Dyslalia PC-5S-DSL

TREŚCI PROGRAMOWE:

WYKŁAD:

1.Wprowadzenie do terminologii dyslalii (zróżnicowane stanowiska badaczy zaburzeń artykulacyjnych)
2.Różne klasyfikacje zaburzeń artykulacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem etiologii dyslalii i patomechanizmów
3. Różne klasyfikacje objawowe zaburzeń artykulacyjnych
3. Mowa dzieci z rozszczepem wargi i/lub podniebienia oraz metody terapii logopedycznej w tych przypadkach
4.Formułowanie diagnozy logopedycznej dla dzieci z zaburzeniami artykulacyjnymi
5.Metodyka ogólna pracy logopedycznej w przypadkach dyslalii:
- klasyfikacje metod wywoływania głosek
- różne rodzaje ćwiczeń prowadzonych z dziećmi z dyslalią
- zasady pracy logopedycznej
- etapy pracy logopedycznej w przypadkach dyslalii
- zajęcia logopedyczne jako jednostka metodyczna

ĆWICZENIA:

1. Metodyka szczegółowa wywoływania poszczególnych głosek:
- ćwiczenia wstępne (ćw, funkcji w obrębie narządu żucia, sprawności aparatu artykulacyjnego, oddechowe, fonacyjne, słuchowe)
- metody wywoływania głosek i ich utrwalania (na określonym materiale językowym)
2. Terapia logopedyczna w przypadku dyslalii:
- oglądanie zajęć logopedycznych z dziećmi z dyslalią prowadzonych przez wykładowców-logopedów, omawianie oglądanych zajęć
3. Omawianie konstruowania konspektów zajęć logopedycznych dla dzieci z dyslalią
4. Samodzielne zaprojektowanie przez studentów zajęć logopedycznych jako jednostki metodycznej, przygotowanie pomocy dydaktycznych do ćwiczeń logopedycznych oraz konspektów tych zajęć
5. Nagranie przez studentów filmów z wyznaczonymi w trakcie zajęć ćwiczeniami logopedycznymi
6. Zapoznanie się z dokumentacją pracy logopedycznej w placówce oświatowej

TREŚCI PROGRAMOWE:

WYKŁAD:

1.Wprowadzenie do terminologii dyslalii (zróżnicowane stanowiska badaczy zaburzeń artykulacyjnych)
2.Różne klasyfikacje zaburzeń artykulacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem etiologii dyslalii i patomechanizmów
3. Różne klasyfikacje objawowe zaburzeń artykulacyjnych
3. Mowa dzieci z rozszczepem wargi i/lub podniebienia oraz metody terapii logopedycznej w tych przypadkach
4.Formułowanie diagnozy logopedycznej dla dzieci z zaburzeniami artykulacyjnymi
5.Metodyka ogólna pracy logopedycznej w przypadkach dyslalii:
- klasyfikacje metod wywoływania głosek
- różne rodzaje ćwiczeń prowadzonych z dziećmi z dyslalią
- zasady pracy logopedycznej
- etapy pracy logopedycznej w przypadkach dyslalii
- zajęcia logopedyczne jako jednostka metodyczna

ĆWICZENIA I WARSZTATY:

1. Metodyka szczegółowa wywoływania poszczególnych głosek:
- ćwiczenia wstępne (ćw, funkcji w obrębie narządu żucia, sprawności aparatu artykulacyjnego, oddechowe, fonacyjne, słuchowe)
- metody wywoływania głosek i ich utrwalania (na określonym materiale językowym)
2. Terapia logopedyczna w przypadku dyslalii:
- oglądanie zajęć logopedycznych z dziećmi z dyslalią prowadzonych przez wykładowców-logopedów, omawianie oglądanych zajęć
3. Omawianie konstruowania konspektów zajęć logopedycznych dla dzieci z dyslalią
4. Samodzielne zaprojektowanie przez studentów zajęć logopedycznych jako jednostki metodycznej, przygotowanie pomocy dydaktycznych do ćwiczeń logopedycznych oraz konspektów tych zajęć
5. Przeprowadzenie zajęć logopedycznych z dzieckiem z dyslalią (według opracowanego scenariusza), demonstracja wykonania ćwiczeń logopedycznych w czasie tych zajęć
6. Zapoznanie się z dokumentacją pracy logopedycznej w placówce oświatowej

