w teoriach wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 28-50.
Śliwerski B., Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 67-96.
Śliwerski B., Pedagogika ogólna: Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 144-284.
Śliwerski B., Wychowanie. Pojęcie – znaczenie – dylematy, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 1, Gdańsk 2006, s. 25-76.
Tchorzewski A. M. de, Wstęp do teorii wychowania, Kraków 2018, s. 17-52.
Tchorzewski A.M.de, Wychowanie na tle różnych koncepcji rzeczywistości społecznej, w: Współczesne konteksty wychowania. W kręgu pytań i dyskusji, red. A.M. de Tchorzewski, Bydgoszcz 2002, s. 39-48.
Tillmann K.J., Teorie socjalizacji: społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 2005, s. 5-39, 110-171.
Wiśniewski Cz., Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009, s. 121-207.
Zubulewicz J., Filozofia wychowania. Aksjocentryzm i pajdocentryzm, Warszawa 2002, s. 8-84.

Opis metod kształcenia
Metoda asymilacji wiedzy (wykład problemowy, dyskusja, praca z książką), metody oglądowe, praca w grupach, „burza mózgów”.

Nakład pracy
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia 30+15
Przygotowanie się do zajęć, lektury 20
Przygotowanie się do egzaminu 15
Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji, przygotowanie do testu zaliczeniowego z ćwiczeń: 10
Inne formy: kształcenie na odległość
Wykład:
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aaa1c9407be48412d8246d1ca7389134f%40thread.tacv2/conversations?groupId=dc64797c-6e8e-40bb-86f4-b688e9c982c3&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Ćwiczenia:
Dr hab. J. Gara, prof. APS
I EZG Gr.1
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a8f109e285b6f4a729afb2ce9e537fd2b%40thread.tacv2/conversations?groupId=d70f63ec-00fd-4713-957c-49d4656f82c9&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
I PKM_gr.2
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3ad2c657401067457c9cc0a1757d7fd512%40thread.tacv2/conversations?groupId=bd6dc72d-f8af-45d2-9a2f-91ec2e2ee8b7&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Zaliczenie: Test sprawdzający wiedzę z zakresu lektur obowiązkowych.

Dr Edyta Zawadzka
Grupa 3 (I DUPE-PZL)
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3ad0646f530ccd47b8a956030ce6081b61%40thread.tacv2/conversations?groupId=21fc6be9-fce7-4906-b7c6-b1986ae53fc5&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Grupa 4 (I DUPE-PSD)
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a74693b8b6f484cbb8ba64ea5349bf7e1%40thread.tacv2/conversations?groupId=f484d983-bb2f-4358-bfb6-701a53e4fdc5&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Grupa 5 (I DUPE-PDP 1)
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a9372a92a86e64292aba3af75389a558c%40thread.tacv2/conversations?groupId=a9959f9e-c228-4f00-9468-c4c5f6d6141d&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Grupa 6 (I DUPE-PDP 2)
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3af3ce66d79cf747c79580f576461b290f%40thread.tacv2/conversations?groupId=19ca1c8a-eca6-43b5-a771-fefd87422054&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Zaliczenie: W celu uzyskania zaliczenia studenci zobowiązani są: (1) być obecnymi na zajęciach, (2) znać lektury przypisane do zajęć, (3) uzyskać cztery punkty za aktywność na zajęciach, (4) przygotować esej na temat: „Wychowanie i/lub socjalizacja człowieka w XXI wieku” i przesłać go na adres e-mail prowadzącej do 15.05.2021

Opis metod kształcenia
Metoda asymilacji wiedzy (wykład problemowy, dyskusja, praca z książką), metody oglądowe, praca w grupach, „burza mózgów”.

Nakład pracy
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia 15+12
Przygotowanie się do zajęć, lektury 30
Przygotowanie się do egzaminu 15
Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji, przygotowanie do testu zaliczeniowego z ćwiczeń: 10

Inne formy: kształcenie na odległość

Opis metod kształcenia
Metoda asymilacji wiedzy (wykład problemowy, dyskusja, praca z książką), metody oglądowe, praca w grupach, „burza mózgów”.

Nakład pracy
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia 30+15
Przygotowanie się do zajęć, lektury 30
Przygotowanie się do egzaminu 15
Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji
Inne formy: kształcenie na odległość

Wykład:
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3ab25984a447c84235b2f92fea00b66282%40thread.tacv2/conversations?groupId=822f265c-3f0a-404f-b13a-6da919634323&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Egzamin końcowy: test obejmujący treści wykładowe - forma zdalna (Microsoft Forms)

Ćwiczenia:
Dr hab. J. Gara, prof. APS
Gr.5_E-PEK_
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a98c93566be2349eb8d428865591bf122%40thread.tacv2/conversations?groupId=605911fb-ac8f-43ce-ab53-1bc7465183e4&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Gr.2_E-PDP
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3ababb2c1330ea47768e947a32e092bbe4%40thread.tacv2/conversations?groupId=78d5f321-2144-4528-985c-12e99307ecf8&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Zaliczenie: Test sprawdzający wiedzę z zakresu lektur obowiązkowych.

