Zabawa - programy wspomagania rozwoju dziecka małego i w wieku przedszkolnym PC-5S-ZWD

- Dziecięca zabawa jako intensywny proces uczenia się małego dziecka
- Zabawa jako czynnik rozwoju twórczej aktywności dziecka
- Zabawa jako poznanie kluczowych umiejętności rozwojowych małego dziecka
- Zabawy jako budowanie relacji z dzieckiem.
- Domowe laboratorium- domowy plac zabaw małego dziecka.
- Jak bawić się z małym dzieckiem- konstruowanie scenariuszy zabaw i poradników dla rodziców.

W cyklu 2023Z:

PROGRAM ZAJĘĆ
1. Wprowadzenie - poznanie grupy i budowanie zespołu
Treści szczegółowe: program zajęć, literatura podstawowa i uzupełniająca, warunki zaliczenia, zasady obowiązujące na zajęciach, kanały komunikacji, ćwiczenia- poznanie grupy i budowanie zespołu.

2. Wspomaganie kreatywności dziecka – znaczenie zabawy w rozwoju twórczej aktywności dziecka
Treści szczegółowe: kreatywność dziecka, twórcza aktywność, wiek zabawy; cechy zabawy; funkcje zabawy; rodzaje zabaw; źródła twórczej zabawy; zabawa a kreatywność, percepcja roli zabawy w rozwoju kreatywności – perspektywa rodziców i nauczycieli.

3 & 4. Twórcze bazgroły – wspieranie rozwoju myślenia twórczego w dzieciństwie
Treści szczegółowe: twórcze bazgroły, zadania o charakterze otwartym, myślenie dywergencyjne, metodyka burzy mózgów, grafomotoryka.

5 & 6. Do góry nogami- znaczenie zabaw fabularyzowanych i zabaw z pacynkami we wspieraniu rozwoju dziecięcej wyobraźni.
Treści szczegółowe: definicja fabularyzacji; rodzaje fabularyzacji w edukacji; metodyka zajęć fabularyzowanych; fabularyzowane programy rozwijania dziecięcej kreatywności.

7. Technika obrazków dynamicznych- rola pytań w stymulowaniu rozwoju dziecięcej ciekawości poznawczej

Treści szczegółowe: definicja myślenia pytajnego, znaczenie pytań w twórczym rozwiązywaniu problemów; rodzaje pytań a stymulacja dziecięcej kreatywności, reakcje na dziecięce pytania; technika obrazków dynamicznych.

Literatura podstawowa:
Dziedziewicz, D. (2010) Pytać, nie pytać- o to jest pytanie! Myślenie pytajne jako początek twórczej aktywności dziecka, Wychowanie w Przedszkolu, 3, 22-26.
Płóciennik, E. & Dobrakowska, A. (2009). Zabawy z wyobraźnią. Scenariusze i obrazki o charakterze dynamicznym rozwijające wyobraźnię i myślenie twórcze dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
Szmidt, K. J. (2012). Kto pyta, ten tworzy… czyli o myśleniu pytajnym dzieci. Magazyn Zdolności, 2, 23-30.

Literatura uzupełniająca:
Kopta, M. (2012). Kto pyta, ten rządzi. Magazyn Zdolności, 2, 17-21.
Sternberg, R. & Spear-Swerling, L. (2010). Jak nauczyć dzieci myślenia? Gdańsk: GWP.

8. Książki interaktywne. Rozwijanie ciekawości i wyobraźni małego dziecka
Treści szczegółowe: rozwój wyobraźni w okresie przedszkolnym, wybrane książki interaktywne dla małych dzieci i w wieku przedszkolnym; znaczenie zabaw na niby w rozwoju dziecięcej wyobraźni; wyobrażone światy w dzieciństwie.

9. Karty skojarzeniowe – wspieranie rozwoju wyobraźni i twórczej aktywności językowej
Treści szczegółowe: twórcze zdolności wyobrażeniowe, wizualizacja, twórczość językowa, karty dialogowe/ skojarzeniowe, pedagogika zabawy.

10. Kompas kreatywności – inspiracja do działań wspierających rozwój dziecięcej kreatywności i kompetencji wielokulturowych
Treści szczegółowe: kreatywność, kompetencje autokreacyjne, przekonania o własnych możliwościach twórczych, wiedza o swoim kraju i innych kręgach kulturowych, tożsamość narodowa i regionalna, tolerancja wobec odmienności kulturowej, świadomość kulturowa, kompetencje społeczne.