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. Antos D., Demel G., Styczek I.(1978), Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy WSiP, Warszawa.
2. Czaplewska E. (2012) Diagnoza zaburzeń rozwoju artykulacji [w:] Czaplewska E., Milewski S. (red.) Diagnoza logopedyczna. GWP, Sopot.
3. Demel G. (1983) Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, WSiP, Warszawa.
4. Emiluta - Rozya D. (1998) Diagnoza logopedyczna dzieci z wadami wymowy , [w:] Rola J.(red.) Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci , Wyd. WSPS (wydanie drugie zmienione), Warszawa.
5. Emiluta- Rozya D. (2006), Dyslalia - w teorii logopedycznej i praktyce pedagogicznej [w:] Bałachowicz J. , Frycie S. (red) Język- Literatura- Wychowanie. WSP TWP, Warszawa.
6. Emiluta- Rozya D., Mierzejewska H., Atys P., (1995) Badania przesiewowe do wykrywania zaburzeń rozwoju mowy u dzieci dwu- , cztero- i sześcioletnich, wyd. WSPS, Warszawa.
7. Emiluta-Rozya D., Lipiec D. (2021). Zaburzenia artykulacji - przyczyny symptomatologia, klasyfikacje. W: A. Domagała, U. Mirecka (red.), Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna. Rozwój sprawności językowych. Podstawowe problemy logopedyczne. Tom 1 (s. 330-363). Gdańsk: Grupa Wydawnicza Harmonia (Harmonia Universalis).
8. Golanowska M., Kwasiborska J., Lipiec D, Sienniak A., D. Emiluta – Rozya (2011) Wybrane zagadnienia logopedyczne. Część III. ś, ź, ć, dź. Komlogo.
9. Kania J. T. 1982. Szkice logopedyczne. WSiP, Warszawa.
10. Konopska L. (2015) Postępowanie logopedyczne w przypadku osób z wadą zgryzu [w:] Grabias S., Panasiuk J., Woźniak T. (red.) Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego. Wyd. UMCS, Lublin.
11. Konopska L., 2006, Wymowa osób z wadą zgryzu. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
12. Lipiec D., Więcek-Poborczyk I. (2019). Terapia rotacyzmu w dyslaliach. Poradnik językowy, 2, 52-65. Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
13. Lipiec D., Więcek-Poborczyk I. (2021). Nienormatywne dźwiękowe realizacje fonemów języka polskiego u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. W: A. Domagała, U. Mirecka (red.), Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna. Rozwój sprawności językowych. Podstawowe problemy logopedyczne. Tom 1 (s. 88-121). Gdańsk: Grupa Wydawnicza Harmonia (Harmonia Universalis).
14. Lipiec D., Więcek-Poborczyk I., 2018, Normatywne i nienormatywne realizacje fonemu /r/ we współczesnym języku polskim [w:] Śniatkowski S., Emiluta-Rozya D., Bieńkowska K. I. (red.) Norma i zaburzenia komunikacji językowej w kontekście edukacyjnym, Wydawnictwo APS, Warszawa
15. Łyżyczka I. (1992) Metody korekcji wymowy u dzieci z rozszczepem podniebienia, SCHOLASTICUS , Wyd. Linea, nr 3-4.
16. Mackiewicz, B. (1998a). Znaczenie pionizacji końca języka dla poprawnej artykulacji głosek. W: B. Rocławski (red.), Opieka logopedyczna od poczęcia (s. 73–76). Gdańsk: Glottispol.
17. Mackiewicz, B. (1998b).Wskazówki do nauki prawidłowego połykania w wadach zgryzu i wymowy u dzieci. W: B. Rocławski (red.), Opieka logopedyczna od poczęcia (s. 77–83). Gdańsk: Glottispol.
18. Mackiewicz, B. (2001). Odwzorowanie czynności pokarmowych w ruchach artykulacyjnych. Logopedia, 29, 87-92.
19. Mackiewicz, B. (2002). Dysglosja jako jeden z objawów zespołu oddechowo-połykowego. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
20. Ostapiuk B. 1997. Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka polskiego – propozycja terminów i klasyfikacji. „Audiofonologia”, t. 10, s. 117-136
21. Ostapiuk B. 2005. Logopedyczna ocena ruchomości języka. [w:] Młynarska M., Smereka T. (red.) Logopedia. teoria i praktyka. Agencja Wydawnicza a linea, Wrocław.
22. Pluta-Wojciechowska D. (1999) Wybrane zagadnienia terapii mowy dzieci z rozszczepem podniebienia, LOGOPEDIA nr 26.
23. Pluta-Wojciechowska D. (2006) (2008) Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem podniebienia. Badania- Teoria-Praktyka. Wyd. ATH, Bielsko- Biała.
24. Pluta-Wojciechowska D. (2011) Mowa dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia. Wyd. UP, Kraków.
25. Pluta-Wojciechowska D. (2011) O ćwiczeniach tak zwanej pionizacji języka [w:] M. Michalik (red.) Biologiczne uwarunkowania rozwoju i zaburzeń mowy. Collegium Columbinum, Kraków.
26. Pluta-Wojciechowska D. (2012) Patofonetyka- nowy przedmiot kształcenia czy nowe ujęcie starych tematów [w:] Milewski S., Czaplewska E. (red.) Logopedia. Wybrane aspekty historii, teorii i praktyki. Harmonia Universalis.
27. Pluta-Wojciechowska D. (2015) Standard postępowania logopedycznego w przypadku rozszczepu wargi i podniebienia [w:] Grabias S., Panasiuk J., Woźniak T. (red.) Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego. Wyd. UMCS, Lublin.
28. Pluta-Wojciechowska D. 2018. Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji. Podstawy postępowania logopedycznego. Wydawnictwo Ergo-Sum, Bytom.
29. Rocławski B. (1991) Słuch fonemowy i fonetyczny, Wyd. UG, Gdańsk.
30. Rodak H. (1994) Terapia dziecka z wadą wymowy, Wyd. UW, Warszawa.
31. Rodak H., Wójtowiczowa J. (1986), Metody terapii logopedycznej dzieci z dyslalia, PSLog UW Warszawa.
32. Sachajska E. (1981), Uczymy poprawnej wymowy, WSiP, Warszawa.
33. Sołtys- Chmielowicz A. (1999) Z doświadczeń własnych w pracy z dziećmi dyslalicznymi, LOGOPEDIA NR 26.
34. Sołtys- Chmielowicz A.(2000) Klasyfikacje wad wymowy, LOGOPEDIA TOM 28.
35. Sołtys- Chmielowicz A.(2004) O niejasnościach i niespójnościach terminów nazywających wady wymowy, LOGOPEDIA TOM 33.
36. Sołtys- Chmielowicz A.(2008) Zaburzenia artykulacji. Teoria i praktyka, Impuls.
37. Styczek I (1982), Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego, WSiP, Warszawa.
38. Styczek I. (1982), Logopedia, PWN, Warszawa, tylko rozdz.II, V.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1. Borsuk-Sorota E., Kruszewska A., (2014) Smaczne ćwiczenia buzi i języka. Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego dla dzieci. Harmonia. Gdańsk.
2. Galewska-Kustra M., Szwajkowscy E. i W. (2014) Wierszyki ćwiczące języki, czyli rymowanki logopedyczne dla dzieci. Nasza Księgarnia, Warszawa.
3. Ołtuszewski W. (1905) Szkic nauki o mowie i jej zboczeniach. Biblioteka lekarska. Warszawa.
4. Ostapiuk B. (2015). Postępowanie logopedyczne u osób z dyslalią i ankyloglosją [w:] Grabias S., Panasiuk J., Woźniak T. (red.) Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego. Wyd. UMCS, Lublin.
5. Toczyska B. (1992) Kama makaka ma! (wprawki dykcyjne), Wyd. UG Gdańsk.
6. Toczyska B. (1997) Sarabanda w chaszczach (ćwiczenia samogłosek), Wyd. Podkowa, Gdańsk.
7. Wójtowiczowa J. (1991) Logopedyczny zbiór wyrazów, WSiP Warszawa.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. Antos D., Demel G., Styczek I.(1978), Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy WSiP, Warszawa.
2. Czaplewska E. (2012) Diagnoza zaburzeń rozwoju artykulacji [w:] Czaplewska E., Milewski S. (red.) Diagnoza logopedyczna. GWP, Sopot.
3. Demel G. (1983) Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, WSiP, Warszawa.
4. Emiluta - Rozya D. (1998) Diagnoza logopedyczna dzieci z wadami wymowy , [w:] Rola J.(red.) Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci , Wyd. WSPS (wydanie drugie zmienione), Warszawa.
5. Emiluta- Rozya D. (2006), Dyslalia - w teorii logopedycznej i praktyce pedagogicznej [w:] Bałachowicz J. , Frycie S. (red) Język- Literatura- Wychowanie. WSP TWP, Warszawa.
6. Emiluta- Rozya D., Mierzejewska H., Atys P., (1995) Badania przesiewowe do wykrywania zaburzeń rozwoju mowy u dzieci dwu- , cztero- i sześcioletnich, wyd. WSPS, Warszawa.
7. Emiluta-Rozya D., Lipiec D. (2021). Zaburzenia artykulacji - przyczyny symptomatologia, klasyfikacje. W: A. Domagała, U. Mirecka (red.), Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna. Rozwój sprawności językowych. Podstawowe problemy logopedyczne. Tom 1 (s. 330-363). Gdańsk: Grupa Wydawnicza Harmonia (Harmonia Universalis).
8. Golanowska M., Kwasiborska J., Lipiec D, Sienniak A., D. Emiluta – Rozya (2011) Wybrane zagadnienia logopedyczne. Część III. ś, ź, ć, dź. Komlogo.
9. Kania J. T. 1982. Szkice logopedyczne. WSiP, Warszawa.
10. Konopska L. (2015) Postępowanie logopedyczne w przypadku osób z wadą zgryzu [w:] Grabias S., Panasiuk J., Woźniak T. (red.) Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego. Wyd. UMCS, Lublin.
11. Konopska L., 2006, Wymowa osób z wadą zgryzu. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
12. Lipiec D., Więcek-Poborczyk I. (2019). Terapia rotacyzmu w dyslaliach. Poradnik językowy, 2, 52-65. Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
13. Lipiec D., Więcek-Poborczyk I. (2021). Nienormatywne dźwiękowe realizacje fonemów języka polskiego u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. W: A. Domagała, U. Mirecka (red.), Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna. Rozwój sprawności językowych. Podstawowe problemy logopedyczne. Tom 1 (s. 88-121). Gdańsk: Grupa Wydawnicza Harmonia (Harmonia Universalis).
