Psycholingwistyka rozwojowa - kształtowanie mowy i języka dzieci PC-5S-PRM
TREŚCI PROGRAMOWE
- Psycholingwistyka ogólna i rozwojowa - prezentacja dyscypliny (cel i przedmiot badań, krótki zarys historii badań).
- Wybrane teorie przyswajania języka przez dziecko.
- Periodyzacja procesu przyswajania języka przez dziecko.
- Rozwój mowy i zachowań komunikacyjnych małego dziecka: okres prelingwalny, przyswajanie systemu fonetyczno-fonologicznego, rozwój fleksji i składni, słownictwa, umiejętności w zakresie proktokonwersacji.
- Cechy charakterystyczne wypowiedzi dzieci we wczesnym okresie nabywania języka (na podstawie analizy materiałów zapisanych).
- Umiejętności językowe dziecka rozpoczynającego naukę w szkole.
- Klasyfikacja zaburzeń mowy, kryteria diagnostyczne.
|
W cyklu 2023L:
Psycholingwistyka ogólna i rozwojowa - prezentacja dyscypliny; Periodyzacje procesu przyswajania języka przez dziecko; Rozwój mowy i zachowań komunikacyjnych małego dziecka: okres prelingwalny; okres lingwalny: przyswajanie systemu fonetyczno-fonologicznego, rozwój morfologii i składni, słownictwa. Cechy charakterystyczne wypowiedzi dzieci we wczesnym okresie nabywania języka. Umiejętności językowe dziecka rozpoczynającego naukę w szkole. Klasyfikacja zaburzeń mowy, kryteria diagnostyczne. |
W cyklu 2023Ln:
Psycholingwistyka ogólna i rozwojowa - prezentacja dyscypliny; Periodyzacje procesu przyswajania języka przez dziecko; Rozwój mowy i zachowań komunikacyjnych małego dziecka: okres prelingwalny; okres lingwalny: przyswajanie systemu fonetyczno-fonologicznego, rozwój morfologii i składni, słownictwa. Cechy charakterystyczne wypowiedzi dzieci we wczesnym okresie nabywania języka. Umiejętności językowe dziecka rozpoczynającego naukę w szkole. Klasyfikacja zaburzeń mowy, kryteria diagnostyczne. |
W cyklu 2024L:
Psycholingwistyka ogólna i rozwojowa - prezentacja dyscypliny; Periodyzacje procesu przyswajania języka przez dziecko; Rozwój mowy i zachowań komunikacyjnych małego dziecka: okres prelingwalny; okres lingwalny: przyswajanie systemu fonetyczno-fonologicznego, rozwój morfologii i składni, słownictwa. Cechy charakterystyczne wypowiedzi dzieci we wczesnym okresie nabywania języka. Umiejętności językowe dziecka rozpoczynającego naukę w szkole. Klasyfikacja zaburzeń mowy, kryteria diagnostyczne. |
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023L: | W cyklu 2022L: | W cyklu 2024L: | W cyklu 2023Ln: |
Efekty kształcenia
Wiedza
Zna i rozumie psycholingwistykę rozwojową.
Zna elementarną terminologię używaną w psycholingwistyce, rozumie jej zastosowanie w procesie wspomagania rozwoju dziecka w zakresie komunikacji funkcjonalnej werbalnej i niewerbalnej, zna i rozumie zagadnienie kształtowania mowy i języka dziecka, ma uporządkowaną wiedzę na temat rozwoju mowy dziecka, zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym oraz społecznym, ma elementarną wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego oraz wiedzę dotyczącą klasyfikacji zaburzeń rozwoju mowy i języka.
Zna i rozumie zagadnienie kształtowania mowy i języka dziecka. Ma uporządkowaną wiedzę na temat rozwoju mowy dziecka zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym oraz społecznym.
Ma elementarną wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego.
Ma wiedzę dotyczącą klasyfikacji zaburzeń mowy.
Umiejętności
Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zachowań językowych i komunikacyjnych.
Potrafi stosować psycholingwistykę rozwojową, kształtować rozwój mowy i języka dziecka.