11. Praca w terenie – realizacja autorskich zajęć ukierunkowanych na rozwój dziecięcej kreatywności
Treści szczegółowe: programy autorskie, tworzenie innowacji, wdrożenia w edukacji.

12-15. Prezentacja efektów wdrożenia autorskich scenariuszy/ programów
Treści szczegółowe: autorefleksja pedagoga, poczucie kompetencji w roli osoby wspierającej rozwój dziecięcej kreatywności, treści kształcenia na etapie edukacji przedszkolnej; treści kształcenia na etapie wczesnej edukacji, informacja zwrotna, konstruktywna krytyka.

W cyklu 2024Z:

7. Technika obrazków dynamicznych- rola pytań w stymulowaniu rozwoju dziecięcej ciekawości poznawczej

Literatura uzupełniająca:
Kopta, M. (2012). Kto pyta, ten rządzi. Magazyn Zdolności, 2, 17-21.
Sternberg, R. & Spear-Swerling, L. (2010). Jak nauczyć dzieci myślenia? Gdańsk: GWP.

11. Praca w terenie – realizacja autorskich zajęć ukierunkowanych na rozwój dziecięcej kreatywności
Treści szczegółowe: programy autorskie, tworzenie innowacji, wdrożenia w edukacji.

Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ

Cel 4: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie
Cel 3: Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2025Z:

W cyklu 2024Zn:

W cyklu 2024Z:

W cyklu 2023Z:

Efekty kształcenia

Wiedza
Zna i rozumie rolę zabawy i metody aktywizujące w pracy z małym dzieckiem; rolę socjalizacji i uspołeczniania dziecka.
Opisuje podstawowe koncepcje i teorie zabawy.
Zna etapy rozwojowe zabawy małego dziecka.
Umiejętności
Potrafi właściwie dobrać, zmodyfikować oraz opracować i wykonać pomoce do zajęć stymulujących rozwój z dzieckiem z w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym oraz w wieku przedszkolnym.
Potrafi scharakteryzować okresy rozwojowe dziecka oraz wskazań kluczowe obszary w zakresie zabawy.
Potrafi określać rolę socjalizacji i uspołeczniania dziecka.
Potrafi wykorzystywać zabawę i metody aktywizujące w pracy z małym dzieckiem.
Potrafi opracować i przeprowadzić zadania terapeutyczne do realizacji w domu, uwzględniając codzienne czynności rodziców.
Potrafi organizować sytuacje dydaktyczne prowokujące do samooaktywności i twórczego poszukiwania rozwiązań edukacyjnych oraz wspierające rodziców jak i dzieci w samodzielności w zdobywaniu wiedzy- opracować poradniki.
Kompetencje społeczne
Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę dokształcania się i rozwoju osobistego.
Ma przekonanie o sensie zdobywania wiedzy, wartości i potrzebie podejmowania działań wspomagających rozwój małego dziecka.
Potrafi współpracować ze specjalistami z teamu diagnostyczno-rehabilitacyjnego w zakresie konstruowania programu diagnozy i terapii dziecka.
Potrafi przyjąć odpowiedzialność za przygotowane i prowadzone zajęcia z dzieckiem i rodziną.

Literatura

W cyklu 2023Z:

Wspomaganie kreatywności dziecka – znaczenie zabawy w rozwoju twórczej aktywności dziecka

Literatura podstawowa:
Brzezińska, A. (1992). Aktywność zabawowa i jej znaczenie dla rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym”. [W]: A. Brzezińska, M. Burtowy (red). Psychopedagogiczne problemy edukacji
przedszkolnej. Wybrane zagadnienia z teorii i metodyki wychowania przedszkolnego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Połowniak, M. , Dziedziewicz, D. (2009). Percepcja roli zabawy i osób znaczących w procesie twórczej aktywności dziecka (s.225-236). W: J. Łaszczyk, M. Jabłonowska (red.), Zdolności i twórczość jako perspektywa współczesnej edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Universitas Rediviva.