14. Lipiec D., Więcek-Poborczyk I., 2018, Normatywne i nienormatywne realizacje fonemu /r/ we współczesnym języku polskim [w:] Śniatkowski S., Emiluta-Rozya D., Bieńkowska K. I. (red.) Norma i zaburzenia komunikacji językowej w kontekście edukacyjnym, Wydawnictwo APS, Warszawa
15. Łyżyczka I. (1992) Metody korekcji wymowy u dzieci z rozszczepem podniebienia, SCHOLASTICUS , Wyd. Linea, nr 3-4.
16. Mackiewicz, B. (1998a). Znaczenie pionizacji końca języka dla poprawnej artykulacji głosek. W: B. Rocławski (red.), Opieka logopedyczna od poczęcia (s. 73–76). Gdańsk: Glottispol.
17. Mackiewicz, B. (1998b).Wskazówki do nauki prawidłowego połykania w wadach zgryzu i wymowy u dzieci. W: B. Rocławski (red.), Opieka logopedyczna od poczęcia (s. 77–83). Gdańsk: Glottispol.
18. Mackiewicz, B. (2001). Odwzorowanie czynności pokarmowych w ruchach artykulacyjnych. Logopedia, 29, 87-92.
19. Mackiewicz, B. (2002). Dysglosja jako jeden z objawów zespołu oddechowo-połykowego. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
20. Ostapiuk B. 1997. Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka polskiego – propozycja terminów i klasyfikacji. „Audiofonologia”, t. 10, s. 117-136
21. Ostapiuk B. 2005. Logopedyczna ocena ruchomości języka. [w:] Młynarska M., Smereka T. (red.) Logopedia. teoria i praktyka. Agencja Wydawnicza a linea, Wrocław.
22. Pluta-Wojciechowska D. (1999) Wybrane zagadnienia terapii mowy dzieci z rozszczepem podniebienia, LOGOPEDIA nr 26.
23. Pluta-Wojciechowska D. (2006) (2008) Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem podniebienia. Badania- Teoria-Praktyka. Wyd. ATH, Bielsko- Biała.
24. Pluta-Wojciechowska D. (2011) Mowa dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia. Wyd. UP, Kraków.
25. Pluta-Wojciechowska D. (2011) O ćwiczeniach tak zwanej pionizacji języka [w:] M. Michalik (red.) Biologiczne uwarunkowania rozwoju i zaburzeń mowy. Collegium Columbinum, Kraków.
26. Pluta-Wojciechowska D. (2012) Patofonetyka- nowy przedmiot kształcenia czy nowe ujęcie starych tematów [w:] Milewski S., Czaplewska E. (red.) Logopedia. Wybrane aspekty historii, teorii i praktyki. Harmonia Universalis.
27. Pluta-Wojciechowska D. (2015) Standard postępowania logopedycznego w przypadku rozszczepu wargi i podniebienia [w:] Grabias S., Panasiuk J., Woźniak T. (red.) Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego. Wyd. UMCS, Lublin.
28. Pluta-Wojciechowska D. 2018. Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji. Podstawy postępowania logopedycznego. Wydawnictwo Ergo-Sum, Bytom.
29. Rocławski B. (1991) Słuch fonemowy i fonetyczny, Wyd. UG, Gdańsk.
30. Rodak H. (1994) Terapia dziecka z wadą wymowy, Wyd. UW, Warszawa.
31. Rodak H., Wójtowiczowa J. (1986), Metody terapii logopedycznej dzieci z dyslalia, PSLog UW Warszawa.
32. Sachajska E. (1981), Uczymy poprawnej wymowy, WSiP, Warszawa.
33. Sołtys- Chmielowicz A. (1999) Z doświadczeń własnych w pracy z dziećmi dyslalicznymi, LOGOPEDIA NR 26.
34. Sołtys- Chmielowicz A.(2000) Klasyfikacje wad wymowy, LOGOPEDIA TOM 28.
35. Sołtys- Chmielowicz A.(2004) O niejasnościach i niespójnościach terminów nazywających wady wymowy, LOGOPEDIA TOM 33.
36. Sołtys- Chmielowicz A.(2008) Zaburzenia artykulacji. Teoria i praktyka, Impuls.
37. Styczek I (1982), Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego, WSiP, Warszawa.
38. Styczek I. (1982), Logopedia, PWN, Warszawa, tylko rozdz.II, V.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1. Borsuk-Sorota E., Kruszewska A., (2014) Smaczne ćwiczenia buzi i języka. Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego dla dzieci. Harmonia. Gdańsk.
2. Galewska-Kustra M., Szwajkowscy E. i W. (2014) Wierszyki ćwiczące języki, czyli rymowanki logopedyczne dla dzieci. Nasza Księgarnia, Warszawa.
3. Ołtuszewski W. (1905) Szkic nauki o mowie i jej zboczeniach. Biblioteka lekarska. Warszawa.
4. Ostapiuk B. (2015). Postępowanie logopedyczne u osób z dyslalią i ankyloglosją [w:] Grabias S., Panasiuk J., Woźniak T. (red.) Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego. Wyd. UMCS, Lublin.
5. Toczyska B. (1992) Kama makaka ma! (wprawki dykcyjne), Wyd. UG Gdańsk.
6. Toczyska B. (1997) Sarabanda w chaszczach (ćwiczenia samogłosek), Wyd. Podkowa, Gdańsk.
7. Wójtowiczowa J. (1991) Logopedyczny zbiór wyrazów, WSiP Warszawa.

