Tyflopsychologia PC-5S-TYP
TREŚCI PROGRAMOWE
- Tyflopsychologia jako subdyscyplina psychologii klinicznej, dziedzina badań naukowych i zastosowań w diagnozie, rehabilitacji i profilaktyce. Modele współpracy tyflopsychologów ze specjalistami i organizacjami działającymi na rzecz osób z niepełnosprawnością wzroku.
- Psychologiczne aspekty rozwoju osób z wrodzoną niepełnosprawnością wzroku: wpływ niewidzenia i słabowzroczności na realizację zadań rozwojowych przypadających na wiek szkolny i adolescencję, uwarunkowania zaburzeń rozwojowych, blindyzmy - etiologia, profilaktyka, terapia; zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością wzroku; seksualność dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością wzroku; specyfika rozwoju procesów poznawczych u dzieci i adolescentów niewidomych.
- Psychologiczne aspekty rozwoju osób z niepełnosprawnością wzroku nabytą w biegu życia: wpływ całkowitej lub częściowej utraty wzroku na realizację zadań rozwojowych przypadających na kolejne fazy życia (wiek szkolny, adolescencja, dorosłość), jakość życia osób tracących wzrok, proces przystosowania do utraty wzroku według wybranych koncepcji psychologicznych oraz jego uwarunkowania, determinanty procesu radzenia sobie z nabyciem niepełnosprawności wzroku jako zdarzeniem krytycznym, negatywne i pozytywne następstwa utraty wzroku, specyfika stopniowej utraty wzroku. Wsparcie psychologiczne dla osób tracących wzrok.
- Wpływ niepełnosprawności wzroku członka rodziny na relacje wewnątrzrodzinne, sytuację psychologiczną i społeczno-ekonomiczną rodziny, wsparcie psychologiczne i pedagogiczne rodziny.
- Psychospołeczne funkcjonowanie osób z niepełnosprawnością wzroku: stereotypy, mity i uprzedzenia wobec osób niewidomych i słabowidzących w świetle badań oraz ich społeczne konsekwencje, sposoby zastosowania wiedzy tyflopsychologicznej w rehabilitacji, edukacji, socjalizacji, aktywizacji życiowej osób z niepełnosprawnością wzroku.
- Diagnostyka tyflopsychologiczna: standardy prowadzenia diagnostycznych badań tyflopsychologicznych, problemy i ograniczenia w pomiarze wybranych właściwości, wykorzystanie wyników diagnozy tyflopsychologicznej w pracy nauczyciela uczniów niewidomych i słabowidzących.
W cyklu 2024Z:
Tematyka WYKŁADY Adaptacja do utraty wzroku w biegu życia w świetle wybranych koncepcji psychologicznych. Psychospołeczne konsekwencje utraty wzroku u osób w różnym wieku – wiek szkolny, adolescencja, dorosłość, w tym wiek senioralny. Czynniki wpływające na proces przystosowania się do nagłej i stopniowej utraty wzroku. Autostymulacje w procesie rozwoju dzieci niewidomych i słabowidzących – etiologia, profilaktyka, terapia. Rozwój procesów poznawczych u dzieci niewidomych, specyfika wpływu dysfunkcji wzroku na kształtowanie się i rozwój pojęć naturalnych – wyniki badań, implikacje dla praktyki edukacyjnej. Poznawanie przez dzieci niewidome przedmiotów i zjawisk niedostępnych obserwacji dotykowej – wyobrażenia surogatowe. Psychospołeczne aspekty rozwoju seksualnego dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością wzroku. Edukacja seksualna dzieci i adolescentów niewidomych i słabowidzących – główne wytyczne, koncepcje a rzeczywistość. Wpływ nabytej i wrodzonej niepełnosprawności wzroku na realizację zadań rozwojowych przypadających na kolejne fazy życia (od wczesnego dzieciństwa po późną dorosłość). Przegląd badań na temat różnych aspektów zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z dysfunkcją wzroku oraz psychospołecznego funkcjonowania ich rodzin. Proces kształtowania się postaw rodziców wobec niepełnosprawności wzroku dziecka – fazy, czynniki. Diagnoza systemu rodzinnego i jej wpływ na efektywną współpracę z rodziną małego dziecka niepełnosprawnego wzrokowo. ĆWICZENIA Zachowania nieprzystosowawcze rodziców dzieci z niepełnosprawnością wzroku – rodzaje i ich uwarunkowania. Najczęstsze trudności terapeutów w pracy z rodziną dziecka niewidomego i słabowidzącego – analiza wybranych sytuacji. Funkcjonowanie osób z niepełnosprawnością wzroku w odbiorze społecznym. Stereotypy, mity i uprzedzenia wobec osób niewidomych i słabowidzących – przegląd badań. Obraz psychospołecznego funkcjonowania osób z niepełnosprawnością wzroku w mediach, filmach fabularnych i literaturze. Diagnostyka tyflopsychologiczna - wybrane zagadnienia. |
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
Zna przedmiot i zadania tyflopsychologii oraz jej miejsce w systemie nauk.
Rozumie specyficzny charakter procesu rozwoju dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością wzroku oraz główne czynniki ryzyka jego zaburzeń.
Zna i rozumie wybrane psychologiczne koncepcje procesu adaptacji do nabycia niepełnosprawności wzroku w biegu życia.
Zna i rozumie podstawowe założenia diagnostyki tyflopsychologicznej.
Umiejętności
Omawia wpływ wrodzonej niepełnosprawności wzroku (niewidzenia, słabowzroczności) na realizację zadań rozwojowych w wybranych fazach życia.
Potrafi zinterpretować wyniki badań naukowych dotyczących stereotypów i uprzedzeń wobec osób niewidomych i słabowidzących w odniesieniu do poznanych teorii psychologicznych.
Trafnie różnicuje fakty na temat psychospołecznego funkcjonowania osób z niepełnosprawnością wzroku i mity obecne w wiedzy potocznej.
Analizuje sytuację rodziny z dzieckiem oraz osobą dorosłą z niepełnosprawnością wzrokową, określa problemy akceptacji niepełnosprawności, utrudnienia życiowe, wsparcie społeczne, ocenia wpływ zaburzeń wzroku na funkcjonowanie rodziny, analizuje relacje wewnątrzrodzinne, stosuje metody wspierania rodziny, przedstawia sytuację rodziny osób dorosłych z niepełnosprawnością wzrokową.
Kompetencje społeczne
Wykazuje gotowość do korzystania z wiedzy tyflopsychologicznej w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii tyflopsychologów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązywaniem problemów.
Wykazuje wrażliwość na problemy z obszaru tyflopsychologii i prezentuje postawę pozbawioną stereotypów i uprzedzeń wobec osób niewidomych i słabowidzących.
Uwagi
W cyklu 2024Z:
metody kształcenia: wykład, prezentacja, objaśnienie, dyskusja, analiza tekstów źródłowych, konwersatorium, ćwiczenia symulacyjne z opaskami i symulatorami słabowzroczności, studia przypadków Nakład pracy własnej studenta: Materiały do zajęć zamieszczone przez wykładowcę w zakładce Pliki w zespole Teams. Link do zespołu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3AsoLB69i-W2uOPiHdYY3A3en88HAZVKEkSoAoEVmEqZQ1%40thread.tacv2/conversations?groupId=99739f84-4cda-44f2-a1d2-9997f8bd7c23&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86 |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: