Praca z dzieckiem z zaburzeniami zachowania i emocji - 1 PC-5S-PDE1

Praca naprzemienna, tj. praca studenta w trakcie laboratorium poprzedza jego pracę w terenie.

1)Diagnoza dzieci i środowiska życia (obserwacja). Przygotowywanie, analiza materiału potrzebnego do prowadzenia obserwacji dziecka z zaburzeniami zachowania i emocji (ADHD, CD, OD).
Budowanie obrazu trudności (rozpoznanie trudności) oraz wyodrębnienie potencjału podopiecznego w jednym ze środowisk życia. Poznanie i charakterystyka zasobów środowiska, w którym dziecko żyje (świetlica środowiskowa/szkoła)

2)Obserwacja, monitorowanie zachowań (pierwotnych, wtórnych) podopiecznych w świetlicy środowiskowej/ szkole w czasie różnych działań. Odrabianie lekcji, towarzyszenie w aktywnościach lub budowanie zainteresowań podopiecznych. Cieniowanie w trakcie zajęć organizowanych dla wszystkich/wskazanych podopiecznych.
Przygotowywanie się studenta do udzielania pomocy oraz monitorowanie przebiegu wsparcia udzielanego podopiecznym. Poszukiwanie oraz wybór strategii pomocowych adekwatnych do potrzeb dziecka i jego środowiska. Realizacja planu interwencji.
Optymalizacja działań poprzez korzystanie z porad i konsultacji pracowników placówki/ prowadzącej przedmiot w uczelni.

3)Interwencje kryzysowe. Świadomość zmiennych warunków pracy, tj. różne zachowania podopiecznego, zróżnicowane potrzeby innych dzieci; różność charakterologiczna, funkcji czy zadań kadry oraz inne, nieokreślone warunki pracy. Wybór strategii postępowania z zachowaniem trudnym lub innymi działaniami dezorganizującymi dziecko/dzieci lub/i osoby pracujące z dziećmi.

4)Ewaluacja.

1 – 2. Scharakteryzowanie funkcjonowania dziecka i ucznia z zaburzeniami zachowania i emocji w środowisku edukacyjnym, rówieśniczym oraz domowym.

Systemowa pomoc niesiona dziecku/ uczniowi z zaburzeniami zachowania i emocji.

Omówienie technik pracy z dzieckiem, uczniem z zaburzeniami zachowania i emocji.

Analiza zachowań dzieci z zaburzeniami zachowania oraz opracowanie możliwych strategii postępowania.

3. Diagnoza objawów. Analiza zachowań, interpretacja potrzeb oraz trudności dziecka i ucznia z zaburzeniami zachowania i emocji.

4. Przygotowanie planu terapii w dwóch środowiskach życia dziecka i ucznia.

1)Diagnoza dziecka i środowiska życia. Rozpoznanie trudności dziecka (ADHD, CD, OD), wyodrębnienie potencjału. Poznanie i charakterystyka zasobów środowiska, w którym dziecko żyje.
2)Praca z uczniem z zaburzeniami zachowania. Podstawy teoretyczne konstruowania działań profilaktycznych i korekcyjnych: zaburzenia w relacjach z osobami dorosłymi, zaburzenia w relacjach z rówieśnikami, zaburzenia w funkcjonowaniu w grupie, zaburzenia w postrzeganiu siebie, zaburzenia w relacjach zadaniowych.

1. Obraz kliniczny zaburzeń zachowania i emocji.
2. Diagnoza dzieci i środowiska (obserwacja, analiza kwestionariuszy). 3. Przygotowywanie, analiza materiału potrzebnego do prowadzenia obserwacji dziecka z zaburzeniami zachowania i emocji.
4. Rozpoznanie trudności - schematy poznawcze
5. Poznanie i charakterystyka środowiska dziecka.
6. Obserwacja, monitorowanie zachowań.
7. Szkolne działania interwencyjne.
8. Prawo oświatowe, a zburzenia zachowania.
Zaburzenia zachowania jako skutek urazów psychicznych doznanych przez dziecko.
9. Korygowanie zaburzeń w środowisku wychowawczym.
10. Poszukiwanie oraz wybór strategii pomocowych adekwatnych do potrzeb dziecka i jego środowiska. Realizacja planu interwencji.
11. Optymalizacja działań poprzez korzystanie z porad i konsultacji pracowników placówki - spotkania superwizyjne.
12. Interwencja kryzysowa - wybór strategii postępowania z zachowaniem trudnym lub innymi działaniami dezorganizującymi dziecko/dzieci lub/i osoby pracujące z dziećmi.
13. Plan terapii. Projektowanie optymalnych działań naprawczych na rzecz dziecka zaburzeniami zachownania i emocji i jego środowiska.

1. Wprowadzenie do problematyki zaburzeń zachowania – definicje, klasyfikacje (ICD-10, DSM-5).
2. Czynniki ryzyka i mechanizmy powstawania zaburzeń zachowania.
3. Klasyczne i współczesne koncepcje teoretyczne zaburzeń zachowania.
4. Charakterystyka zaburzeń opozycyjno-buntowniczych (ODD) i zaburzeń eksplozywnych.
5. Zaburzenia zachowania (CD) – cechy, diagnoza, przebieg.
6. Zachowania agresywne i przemoc – przyczyny i konsekwencje.
7. Praca z uczniem z zaburzeniami zachowania w szkole i placówkach opiekuńczo-wychowawczych.
8. Strategie terapeutyczne – interwencje pedagogiczne i psychologiczne.
9. Profilaktyka zaburzeń zachowania – rola rodziny, szkoły i społeczeństwa.
10. Współpraca pedagoga z psychologiem, terapeutą i innymi specjalistami.
11. Analiza przypadków dzieci i młodzieży z zaburzeniami zachowania.
12. Metody diagnostyczne – narzędzia oceny zachowania.
13. Planowanie strategii interwencji pedagogicznych.
14.Trening umiejętności społecznych jako metoda pracy z dziećmi i młodzieżą.
15. Techniki radzenia sobie z agresją i trudnymi zachowaniami.
16. Rola rodziny w procesie terapii – metody współpracy z rodzicami.
17. Praca nad indywidualnym przypadkiem – przygotowanie studium przypadku.
18. Profilaktyka i działania wychowawcze – projektowanie programów profilaktycznych.

Barkley, R.A. (2020). ADHD.Podjąc wyzwanie. Kompletny przewodnik dla rodziców. Wyd. Uniwerystetu Gdańskiego, Kraków.
Chromik-Kovacs, J., Banaszczyk, I., Zdrojewska, J. (2019). Jak pracowac z dzieckiem z ADHD w domu i w szkole. Poradnik dla rodziców i nauczycieli. Wyd. Harmonia Universalis, Gdańsk.
Kołakowski A., Pisula A. (2011). Sposób na trudne dziecko. Przyjazna terapia behawioralna. Wyd. GWP, Gdańsk.
Kołakowski A. (red.).(2013). Zaburzenia zachowania u dzieci. Teoria i praktyka. GWP, Sopot.
Lussier, F. (2011). 100 pomysłów jak lepiej radzić sobie z ADHD. Wyd. Harmonia Universalis, Gdańsk.
Plieth-Kalinowka, I., Musielewicz A. (2019). Akceptacja i adaptacja społeczna dzieci z dysfunkcjami rozwojowymi. Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
Wawrzyniak, S. (2021). Funkcjonowanie dzieci i młodzieży z ADHD w przestrzeni edukacyjnej i społecznej. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Literatura:

Barkley, R.A. (2020). ADHD. Podjąć wyzwanie. Kompletny przewodnik dla rodziców. Wyd. Uniwerystetu Gdańskiego, Kraków.

Chromik-Kovacs, J., Banaszczyk, I., Zdrojewska, J. (2019). Jak pracować z dzieckiem z ADHD w domu i w szkole. Poradnik dla rodziców i nauczycieli. Wyd. Harmonia Universalis, Gdańsk.

Kołakowski A., Pisula A. (2011). Sposób na trudne dziecko. Przyjazna terapia behawioralna. Wyd. GWP, Gdańsk.

Kołakowski A. (red.).(2013). Zaburzenia zachowania u dzieci. Teoria i praktyka. GWP, Sopot.

Lussier, F. (2011). 100 pomysłów jak lepiej radzić sobie z ADHD. Wyd. Harmonia Universalis, Gdańsk.

Plieth-Kalinowka, I., Musielewicz A. (2019). Akceptacja i adaptacja społeczna dzieci z dysfunkcjami rozwojowymi. Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.