Dr Edyta Zawadzka
Grupa 1 (I ZU/PE-PDP1)
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a4baf52f3fafe4c1d8b3609247c6b7048%40thread.tacv2/conversations?groupId=04d98e42-6e6f-4dc6-8a60-b0d084d63342&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Grupa 3 (I ZU-PE-ODW)
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a3f940359c0ef4327aa7bcbad75586ed0%40thread.tacv2/conversations?groupId=bc08a9b0-0f96-435d-add8-84c6680734a9&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Grupa 4: (I ZU/PE-PZL)
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a86debcbc36a841cc8525555e42cf07e3%40thread.tacv2/conversations?groupId=487b33cc-e5bb-40f3-981d-0cd92ba111e0&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Zaliczenie: W celu uzyskania zaliczenia studenci zobowiązani są: (1) być obecnymi na zajęciach, (2) znać lektury przypisane do zajęć, (3) uzyskać dwa punkty za aktywność na zajęciach, (4) przygotować esej na temat: „Wychowanie i/lub socjalizacja człowieka w XXI wieku” i przesłać go na adres e-mail prowadzącej do 25.06.2021 (grupy ODW, PZL)/27.06.2021 (grupa PDP1)

Nakład pracy
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia 30+15
Przygotowanie się do zajęć, lektury 20
Przygotowanie się do egzaminu 15
Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji, przygotowanie do testu zaliczeniowego z ćwiczeń: 10
Inne formy: kształcenie na odległość (zdalne/hybrydowe)
Wykład - link do Zespołu Teams:
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aJzo1uWlQ5Ep7pDiwezCGwOVmAeizfYi0MM0AYqYNDls1%40thread.tacv2/conversations?groupId=1d08ad9e-0899-4c18-9775-c0b35beb475c&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Ćwiczenia - link do Zespołu Teams (w trakcie edukacji zdalnej):
Dr hab. J. Gara, prof. APS
PZL, gr. 3
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aJzo1uWlQ5Ep7pDiwezCGwOVmAeizfYi0MM0AYqYNDls1%40thread.tacv2/conversations?groupId=1d08ad9e-0899-4c18-9775-c0b35beb475c&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Dr E. Zawadzka
PDP, gr. 1
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aBMlufj0oIBVKiLTvOVmbJ_frg9ZRKVXzVmm1K8tM0ZM1%40thread.tacv2/conversations?groupId=b8a9fe50-504e-49ac-8b3c-d23325f8412a&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
EZG, gr. 2 https://teams.microsoft.com/l/team/19%3akQvcyN8rnsXkPVfPzpZsXwmn4FQaWjUiEK8ZNz08wIU1%40thread.tacv2/conversations?groupId=d5a851de-251e-4fdc-bed8-eb508b32f089&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Egzamin: test sprawdzający wiedzę
Zaliczenie ćwiczeń: kolokwium pisemne z zakresu lektur podstawowych

Opis metod kształcenia
Metoda asymilacji wiedzy (wykład problemowy, dyskusja, praca z książką), metody oglądowe, praca w grupach, „burza mózgów”.

Nakład pracy
Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia 15+12
Przygotowanie się do zajęć, lektury 30
Przygotowanie się do egzaminu 15
Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji, przygotowanie do testu zaliczeniowego z ćwiczeń: 10
Inne formy: kształcenie na odległość (zdalne/hybrydowe)
Wykład - link do Zespołu Teams:
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3auZ0NjxlfjuraY8yWEUUq8SzjjiqEnO5uzeNimRcmhjk1%40thread.tacv2/conversations?groupId=dc7bc2d8-6fb1-4435-a899-2e33ef616548&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Ćwiczenia - link do Zespołu Teams (w trakcie edukacji zdalnej):
Dr hab. J. Gara, prof. APS
PEK, gr. 4 (27.02.2022)
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aGddvE0IsLNLd7SMQWJ4EICpO-0L4--koaB9eyoFDeYM1%40thread.tacv2/conversations?groupId=6b4a67f2-539f-4b0b-9fbc-f67e13cfae98&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
PZL, gr. 5 (27.02.2022)
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aNrgzra0MgKINNOiHULUBiM0nQeYoHD27FnT5cq4ycVw1%40thread.tacv2/conversations?groupId=738abbe8-f360-4955-9248-4a10c68c7e54&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Dr E. Zawadzka
ODW, gr. 1 (27.02.2022)
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a51dycIPD6k_0xRUzzL_Q2SuQDCL-9SUGJsMcgQzwYHA1%40thread.tacv2/conversations?groupId=abef0bc5-9590-46dc-ab6a-8173fbe3f966&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
PDP2, gr. 3 (27.02.2022)
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aLQIdBCrPQluemNvuliYU_blxmuiM8oaamiL3rvPgzr41%40thread.tacv2/conversations?groupId=3946ead5-e376-45e0-8a96-6ba16ae9a286&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86
Dr S. Jaronowska
PDP 3, gr. 6, z. (27.02.2022)
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3avjDhvKqCq43pZZhTwOuaE-bB83UYIqG0Sdk_MzaKTOE1%40thread.tacv2/conversations?groupId=d13cca63-d178-4cf9-851f-e1cd2ac42dbe&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Egzamin: test sprawdzający wiedzę
Zaliczenie ćwiczeń: kolokwium pisemne z zakresu lektur podstawowych