Prowadzony w cyklach: 2022Z, 2022Zn, 2023Z, 2023Zn, 2024Z, 2024Zn

Punkty ECTS: brak danych

Język: polski

Organizowany przez: Instytut Pedagogiki (dla: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej)

Badania jakościowe w naukach społecznych PE-2F-BJS

TREŚCI PROGRAMOWE:
Specyfika przedmiotowa i metodologiczna nauk społecznych. Naturalizm i antynaturalizm metodologiczny jako dwa możliwe podejścia badawcze. Geneza badań jakościowych jako sprzeciw wobec epistemologii postpozytywistycznej. Różnice między ilościowym i jakościowym paradygmatem badań w zakresie podstawowych operacji poznawczych. Rozumienie i interpretacja jako podstawowe operacje poznawcze w badaniach jakościowych: geneza, ewolucja pojęć, zastosowanie w badaniach. Specyfika procedury badań jakościowych. Badania terenowe w perspektywie etycznej i pragmatycznej. Rola notatek terenowych. Podstawowe techniki (obserwacja; wywiad; analiza dokumentów) i kompleksowe metody badań jakościowych: studium przypadku; badania etnograficzne; teoria ugruntowana. Charakterystyka tych metod, planowanie, zalety i trudności w stosowaniu. Rodzaje analizy danych jakościowych. Kategoryzacja danych jakościowych. Opracowanie wyników badania jakościowego: różne style i warianty raportu z badań. Zagadnienie publikacji raportu: struktura, forma i etyka ujawniania informacji o badanych w raportach.

W cyklu 2022Z:

Treści zajęć:
Paradygmat ilościowy i jakościowy w naukach społecznych: geneza i różnice podstaw teoretycznych.
Wybór strategii badań w zależności od tematu pracy i zakresu badań.
Badania jakościowe: specyfika założeń metodologicznych i procedury badawczej.
Zagadnienie etyki badań w badaniach jakościowych. Rola informatorów i problematyka dostępu do terenu badań.
Wybrane metody jakościowe: założenia; planowanie; realizacja i zbieranie danych; sporządzanie raportu z badań. Analiza materiału, interpretacja i wnioski:
Różne techniki badań w metodach jakościowych:
- obserwacja jakościowa jawna i niejawna.
- wywiad nieskategoryzowany
- jakościowa analiza dokumentów
Wybrane kompleksowe metody badań jakościowych:
- obserwacja etnograficzna
- wywiady rozumiejące,

W cyklu 2022Zn:

Treści zajęć:

Paradygmat ilościowy i jakościowy w naukach społecznych: geneza i różnice podstaw teoretycznych.

Wybór strategii badań w zależności od tematu pracy i zakresu badań.

Badania jakościowe: specyfika założeń metodologicznych i procedury badawczej.

Zagadnienie etyki badań w badaniach jakościowych. Rola informatorów i problematyka dostępu do terenu badań.

Wybrane metody jakościowe: założenia; planowanie; realizacja i zbieranie danych; sporządzanie raportu z badań. Analiza materiału, interpretacja i wnioski:

Różne techniki badań w metodach jakościowych:

- obserwacja jakościowa jawna i niejawna.

- wywiad nieskategoryzowany

- jakościowa analiza dokumentów

Wybrane kompleksowe metody badań jakościowych:

- obserwacja etnograficzna

- wywiady rozumiejące, dialogi i biografie

- studium przypadku

W cyklu 2023Zn:

Treści zajęć:

Paradygmat ilościowy i jakościowy w naukach społecznych: geneza i różnice podstaw teoretycznych.

Wybór strategii badań w zależności od tematu pracy i zakresu badań.

Badania jakościowe: specyfika założeń metodologicznych i procedury badawczej.

Zagadnienie etyki badań w badaniach jakościowych. Rola informatorów i problematyka dostępu do terenu badań.

Wybrane metody jakościowe: założenia; planowanie; realizacja i zbieranie danych; sporządzanie raportu z badań. Analiza materiału, interpretacja i wnioski:

Różne techniki badań w metodach jakościowych:

- obserwacja jakościowa jawna i niejawna.