Ma elementarne umiejętności badawcze pozwalające na analizowanie przykładów z badań dotyczących językowego porozumiewania się; potrafi formułować wnioski, opracowywać i zaprezentować wyniki oraz proponować kierunki dalszych badań.
Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji aktywności małego dziecka, potrafi określić i scharakteryzować, fazy rozwoju mowy dziecka, zachowań komunikacyjnych, uzasadnić ich znaczenie w nabywaniu kompetencji kluczowych.
Potrafi dokonać charakterystyki zaburzeń rozwoju mowy i komunikacji.
Potrafi komunikować się ze specjalistami i osobami spoza środowiska pedagogicznego z uwzględnieniem obowiązujących norm językowych, przy pomocy różnych technik i kanałów komunikacyjnych.
Kompetencje społeczne
Jest gotów do wykorzystania zdobytej wiedzy do analizy zdarzeń pedagogicznych.
Ma przekonanie o sensie zdobywania wiedzy, wartości i potrzebie podejmowania działań wspomagających rozwój małego dziecka.
Odpowiedzialnie przygotowuje się do realizacji zadań. Podejmowania odpowiedzialności i wypełniania zobowiązań społecznych, w tym komunikowania się i współpracy z otoczeniem, oraz aktywnego uczestnictwa w grupach i organizacjach realizujących działania edukacyjne, rehabilitacyjne, terapeutyczne., szanowania kultury języka polskiego.
Literatura
|
W cyklu 2023L:
Chmura-Klekotowa M. 1967 “Neologizmy słowotwórcze dziecka”, Poradnik Językowy z. 10/1967 , z. 1/1968 Emiluta-Rozya D., Lipiec D., Więcek-Poborczyk I., 2020, „Zaburzenia komunikacji niewerbalnej i werbalnej u dzieci z ASD – porównanie z normatywnym rozwojem komunikacji” [w:] Kwasiborska- Dudek J., Emiluta-Rozya D. (red.) Diagnoza i terapia logopedyczna małego dziecka ze spektrum autyzmu (ASD). Wyd. APS: Warszawa, Harmonia Universalis: Gdańsk. Golanowska M., 1996, „Stan polskich badań nad rozwojem artykulacji dziecka”, Audiofonologia t. IX Gleason J. B., Ratner N. B., 1996, „Psycholingwistyka” (rozdz. „Przyswajanie języka”), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne: Gdańsk. Jurkowski A., 1975, “Ontogeneza mowy i myślenia”, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne: Warszawa. Kaczmarek L., 1977, “ Nasze dziecko uczy się mowy”, Wydawnictwo Lubelskie: Lublin. Kielar–Turska M., 1973, ”Rozwój umiejętności posługiwania się związkami frazeologicznymi przez dzieci i młodzież”, Przegląd Pedagogiczny nr 1-2 /1973 Kielar-Turska M., „Rozwój mowy”, 2006, [w:] Pilch T., (red.) Encyklopedia pedagogiki XXI wieku, t. 5, Wydawnictwo Akademickie Żak Kielar-Turska M., 2002, „Psychologiczne i psycholingwistyczne badania nad mową dziecka. Retrospekcja i obszary aktualnych badań”, [w:] Grabias S., (red.), „Zaburzenia Mowy”, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej Kurcz I. „Psychologia języka i komunikacji” (rozdz. dotyczący rozwoju językowego), 2000, Wydawnictwo Naukowe Scholar: Warszawa. Łobacz P. „Prawidłowy rozwój mowy dziecka”, 2005, [w:] Gałkowski T., Jastrzębowska G., Szeląg E. „Podstawy neurologopedii”, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego: Opole. Przetacznik- Gierowska M., 1959, “Niektóre zagadnienia rozwoju struktury zdania u dzieci do lat trzech”, Przegląd Psychologiczny nr 3/1959 Porayski- Pomsta J., 2007, ,”Mowa dziecka jako przedmiot badań”, [w:] Poradnik Językowy z. 8/2007. Porayski- Pomsta J., 2015, ,”O rozwoju mowy dziecka. Dwa