Literatura uzupełniająca:
Brzezińska, A. I., Bątkowski, M., Kaczmarska, D., Włodarczyk, A., Zamęcka, N. (2011). Zabawa, czyli co i po co? O roli zabaw i zabawek w przygotowaniu do dorosłego życia. W: Świat lat dziecięcych … Jak kręcą nas zabawki? (s. 33-63). Katalog wystawy czasowej 7 maja – 7 sierpnia 2011 roku, zorganizowanej w Muzeum Narodowym Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. https://psychologia.amu.edu.pl/wp-uploads/2011-%c5%9aWIAT-LAT-DZIECI%c4%98CYCH-Zabawa-czyli-co-i-po-co.pdf

Twórcze bazgroły – wspieranie rozwoju myślenia twórczego w dzieciństwie

Literatura podstawowa:
Dziedziewicz, D., Gajda, A., Karwowska, E., & Szwajkowski, W. (2011). Twórcze bazgroły. Przygody Ważki Grażki. Gdańsk: Harmonia (ISBN: 9788371344831).
Dziedziewicz, D., Gajda, A., Karwowska, E., & Szwajkowski, W. (2011). Twórcze bazgroły. Nowe przygody Ważki Grażki. Gdańsk: Harmonia (ISBN: 9788371344848).
Dziedziewicz, D., Olędzka, D. & Karwowski, M. (2013). An effectiveness of imagination enhancement among 4-6 years old children using Doodle Book program. Thinking Skills and Creativity, 9, 85-95.

Literatura uzupełniająca:
Dziedziewicz, D. (2011). Twórcze bazgroły. Rentgen dziecięcej wyobraźni. Magazyn Zdolności, 1, 26-34.
Seria „Bazgroszyty”
Seria „Myślanki”

Do góry nogami- znaczenie zabaw fabularyzowanych i zabaw z pacynkami we wspieraniu rozwoju dziecięcej wyobraźni.

Literatura podstawowa:
Dziedziewicz, D. (2012). Kto ciągnie za sznurki? O znaczeniu zabaw z pacynkami w rozwoju dziecięcej wyobraźni. Magazyn Zdolności, 1(2), 20-25.
Dziedziewicz, D., & Karwowska, E. (2010). Do góry nogami. Pomysłowy świat 2 -latka i młodszego przedszkolaka. Podręcznik dla nauczycieli i rodziców. Gdańsk: Harmonia.
Dziedziewicz, D., & Karwowska, E. (2010). Do góry nogami. Pomysłowy świat 2 -latka i młodszego przedszkolaka. Karty pracy i karty aktywności. Gdańsk: Harmonia.
Jankowska, D. M. (2015). Fabularyzacja, czyli podróżowanie oczyma wyobraźni. Przedszkolne ABC, 6, 8-11.

Literatura uzupełniająca:
Dziedziewicz, D., Karwowski, M. (2015). Development of Children’s Creative Visual Imagination: A Theoretical Model, Measure and Stimulation Program. Education, 3-13: International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, 4(43), 382-393.
Pakiet „Mądrale dla trzylatów”. Wydawnictwo Dwie Siostry.
Pakiet „Mądrale dla czterolatków”. Wydawnictwo Dwie Siostry.
Pakiet „Mądrale dla pięciolatków”. Wydawnictwo Dwie Siostry.

Książki interaktywne. Rozwijanie ciekawości i wyobraźni małego dziecka

Literatura podstawowa:
Herve Tullet „Naciśnij mnie”.
Jankowska, D. M., & Omelańczuk, I. (2018). Potential Mechanisms Underlying the Impact of Imaginative Play on Socio-Emotional Development in Childhood. Creativity: Theories-Research-Application, 5(1), 84-103.

Literatura uzupełniająca:
Kontynuacja serii „Naciśnij mnie” Herve Tullet

Karty skojarzeniowe – wspieranie rozwoju wyobraźni i twórczej aktywności językowej

Literatura podstawowa:
Domania, R. (2010). Karty dialogowe do gier rozwijających wyobraźnię i kreatywność. Lublin: Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i Animatorów KLANZA.
Jankowska, D. M. (2019). Trajektorie rozwoju wyobraźni twórczej w dzieciństwie. Warszawa:Libery Libri. [rozdziały 1-2]

Literatura uzupełniająca:
Stawinoga, R. (2007). Twórczość językowa dzieci w teorii i praktyce edukacyjnej. Wydawnictwo UMCS.

Kompas kreatywności – inspiracja do działań wspierających rozwój dziecięcej kreatywności i kompetencji wielokulturowych

Literatura podstawowa:
Jankowska, D. M., Gajda, A., Karwowski, M. (2022). Kompas kreatywności. Program rozwijania kreatywności i kompetencji wielokulturowych. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Dziedziewicz, D., Gajda, A., Karwowski, M. (2014). Developing Children's Intercultural Competenceand Creativity. Thinking Skills and Creativity,13, 32-42.

Literatura uzupełniająca:
Groyecka, A., Gajda, A., Jankowska, D. M., Sorokowski, P., & Karwowski, K. (2020). On the benefitsof thinking creatively: Why does creativity training strengthen intercultural sensitivity amongchildren. Thinking Skills and Creativity, 37, 100693.