- wywiad nieskategoryzowany

- jakościowa analiza dokumentów

Wybrane kompleksowe metody badań jakościowych:

- obserwacja etnograficzna

- wywiady rozumiejące, dialogi i biografie

- studium przypadku

W cyklu 2024Z:

Paradygmat badań jakościowych, a paradygmat badań ilościowych,
Triangulacja a badania mieszane.
Zasady projektowania badań jakościowych w pedagogice.
Typowa struktura koncepcji badań jakościowych.
Metody i techniki stosowane w badaniach jakościowych.
Metoda biograficzna.
Rodzaje wywiadów i sposoby ich przeprowadzania.
Wywiad narracyjny i fokusowy.
Zasady konstruowania kwestionariusza (arkusza) wywiadu.
Metoda etnograficzna w badaniach pedagogicznych.
Metody analizy danych jakościowych.

W cyklu 2024Zn:

Treści zajęć:

Paradygmat ilościowy i jakościowy w naukach społecznych: geneza i różnice podstaw teoretycznych.

Wybór strategii badań w zależności od tematu pracy i zakresu badań.

Badania jakościowe: specyfika założeń metodologicznych i procedury badawczej.

Zagadnienie etyki badań w badaniach jakościowych. Rola informatorów i problematyka dostępu do terenu badań.

Wybrane metody jakościowe: założenia; planowanie; realizacja i zbieranie danych; sporządzanie raportu z badań. Analiza materiału, interpretacja i wnioski:

Różne techniki badań w metodach jakościowych:

- obserwacja jakościowa jawna i niejawna.

- wywiad nieskategoryzowany

- jakościowa analiza dokumentów

Wybrane kompleksowe metody badań jakościowych:

- obserwacja etnograficzna

- wywiady rozumiejące, dialogi i biografie

- studium przypadku

Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ

Cel 4: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023Zn:

W cyklu 2024Z:

W cyklu 2023Z:

W cyklu 2022Z:

W cyklu 2022Zn:

W cyklu 2024Zn:

Efekty kształcenia

Wiedza
Ma pogłębioną wiedzę na temat specyfiki pedagogiki jako jednej z nauk społecznych; rozumie i charakteryzuje złożoność ich metodologii.
Ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o współczesnych paradygmatach metodologicznych w naukach społecznych: ilościowym i jakościowym; zna genezę i różnice obu podejść w kwestii: formułowania i konceptualizacji problematyki badań, metod, wyznaczania próby, relacji badacz - badani, prowadzenia notatek z badań i opracowania wyników.
Ma rozszerzoną wiedzę metodologiczną na temat projektowania i prowadzenia badań jakościowych w pedagogice; zna specyfikę tej procedury, jej procesualny i kolisty charakter, potrafi wytłumaczyć sensowność poszczególnych kroków; zna podstawowe techniki badań jakościowych; zna zasady i normy etyczne związane z realizacją badań jakościowych.

Umiejętności
Posiada pogłębione umiejętności obserwowania zjawisk społecznych w terenie i ich interpretowania w oparciu o pogłębione rozumienie narracji utrwalonych w trakcie badań; potrafi krytycznie analizować sporządzone dokumenty/notatki i odróżniać opis od interpretacji; zna zasady pozyskiwania tzw. gatekeeperów w celu wejścia w badaną grupę i umie pozyskiwać potrzebne informacje od tzw. informatorów terenowych; umie wykorzystywać techniki kodowania materiału i jego opracowania.
Posiada rozwinięte umiejętności badawcze: rozróżnia orientacje w metodologii badań pedagogicznych (ilościowe i jakościowe); umie zaplanować badanie jakościowe z użyciem różnorodnych metod jakościowych i dostosować plan do terenu badań; zna zasady „wejścia badacza w teren” i umie je zastosować w praktyce; umie konstruować różne narzędzia analizy badań jakościowych); umie napisać raport z badań jako ostateczny wynik interpretacji; potrafi przeprowadzić adekwatną argumentację z wykorzystaniem materiału z badań i sprawdzić jej trafność.

Kompetencje społeczne
Odznacza się rozwagą i dojrzałością w wyborze tematu, terenu i osób do badań. Rozumie związane z tym etyczne uwarunkowania.

Kryteria oceniania

Obecność i aktywność na zajęciach; wykonywanie prezentacji i ćwiczeń domowych;

Projekt i/lub kolokwium z zakresu wiedzy i rozumienia metodologicznej problematyki badań jakościowych

Literatura

Angrosino M., Badania etnograficzne i obserwacyjne, PWN; Warszawa 2015

Babbie E., Badania społeczne w praktyce, PWN; Warszawa 2006

Banks M., Materiały wizualne w badaniach jakościowych, PWN; Warszawa 2009

Creswell J. W. – Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; Kraków 2013

Gibbs G., Analizowanie danych jakościowych, Warszawa 2015, PWN

Denzin N., Lincoln Y., Metody badań jakościowych; PWN; Warszawa 2021

Flick, U., Projektowanie badania jakościowego, PWN, Warszawa 2010

Flick, U., Jakość w badaniach jakościowych. PWN, Warszawa 2011.

Jemielniak, D., Badania jakościowe; PWN; Warszawa 2012

Kvale S., Prowadzenie wywiadów, PWN, Warszawa 2010

Kaufmann J-C; Wywiad rozumiejący; Oficyna naukowa, Warszawa 2010

Krüger H-H., Metody badań w pedagogice, GWP; Gdańsk 2007

Rapley T., Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów, Warszawa 2010,.

Silverman D. (. Interpretacja danych jakościowych, PWN; Warszawa 2007.

Urbaniak-Zając D, Badania jakościowe w pedagogice, PWN; Warszawa 2013

W cyklu 2022Z:

Angrosino M., Badania etnograficzne i obserwacyjne, PWN; Warszawa 2015
Babbie E., Badania społeczne w praktyce, PWN; Warszawa 2006
Banks M., Materiały wizualne w badaniach jakościowych, PWN; Warszawa 2009
Creswell J. W. – Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; Kraków 2013
Gibbs G., Analizowanie danych jakościowych, Warszawa 2015, PWN
Denzin N., Lincoln Y., Metody badań jakościowych; PWN; Warszawa 2021
Flick, U., Projektowanie badania jakościowego, PWN, Warszawa 2010
Flick, U., Jakość w badaniach jakościowych. PWN, Warszawa 2011.
Jemielniak, D., Badania jakościowe; PWN; Warszawa 2012
Kvale S., Prowadzenie wywiadów, PWN, Warszawa 2010
Kaufmann J-C; Wywiad rozumiejący; Oficyna naukowa, Warszawa 2010
Krüger H-H., Metody badań w pedagogice, GWP; Gdańsk 2007
Rapley T., Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów, Warszawa 2010,.
Silverman D. (. Interpretacja danych jakościowych, PWN; Warszawa 2007.
Urbaniak-Zając D, Badania jakościowe w pedagogice, PWN; Warszawa 2013

W cyklu 2023Zn:

Angrosino M., Badania etnograficzne i obserwacyjne, PWN; Warszawa 2015

Babbie E., Badania społeczne w praktyce, PWN; Warszawa 2006

Banks M., Materiały wizualne w badaniach jakościowych, PWN; Warszawa 2009

Creswell J. W. – Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; Kraków 2013

Gibbs G., Analizowanie danych jakościowych, Warszawa 2015, PWN

Denzin N., Lincoln Y., Metody badań jakościowych; PWN; Warszawa 2021

Flick, U., Projektowanie badania jakościowego, PWN, Warszawa 2010

Flick, U., Jakość w badaniach jakościowych. PWN, Warszawa 2011.

Jemielniak, D., Badania jakościowe; PWN; Warszawa 2012

Kvale S., Prowadzenie wywiadów, PWN, Warszawa 2010

Kaufmann J-C; Wywiad rozumiejący; Oficyna naukowa, Warszawa 2010

Krüger H-H., Metody badań w pedagogice, GWP; Gdańsk 2007

Rapley T., Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów, Warszawa 2010,.

Silverman D., Interpretacja danych jakościowych, PWN; Warszawa 2007.

Urbaniak-Zając D, Badania jakościowe w pedagogice, PWN; Warszawa 2013

W cyklu 2024Z:

Altheit P.(2002), Wywiad narracyjny, ,,Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja" nr2
Barbour R.(2011), Badania fokusowe. Warszawa
Borowska -Besztaa B.(2005), Etnografia dla terapeutów (pedagogów specjalnych) - szkice metodologiczne. Kraków
Flick U.(2010), ProjekAtowanie badań jakościowych. Warszawa
Kubinowski D.(2013), Rozwój badań jakościowych w pedagogice polskiej na przełomie XX i XXI wieku. Lublin
Urbaniak -Zając D.(2013), Badania jakościowe w pedagogice. Warszawa
Wodak R., Krzyżanowski M.(red.),Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych. Warszawa 2011

W cyklu 2024Zn:

Literatura obowiązkowa:

Babbie E., Badania społeczne w praktyce, PWN; Warszawa 2006
Creswell J. W. – Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; Kraków 2013

Literatura uzupełniająca:

Angrosino, M. (2015). Badania etnograficzne i obserwacyjne. Warszawa: PWN.
Banks, M. (2009). Materiały wizualne w badaniach jakościowych. Warszawa: PWN.
Denzin, N., & Lincoln, Y. (2021). Metody badań jakościowych. Warszawa: PWN.
Flick, U. (2010). Projektowanie badania jakościowego. Warszawa: PWN.
Flick, U. (2011). Jakość w badaniach jakościowych. Warszawa: PWN.
Gibbs, G. (2015). Analizowanie danych jakościowych. Warszawa: PWN.
Golczyńska-Grondas, A., & Waniek, K. (2022). Superwizja w jakościowych badaniach społecznych. O radzeniu sobie z trudnymi emocjami badających i badanych. Przegląd Socjologii Jakościowej, 18(4), 6–33.
ICC/ESOMAR (n.d.). Międzynarodowy kodeks badań rynku i opinii, badań społecznych oraz analityki danych.
Jemielniak, D. (2012). Badania jakościowe. Warszawa: PWN.
Kaufmann, J.-C. (2010). Wywiad rozumiejący. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Krüger, H.-H. (2007). Metody badań w pedagogice. Gdańsk: GWP.
Kvale, S. (2010). Prowadzenie wywiadów. Warszawa: PWN.
Rapley, T. (2010). Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów. Warszawa.
Silverman, D. (2007). Interpretacja danych jakościowych. Warszawa: PWN.
Surmiak, A. (2022). Etyka badań jakościowych w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Szymaniak, J. (2013). Metoda biograficzna w pedagogice. Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość, 10, 365–381.
Urbaniak-Zając, D. (2013). Badania jakościowe w pedagogice. Warszawa: PWN.

Uwagi

W cyklu 2022Z:

Opis metod kształcenia: podające, problemowe, praktyczne, heurystyczne;
Nakład pracy studenta:
Godziny kontaktowe: ćwiczenia 30h
Przygotowanie się do zajęć, lektury 10h
Przygotowanie się do zaliczenia 10h
Przygotowanie ćwiczeń domowych 20h

Sumaryczna liczba punktów ECTS: 2

W cyklu 2022Zn:

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

1. Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia: - 30 h zajęć

2. Przygotowanie projektu badawczego: - 25 h

3. Przygotowanie się do zajęć: - 5 h

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 2 ECTS

W cyklu 2023Zn:

Metody dydaktyczne:

- wykład interaktywny

- ćwiczenia podczas zajęć (indywidualnie, w parach, w grupach)

- przygotowanie projektu badawczego (w zespołach)

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

1. Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia: - 15 h zajęć

2. Przygotowanie projektu badawczego: - 25 h

3. Przygotowanie się do zajęć: - 5 h

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 2 ECTS

W cyklu 2024Z:

Metody kształcenia:
Ćwiczenie praktyczne, dyskusja panelowa, metoda przypadków, gra dydaktyczna.

Zajęć naocznych - 30 godz.
Opracowanie założeń metodologicznych badań własnych - 30 godz.
Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu - 20 godz.
Wykonanie zadań indywidualnych - 10 godz.

Łącznie punktów ECTS - 3

W cyklu 2024Zn:

Metody kształcenia:
- Praca zespołowa
- Samodzielne analizy na podstawie danych dostarczonych przez prowadzącą
- Obsługa programów multimedialnych do analizy
- Lekcja odwrócona
- Elementy wykładowe i prezentacje

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

1. Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia: - 15 h zajęć

2. Przygotowanie projektu badawczego: - 25 h

3. Przygotowanie się do zajęć: - 10 h

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 2 ECTS

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu PE-2F-BJS w USOSweb