studia” Dom Wydawniczy Elipsa: Warszawa. Smoczyńska M., 1072, “Przyswajanie form deklinacji rzeczownikowej przez dzieci w wieku przedszkolnym”, Psychologia Wychowawcza z. 5/1972. Smoczyńska M., 1997, “Przyswajanie systemu gramatycznego przez dziecko”, w: Mierzejewska H., Przybysz- Piwko (red.), „Rozwój poznawczy i rozwój językowy dzieci z trudnościami w komunikacji werbalnej”, Warszawa. Szuman S., 1968, “O wypowiedzianej oraz domyślnej treści wypowiedzi dziecka w pierwszych latach jego życia” [w:] Szuman S. (red.), “O rozwoju języka i myślenia dziecka”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Zarębina M., 1994, „Język polski w rozwoju jednostki. Analiza tekstów dziecięcych. Rozwój semantyczny. Dyskusja nad teorią Chomskiego” Wydawnictwo Glottispol: Gdańsk |
W cyklu 2023Ln:
Chmura-Klekotowa M. 1967 “Neologizmy słowotwórcze dziecka”, Poradnik Językowy z. 10/1967 , z. 1/1968 Emiluta-Rozya D., Lipiec D., Więcek-Poborczyk I., 2020, „Zaburzenia komunikacji niewerbalnej i werbalnej u dzieci z ASD – porównanie z normatywnym rozwojem komunikacji” [w:] Kwasiborska- Dudek J., Emiluta-Rozya D. (red.) Diagnoza i terapia logopedyczna małego dziecka ze spektrum autyzmu (ASD). Wyd. APS: Warszawa, Harmonia Universalis: Gdańsk. Golanowska M., 1996, „Stan polskich badań nad rozwojem artykulacji dziecka”, Audiofonologia t. IX Gleason J. B., Ratner N. B., 1996, „Psycholingwistyka” (rozdz. „Przyswajanie języka”), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne: Gdańsk. Jurkowski A., 1975, “Ontogeneza mowy i myślenia”, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne: Warszawa. Kaczmarek L., 1977, “ Nasze dziecko uczy się mowy”, Wydawnictwo Lubelskie: Lublin. Kielar–Turska M., 1973, ”Rozwój umiejętności posługiwania się związkami frazeologicznymi przez dzieci i młodzież”, Przegląd Pedagogiczny nr 1-2 /1973 Kielar-Turska M., „Rozwój mowy”, 2006, [w:] Pilch T., (red.) Encyklopedia pedagogiki XXI wieku, t. 5, Wydawnictwo Akademickie Żak Kielar-Turska M., 2002, „Psychologiczne i psycholingwistyczne badania nad mową dziecka. Retrospekcja i obszary aktualnych badań”, [w:] Grabias S., (red.), „Zaburzenia Mowy”, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej Kurcz I. „Psychologia języka i komunikacji” (rozdz. dotyczący rozwoju językowego), 2000, Wydawnictwo Naukowe Scholar: Warszawa. Łobacz P. „Prawidłowy rozwój mowy dziecka”, 2005, [w:] Gałkowski T., Jastrzębowska G., Szeląg E. „Podstawy neurologopedii”, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego: Opole. Przetacznik- Gierowska M., 1959, “Niektóre zagadnienia rozwoju struktury zdania u dzieci do lat trzech”, Przegląd Psychologiczny nr 3/1959 Porayski- Pomsta J., 2007, ,”Mowa dziecka jako przedmiot badań”, [w:] Poradnik Językowy z. 8/2007. Porayski- Pomsta J., 2015, ,”O rozwoju mowy dziecka. Dwa studia” Dom Wydawniczy Elipsa: Warszawa. Smoczyńska M., 1072, “Przyswajanie form deklinacji rzeczownikowej przez dzieci w wieku przedszkolnym”, Psychologia Wychowawcza z. 5/1972. Smoczyńska M., 1997, “Przyswajanie systemu gramatycznego przez dziecko”, w: Mierzejewska H., Przybysz- Piwko (red.), „Rozwój poznawczy i rozwój językowy dzieci z trudnościami w komunikacji werbalnej”, Warszawa. Szuman S., 1968, “O wypowiedzianej oraz domyślnej treści wypowiedzi dziecka w pierwszych latach jego życia” [w:] Szuman S. (red.), “O rozwoju języka i myślenia dziecka”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Zarębina M., 1994, „Język polski w rozwoju jednostki. Analiza tekstów dziecięcych. Rozwój semantyczny. Dyskusja nad teorią Chomskiego” Wydawnictwo Glottispol: Gdańsk |