METODY KSZTAŁCENIA:

Wykład (prezentacja multimedialna); materiały pisemne dawane słuchaczom.
Ćwiczenia i warsztaty: prezentacja multimedialna, oglądanie filmów z nagraniami zajęć logopedycznych z dziećmi z dyslalią; oglądanie filmów z ćwiczeniami nagranymi przez studentów; dyskusja dydaktyczna

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe - wykład (30 godzin), ćwiczenia (5 godzin), warsztaty (25 godzin)=60 godz.
Przygotowanie się do zajęć, lektury - 15 godz.
Przygotowanie się do egzaminu - 15 godz.
Zaplanowanie zajęć logopedycznych dla dziecka z dyslalią: przygotowanie konspektów zajęć, samodzielne przygotowanie pomocy do zajęć - 10 godz.
Przygotowanie i nagranie filmów z wybranymi ćwiczeniami logopedycznymi - 5 godz.
Sumaryczna liczba punktów ECTS - 4

METODY KSZTAŁCENIA:

Wykład (prezentacja multimedialna); materiały pisemne dawane słuchaczom.
Ćwiczenia i warsztaty: prezentacja multimedialna, oglądanie zajęć logopedycznych z dziećmi z dyslalią prowadzonych przez wykładowców-logopedów; samodzielne prowadzenie przez studentów zajęć z dziećmi z dyslalią i ich omawianie; dyskusja dydaktyczna

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe - wykład (30 godzin), ćwiczenia (5 godzin), warsztaty (25 godzin)=60 godz.
Przygotowanie się do zajęć, lektury - 15 godz.
Przygotowanie się do zaliczenia - 15 godz.
Zaplanowanie zajęć logopedycznych dla dziecka z dyslalią: przygotowanie konspektów zajęć, samodzielne przygotowanie pomocy do zajęć - 15 godz.

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 4