Wawrzyniak, S. (2021). Funkcjonowanie dzieci i młodzieży z ADHD w przestrzeni edukacyjnej i społecznej. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań

Barkley, R.A. (2020). ADHD.Podjąc wyzwanie. Kompletny przewodnik dla rodziców. Wyd. Uniwerystetu Gdańskiego, Kraków.
Chromik-Kovacs, J., Banaszczyk, I., Zdrojewska, J. (2019). Jak pracowac z dzieckiem z ADHD w domu i w szkole. Poradnik dla rodziców i nauczycieli. Wyd. Harmonia Universalis, Gdańsk.
Kołakowski A., Pisula A. (2011). Sposób na trudne dziecko. Przyjazna terapia behawioralna. Wyd. GWP, Gdańsk.
Kołakowski A. (red.).(2013). Zaburzenia zachowania u dzieci. Teoria i praktyka. GWP, Sopot.
Lussier, F. (2011). 100 pomysłów jak lepiej radzić sobie z ADHD. Wyd. Harmonia Universalis, Gdańsk.
Majerek, B., Domagała-Kręcioch, A., (red.). (2021). Praca z dzieckiem z zaburzeniami zachowania,. Wyd. impuls, Kraków.
Plieth-Kalinowka, I., Musielewicz A. (2019). Akceptacja i adaptacja społeczna dzieci z dysfunkcjami rozwojowymi. Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
Wawrzyniak, S. (2021). Funkcjonowanie dzieci i młodzieży z ADHD w przestrzeni edukacyjnej i społecznej. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Barkley, R.A. (2020). ADHD.Podjąc wyzwanie. Kompletny przewodnik dla rodziców. Wyd. Uniwerystetu Gdańskiego, Kraków.
Chromik-Kovacs, J., Banaszczyk, I., Zdrojewska, J. (2019). Jak pracowac z dzieckiem z ADHD w domu i w szkole. Poradnik dla rodziców i nauczycieli. Wyd. Harmonia Universalis, Gdańsk.
Kołakowski A., Pisula A. (2011). Sposób na trudne dziecko. Przyjazna terapia behawioralna. Wyd. GWP, Gdańsk.
Kołakowski A. (red.).(2013). Zaburzenia zachowania u dzieci. Teoria i praktyka. GWP, Sopot.
Lussier, F. (2011). 100 pomysłów jak lepiej radzić sobie z ADHD. Wyd. Harmonia Universalis, Gdańsk.
Plieth-Kalinowka, I., Musielewicz A. (2019). Akceptacja i adaptacja społeczna dzieci z dysfunkcjami rozwojowymi. Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
Wawrzyniak, S. (2021). Funkcjonowanie dzieci i młodzieży z ADHD w przestrzeni edukacyjnej i społecznej. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Podstawowa:
Andrzejewska, J., & Wojnarska, A. (2018). Zaburzenia zachowania u dzieci i młodzieży – diagnoza i terapia. Warszawa: PWN.
Ranschburg, J. (2010). Lęk, złość, agresja. Warszawa: WSiP.
Strelau, J. (2008). Psychologia temperamentu. Warszawa: PWN.

Uzupełniająca:
Barkley, R. A. (2020). Zaburzenia opozycyjno-buntownicze i zachowania antyspołeczne u dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Greszta, E. (2015). Psychologiczne uwarunkowania agresji i przemocy. Warszawa: Scholar.

Link do zespołu w aplikacji MS Teams, z roku poprzedniego (Diagnoza dzieci i młodzieży z zaburzeniami zachowania i emocji).

Metody kształcenia: metoda zajęć praktycznych, metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy.

Godziny kontaktowe - 30h: 20h w sali, 10h w terenie (świetlica socjoterapeutyczna, szkoła przyszpitalna).

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 20h

Przygotowanie narzędzi pracy: 10h

Sumaryczna liczba punktów ECTS: 2

Metody kształcenia: metoda zajęć praktycznych, studium przypadku, projekt, dyskusja, film

Godziny kontaktowe - 15h

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 25h

Przygotowanie narzędzi pracy: 20h

Sumaryczna liczba punktów ECTS: 2

link do zespołu Teams: https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3A--5lPqiKs-q_IPcLRkT6EzCfK5_xFKkiqmDr2qzoS6o1%40thread.tacv2/General?groupId=1725f4e3-a9f6-44ef-ab88-22c70e29c2a8&tenantId=

Metody kształcenia: metoda zajęć praktycznych, metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy, pogadanka, dyskusja.

Godziny kontaktowe - 30h
Przygotowanie się do zajęć, lektury - 20h

Przygotowanie narzędzi pracy: 10h

Sumaryczna liczba punktów ECTS: 2

Metody podające - wykład, pogadanka
Metody problemowe
Metody aktywizujące - dyskusja dydaktyczna
Godziny kontaktowe - 30h: ćwiczenia
Przygotowanie się do zajęć, lektury - 20h

Metody pracy:
- Wykłady interaktywne
- Analiza przypadków
- Praca w grupach
- Ćwiczenia praktyczne z wykorzystaniem narzędzi diagnostycznych
- Symulacje i odgrywanie ról
- Konsultacje indywidualne

Godziny kontaktowe - 30h: ćwiczenia
Przygotowanie się do zajęć, lektury - 20h