W cyklu 2024L:
Chmura-Klekotowa M. 1967 “Neologizmy słowotwórcze dziecka”, Poradnik Językowy z. 10/1967 , z. 1/1968 Emiluta-Rozya D., Lipiec D., Więcek-Poborczyk I., 2020, „Zaburzenia komunikacji niewerbalnej i werbalnej u dzieci z ASD – porównanie z normatywnym rozwojem komunikacji” [w:] Kwasiborska- Dudek J., Emiluta-Rozya D. (red.) Diagnoza i terapia logopedyczna małego dziecka ze spektrum autyzmu (ASD). Wyd. APS: Warszawa, Harmonia Universalis: Gdańsk. Golanowska M., 1996, „Stan polskich badań nad rozwojem artykulacji dziecka”, Audiofonologia t. IX Gleason J. B., Ratner N. B., 1996, „Psycholingwistyka” (rozdz. „Przyswajanie języka”), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne: Gdańsk. Jurkowski A., 1975, “Ontogeneza mowy i myślenia”, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne: Warszawa. Kaczmarek L., 1977, “ Nasze dziecko uczy się mowy”, Wydawnictwo Lubelskie: Lublin. Kielar–Turska M., 1973, ”Rozwój umiejętności posługiwania się związkami frazeologicznymi przez dzieci i młodzież”, Przegląd Pedagogiczny nr 1-2 /1973 Kielar-Turska M., „Rozwój mowy”, 2006, [w:] Pilch T., (red.) Encyklopedia pedagogiki XXI wieku, t. 5, Wydawnictwo Akademickie Żak Kielar-Turska M., 2002, „Psychologiczne i psycholingwistyczne badania nad mową dziecka. Retrospekcja i obszary aktualnych badań”, [w:] Grabias S., (red.), „Zaburzenia Mowy”, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej Kurcz I. „Psychologia języka i komunikacji” (rozdz. dotyczący rozwoju językowego), 2000, Wydawnictwo Naukowe Scholar: Warszawa. Łobacz P. „Prawidłowy rozwój mowy dziecka”, 2005, [w:] Gałkowski T., Jastrzębowska G., Szeląg E. „Podstawy neurologopedii”, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego: Opole. Przetacznik- Gierowska M., 1959, “Niektóre zagadnienia rozwoju struktury zdania u dzieci do lat trzech”, Przegląd Psychologiczny nr 3/1959 Porayski- Pomsta J., 2007, ,”Mowa dziecka jako przedmiot badań”, [w:] Poradnik Językowy z. 8/2007. Porayski- Pomsta J., 2015, ,”O rozwoju mowy dziecka. Dwa studia” Dom Wydawniczy Elipsa: Warszawa. Smoczyńska M., 1072, “Przyswajanie form deklinacji rzeczownikowej przez dzieci w wieku przedszkolnym”, Psychologia Wychowawcza z. 5/1972. Smoczyńska M., 1997, “Przyswajanie systemu gramatycznego przez dziecko”, w: Mierzejewska H., Przybysz- Piwko (red.), „Rozwój poznawczy i rozwój językowy dzieci z trudnościami w komunikacji werbalnej”, Warszawa. Szuman S., 1968, “O wypowiedzianej oraz domyślnej treści wypowiedzi dziecka w pierwszych latach jego życia” [w:] Szuman S. (red.), “O rozwoju języka i myślenia dziecka”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Zarębina M., 1994, „Język polski w rozwoju jednostki. Analiza tekstów dziecięcych. Rozwój semantyczny. Dyskusja nad teorią Chomskiego” Wydawnictwo Glottispol: Gdańsk |
Uwagi
|
W cyklu 2023L:
METODY KSZTAŁCENIA: NAKŁAD PRACY STUDENTA: |
W cyklu 2023Ln:
METODY KSZTAŁCENIA: NAKŁAD PRACY STUDENTA: |
W cyklu 2024L:
METODY KSZTAŁCENIA: NAKŁAD PRACY STUDENTA: |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: