Psychologia rozwoju dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi PC-5F-PDS1

Wykłady:

• Specjalne potrzeby edukacyjne – ujęcia i modele definicyjne. Niepełnosprawność i rehabilitacja w różnych ujęciach teoretycznych. Niepełnosprawność w perspektywie rozwojowej. Niepełnosprawność i choroba przewlekła jako źródła specjalnych potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży. Specjalne i specyficzne potrzeby edukacyjne jako kategorie indywidualnych potrzeb dzieci i adolescentów. Tradycyjne i współczesne podejścia w psychologii rehabilitacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą.
• Proces wychowawczy a wyzwania rozwojowe dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Psychologiczne wymiary interakcji wychowawczej oraz strategii oddziaływań wychowawczych. Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze. Model rodziny z dzieckiem z SPE – specyfika rozwoju rodziny. Postawy i style wychowawcze w rodzinach a rozwój dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Zasoby rodzin dzieci z SPE.
• Psychologiczne mechanizmy postrzegania własnej niepełnosprawności i choroby. Odmienność sytuacji psychologicznej dzieci i adolescentów z widoczną i niewidoczną niepełnosprawnością; strategie maskowania i ich konsekwencje rozwojowe. Niepełnosprawność i choroba przewlekła a obraz siebie i postrzeganie społeczne dzieci i młodzieży. Stereotypizacja, stygmatyzacja i automarginalizacja.
• Psychospołeczna adaptacja do życia z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą – zmiany rozwojowe, istota i uwarunkowania satysfakcjonującej jakości życia.
• Rodzaje sytuacji trudnych doświadczanych przez dzieci i adolescentów z SPE w świetle. Formy pomocy psychologicznej dla uczniów z SPE doświadczających sytuacji trudnych. Nauczanie i wychowanie dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w kontekście koncepcji L. Wygotskiego. Koncepcja L. Wygotskiego a założenia diagnozy rozwojowej i funkcjonalnej dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz formułowanie celów i dobór form wspomagania ich rozwoju. Pozytywne aspekty rozwojowe w kontekście niepełnosprawności i choroby przewlekłej. Zasoby zewnętrzne i wewnętrzne w rozwijaniu potencjału dzieci i młodzieży.

• Specyfika sytuacji rozwojowej dzieci i adolescentów zdolnych. Modele zdolności. Sposoby identyfikacji uzdolnień ucznia. Wspomaganie rozwoju twórczości i zainteresowań. Sytuacja rozwojowa uczniów podwójnie wyjątkowych.
• Specyfika sytuacji rozwojowej dzieci i adolescentów z chorobą przewlekłą – konsekwencje choroby przewlekłej, sposoby radzenia sobie z chorobą, etapy rozwoju poznawczego a percepcja choroby, postawy wobec choroby, zachowania ryzykowne u chorych adolescentów, problemy szkolne.
• Specyfika sytuacji rozwojowej dziecka odmiennego kulturowo. Rozwój wrażliwości kulturowej. Strategie akulturacji. Uwarunkowania problemów szkolnych dzieci i adolescentów cudzoziemskich. Stresory w doświadczeniach dzieci cudzoziemskich.
• Psychologiczne konsekwencje różnych rodzajów niepełnosprawności, zaburzeń i problemów (niepełnosprawność wzroku, słuchu, intelektualna, ruchowa, ASD, niedostosowanie społeczne, zaniedbania środowiskowe) dla poszczególnych sfer rozwoju dzieci i młodzieży. Specjalne potrzeby edukacyjne a realizacja zadań rozwojowych w okresie dzieciństwa wg koncepcji R. J. Havighursta.
• Specjalne potrzeby edukacyjne a kompetencje emocjonalno-społeczne: rozwój, zakłócenia, diagnoza, warunki i możliwości kształtowania.
• Realizacja zadań rozwojowych przez młodzież z niepełnosprawnością lub z chorobą przewlekłą. Niepełnosprawność a kształtowanie tożsamości. Doradztwo zawodowe a zjawisko tranzycji.

Ćwiczenia:

• Rola środowiska rodzinnego w rozwoju dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Postawy rodzicielskie i style wychowawcze a rozwój dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Właściwości środowiska rodzinnego a sytuacja szkolna ucznia z SPE (trudności przystosowawcze, strategie radzenia sobie, zasoby rodzinne) – analiza przypadków.
• Zdolności jako źródło SPE. Profile zdolnych uczniów. Charakterystyka funkcjonowania osoby uzdolnionej. Mity nt. zdolnych uczniów – quiz.
• Odmienność kulturowa jako źródło SPE. Uwarunkowania sytuacji szkolnej ucznia cudzoziemskiego. Akulturacja a polska rzeczywistość. Dzieci i adolescenci z niepełnosprawnością w środowisku odmiennym kulturowo – perspektywa pedagogiczna.
• Choroba przewlekła jako źródło SPE. Okres rozwoju a rozumienie choroby. Skutki rozwojowe chorób przewlekłych.
• Wybrane aspekty funkcjonowania emocjonalno-społecznego dzieci i młodzieży z różnymi rodzajami niepełnosprawności:
- relacje, przyjaźń, związki romantyczne a ASD, niepełnosprawność sensoryczna, intelektualna
- tożsamość osobista i społeczna a niepełnosprawność sensoryczna, ASD
• Psychologiczne aspekty kształcenia dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi - motywacja do uczenia się i osiągnięć (uwarunkowania i konsekwencje); przyczyny i następstwa sukcesów i niepowodzeń szkolnych; proces uczenia się i nauczania a specjalne potrzeby edukacyjne;
- dziecko z niepełnosprawnością wzroku jako uczeń z SPE
- dziecko z niepełnosprawnością słuchu jako uczeń z SPE
- dziecko z niepełnosprawnością ruchu jako uczeń z SPE
- dziecko z niepełnosprawnością intelektualną jako uczeń z SPE
- dziecko z ASD jako uczeń z SPE
- dziecko ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się jako uczeń z SPE
- dziecko ze środowisk zaniedbanych jako uczeń z SPE.
• Podstawowe założenia diagnozy rozwojowej i funkcjonalnej dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wspomaganie rozwoju i wsparcie psychologiczne dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi – cele, formy, skutki.

Wykłady:

• Specjalne potrzeby edukacyjne – ujęcia i modele definicyjne. Niepełnosprawność i rehabilitacja w różnych ujęciach teoretycznych. Niepełnosprawność w perspektywie rozwojowej. Niepełnosprawność i choroba przewlekła jako źródła specjalnych potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży. Specjalne i specyficzne potrzeby edukacyjne jako kategorie indywidualnych potrzeb dzieci i adolescentów. Tradycyjne i współczesne podejścia w psychologii rehabilitacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą.
• Proces wychowawczy a wyzwania rozwojowe dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Psychologiczne wymiary interakcji wychowawczej oraz strategii oddziaływań wychowawczych. Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze. Model rodziny z dzieckiem z SPE – specyfika rozwoju rodziny. Postawy i style wychowawcze w rodzinach a rozwój dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
• Psychologiczne mechanizmy postrzegania własnej niepełnosprawności i choroby. Odmienność sytuacji psychologicznej dzieci i adolescentów z widoczną i niewidoczną niepełnosprawnością; strategie maskowania piętna. Stereotypizacja, stygmatyzacja i automarginalizacja. Niepełnosprawność i choroba przewlekła a obraz siebie i postrzeganie społeczne dzieci i młodzieży.
• Psychospołeczna adaptacja do życia z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą – zmiany rozwojowe, istota i uwarunkowania satysfakcjonującej jakości życia.
• Rodzaje sytuacji trudnych doświadczanych przez dzieci i adolescentów z SPE w świetle. Formy pomocy psychologicznej dla uczniów z SPE doświadczających sytuacji trudnych. Nauczanie i wychowanie dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w kontekście koncepcji L. Wygotskiego.
• Koncepcja L. Wygotskiego a założenia diagnozy rozwojowej i funkcjonalnej dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz formułowanie celów i dobór form wspomagania ich rozwoju. Pozytywne aspekty rozwojowe w kontekście niepełnosprawności i choroby przewlekłej. Zasoby zewnętrzne i wewnętrzne w rozwijaniu potencjału dzieci i młodzieży.
• Specyfika sytuacji rozwojowej dzieci i adolescentów zdolnych. Modele zdolności. Sposoby identyfikacji uzdolnień ucznia. Wspomaganie rozwoju twórczości i zainteresowań. Sytuacja rozwojowa uczniów podwójnie wyjątkowych.
• Specyfika sytuacji rozwojowej dzieci i adolescentów z chorobą przewlekłą – konsekwencje choroby przewlekłej, sposoby radzenia sobie z chorobą, etapy rozwoju poznawczego a percepcja choroby, postawy wobec choroby, zachowania ryzykowne u chorych adolescentów, problemy szkolne.
• Specyfika sytuacji rozwojowej dziecka odmiennego kulturowo. Rozwój wrażliwości kulturowej. Strategie akulturacji. Uwarunkowania problemów szkolnych dzieci i adolescentów cudzoziemskich. Stresory w doświadczeniach dzieci cudzoziemskich.
• Psychologiczne konsekwencje różnych rodzajów niepełnosprawności, zaburzeń i problemów (niepełnosprawność wzroku, słuchu, intelektualna, ruchowa, ASD, niedostosowanie społeczne, zaniedbania środowiskowe) dla poszczególnych sfer rozwoju dzieci i młodzieży. Specjalne potrzeby edukacyjne a realizacja zadań rozwojowych w okresie dzieciństwa wg koncepcji R. J. Havighursta.
• Specjalne potrzeby edukacyjne a kompetencje emocjonalno-społeczne: rozwój, zakłócenia, diagnoza, warunki i możliwości kształtowania.
• Realizacja zadań rozwojowych przez młodzież z niepełnosprawnością lub z chorobą przewlekłą. Niepełnosprawność a kształtowanie tożsamości. Doradztwo zawodowe a zjawisko tranzycji.

Ćwiczenia:

• Rola środowiska rodzinnego w rozwoju dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Postawy rodzicielskie i style wychowawcze a rozwój dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
• Zdolności jako źródło SPE. Profile zdolnych uczniów. Charakterystyka funkcjonowania osoby uzdolnionej. Mity nt. zdolnych uczniów – quiz.
• Odmienność kulturowa jako źródło SPE. Uwarunkowania sytuacji szkolnej ucznia cudzoziemskiego. Akulturacja a polska rzeczywistość. Dzieci i adolescenci z niepełnosprawnością w środowisku odmiennym kulturowo – perspektywa pedagogiczna.
• Choroba przewlekła jako źródło SPE. Okres rozwoju a rozumienie choroby. Skutki rozwojowe chorób przewlekłych.
• Wybrane aspekty funkcjonowania emocjonalno-społecznego dzieci i młodzieży z różnymi rodzajami niepełnosprawności:
- relacje, przyjaźń, związki romantyczne a ASD, niepełnosprawność sensoryczna, intelektualna
- tożsamość osobista i społeczna a niepełnosprawność sensoryczna, ASD
• Psychologiczne aspekty kształcenia dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi - motywacja do uczenia się i osiągnięć (uwarunkowania i konsekwencje); przyczyny i następstwa sukcesów i niepowodzeń szkolnych; proces uczenia się i nauczania a specjalne potrzeby edukacyjne;
- dziecko z niepełnosprawnością wzroku jako uczeń z SPE
- dziecko z niepełnosprawnością słuchu jako uczeń z SPE
- dziecko z niepełnosprawnością ruchu jako uczeń z SPE
- dziecko z niepełnosprawnością intelektualną jako uczeń z SPE
- dziecko z ASD jako uczeń z SPE
- dziecko ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się jako uczeń z SPE
- dziecko ze środowisk zaniedbanych jako uczeń z SPE.
• Podstawowe założenia diagnozy rozwojowej i funkcjonalnej dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wspomaganie rozwoju i wsparcie psychologiczne dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi – cele, formy, skutki.

Tematyka
WYKŁADY:

• Specjalne potrzeby edukacyjne – ujęcia i modele definicyjne. Niepełnosprawność i rehabilitacja w różnych ujęciach teoretycznych. Niepełnosprawność w perspektywie rozwojowej. Niepełnosprawność i choroba przewlekła jako źródła specjalnych potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży.

• Specjalne i specyficzne potrzeby edukacyjne jako kategorie indywidualnych potrzeb dzieci i adolescentów. Tradycyjne i współczesne podejścia w psychologii rehabilitacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą.

• Proces wychowawczy a wyzwania rozwojowe dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Psychologiczne wymiary interakcji wychowawczej oraz strategii oddziaływań wychowawczych. Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze. Model rodziny z dzieckiem z SPE – specyfika rozwoju rodziny. Postawy i style wychowawcze w rodzinach a rozwój dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Zasoby rodzin dzieci z SPE.

• Psychologiczne mechanizmy postrzegania własnej niepełnosprawności i choroby. Odmienność sytuacji psychologicznej dzieci i adolescentów z widoczną i niewidoczną niepełnosprawnością; strategie maskowania i ich konsekwencje rozwojowe. Niepełnosprawność i choroba przewlekła a obraz siebie i postrzeganie społeczne dzieci i młodzieży. Stereotypizacja, stygmatyzacja i automarginalizacja.

• Psychospołeczna adaptacja do życia z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą – zmiany rozwojowe, istota i uwarunkowania satysfakcjonującej jakości życia.

• Rodzaje sytuacji trudnych doświadczanych przez dzieci i adolescentów z SPE w świetle. Formy pomocy psychologicznej dla uczniów z SPE doświadczających sytuacji trudnych.

• Nauczanie i wychowanie dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w kontekście koncepcji L. Wygotskiego. Koncepcja L. Wygotskiego a założenia diagnozy rozwojowej i funkcjonalnej dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz formułowanie celów i dobór form wspomagania ich rozwoju. Pozytywne aspekty rozwojowe w kontekście niepełnosprawności i choroby przewlekłej. Zasoby zewnętrzne i wewnętrzne w rozwijaniu potencjału dzieci i młodzieży.

• Specyfika sytuacji rozwojowej dzieci i adolescentów zdolnych. Modele zdolności. Sposoby identyfikacji uzdolnień ucznia. Wspomaganie rozwoju twórczości i zainteresowań. Sytuacja rozwojowa uczniów podwójnie wyjątkowych.

• Specyfika sytuacji rozwojowej dzieci i adolescentów z chorobą przewlekłą – konsekwencje choroby przewlekłej, sposoby radzenia sobie z chorobą, etapy rozwoju poznawczego a percepcja choroby, postawy wobec choroby, zachowania ryzykowne u chorych adolescentów, problemy szkolne.

• Specyfika sytuacji rozwojowej dziecka odmiennego kulturowo. Rozwój wrażliwości kulturowej. Strategie akulturacji. Uwarunkowania problemów szkolnych dzieci i adolescentów cudzoziemskich. Stresory w doświadczeniach dzieci cudzoziemskich.

• Psychologiczne konsekwencje różnych rodzajów niepełnosprawności, zaburzeń i problemów (niepełnosprawność wzroku, słuchu, intelektualna, ruchowa, ASD, niedostosowanie społeczne, zaniedbania środowiskowe) dla poszczególnych sfer rozwoju dzieci i młodzieży. Specjalne potrzeby edukacyjne a realizacja zadań rozwojowych w okresie dzieciństwa wg koncepcji R. J. Havighursta.

• Specjalne potrzeby edukacyjne a kompetencje emocjonalno-społeczne: rozwój, zakłócenia, diagnoza, warunki i możliwości kształtowania.

• Realizacja zadań rozwojowych przez młodzież z niepełnosprawnością lub z chorobą przewlekłą. Niepełnosprawność a kształtowanie tożsamości. Doradztwo zawodowe a zjawisko tranzycji.

ĆWICZENIA:

• Rola środowiska rodzinnego w rozwoju dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Postawy rodzicielskie i style wychowawcze a rozwój dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Właściwości środowiska rodzinnego a sytuacja szkolna ucznia z SPE (trudności przystosowawcze, strategie radzenia sobie, zasoby rodzinne) – analiza przypadków.

• Zdolności jako źródło SPE. Profile zdolnych uczniów. Charakterystyka funkcjonowania osoby uzdolnionej. Mity nt. zdolnych uczniów – quiz.

• Odmienność kulturowa jako źródło SPE. Uwarunkowania sytuacji szkolnej ucznia cudzoziemskiego. Akulturacja a polska rzeczywistość. Dzieci i adolescenci z niepełnosprawnością w środowisku odmiennym kulturowo – perspektywa pedagogiczna.

• Choroba przewlekła jako źródło SPE. Okres rozwoju a rozumienie choroby. Skutki rozwojowe chorób przewlekłych.

• Wybrane aspekty funkcjonowania emocjonalno-społecznego dzieci i młodzieży z różnymi rodzajami niepełnosprawności:
- relacje, przyjaźń, związki romantyczne a ASD, niepełnosprawność sensoryczna, intelektualna
- tożsamość osobista i społeczna a niepełnosprawność sensoryczna, ASD

• Psychologiczne aspekty kształcenia dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi - motywacja do uczenia się i osiągnięć (uwarunkowania i konsekwencje); przyczyny i następstwa sukcesów i niepowodzeń szkolnych; proces uczenia się i nauczania a specjalne potrzeby edukacyjne;
- dziecko z niepełnosprawnością wzroku jako uczeń z SPE
- dziecko z niepełnosprawnością słuchu jako uczeń z SPE
- dziecko z niepełnosprawnością ruchu jako uczeń z SPE
- dziecko z niepełnosprawnością intelektualną jako uczeń z SPE
- dziecko z ASD jako uczeń z SPE
- dziecko ze środowisk zaniedbanych jako uczeń z SPE.

• Podstawowe założenia diagnozy rozwojowej i funkcjonalnej dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wspomaganie rozwoju i wsparcie psychologiczne dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi – cele, formy, skutki.

Tematyka
WYKŁADY:

• Specjalne potrzeby edukacyjne – ujęcia i modele definicyjne. Niepełnosprawność i rehabilitacja w różnych ujęciach teoretycznych. Niepełnosprawność w perspektywie rozwojowej. Niepełnosprawność i choroba przewlekła jako źródła specjalnych potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży.

• Specjalne i specyficzne potrzeby edukacyjne jako kategorie indywidualnych potrzeb dzieci i adolescentów. Tradycyjne i współczesne podejścia w psychologii rehabilitacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą.

• Proces wychowawczy a wyzwania rozwojowe dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Psychologiczne wymiary interakcji wychowawczej oraz strategii oddziaływań wychowawczych. Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze. Model rodziny z dzieckiem z SPE – specyfika rozwoju rodziny. Postawy i style wychowawcze w rodzinach a rozwój dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Zasoby rodzin dzieci z SPE.

• Psychologiczne mechanizmy postrzegania własnej niepełnosprawności i choroby. Odmienność sytuacji psychologicznej dzieci i adolescentów z widoczną i niewidoczną niepełnosprawnością; strategie maskowania i ich konsekwencje rozwojowe. Niepełnosprawność i choroba przewlekła a obraz siebie i postrzeganie społeczne dzieci i młodzieży. Stereotypizacja, stygmatyzacja i automarginalizacja.

• Psychospołeczna adaptacja do życia z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą – zmiany rozwojowe, istota i uwarunkowania satysfakcjonującej jakości życia.

• Rodzaje sytuacji trudnych doświadczanych przez dzieci i adolescentów z SPE w świetle. Formy pomocy psychologicznej dla uczniów z SPE doświadczających sytuacji trudnych.

• Nauczanie i wychowanie dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w kontekście koncepcji L. Wygotskiego. Koncepcja L. Wygotskiego a założenia diagnozy rozwojowej i funkcjonalnej dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz formułowanie celów i dobór form wspomagania ich rozwoju. Pozytywne aspekty rozwojowe w kontekście niepełnosprawności i choroby przewlekłej. Zasoby zewnętrzne i wewnętrzne w rozwijaniu potencjału dzieci i młodzieży.

• Specyfika sytuacji rozwojowej dzieci i adolescentów zdolnych. Modele zdolności. Sposoby identyfikacji uzdolnień ucznia. Wspomaganie rozwoju twórczości i zainteresowań. Sytuacja rozwojowa uczniów podwójnie wyjątkowych.

• Specyfika sytuacji rozwojowej dzieci i adolescentów z chorobą przewlekłą – konsekwencje choroby przewlekłej, sposoby radzenia sobie z chorobą, etapy rozwoju poznawczego a percepcja choroby, postawy wobec choroby, zachowania ryzykowne u chorych adolescentów, problemy szkolne.

• Specyfika sytuacji rozwojowej dziecka odmiennego kulturowo. Rozwój wrażliwości kulturowej. Strategie akulturacji. Uwarunkowania problemów szkolnych dzieci i adolescentów cudzoziemskich. Stresory w doświadczeniach dzieci cudzoziemskich.

• Psychologiczne konsekwencje różnych rodzajów niepełnosprawności, zaburzeń i problemów (niepełnosprawność wzroku, słuchu, intelektualna, ruchowa, ASD, niedostosowanie społeczne, zaniedbania środowiskowe) dla poszczególnych sfer rozwoju dzieci i młodzieży. Specjalne potrzeby edukacyjne a realizacja zadań rozwojowych w okresie dzieciństwa wg koncepcji R. J. Havighursta.

• Specjalne potrzeby edukacyjne a kompetencje emocjonalno-społeczne: rozwój, zakłócenia, diagnoza, warunki i możliwości kształtowania.

• Realizacja zadań rozwojowych przez młodzież z niepełnosprawnością lub z chorobą przewlekłą. Niepełnosprawność a kształtowanie tożsamości. Doradztwo zawodowe a zjawisko tranzycji.

ĆWICZENIA:

• Rola środowiska rodzinnego w rozwoju dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Postawy rodzicielskie i style wychowawcze a rozwój dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Właściwości środowiska rodzinnego a sytuacja szkolna ucznia z SPE (trudności przystosowawcze, strategie radzenia sobie, zasoby rodzinne) – analiza przypadków.

• Zdolności jako źródło SPE. Profile zdolnych uczniów. Charakterystyka funkcjonowania osoby uzdolnionej. Mity nt. zdolnych uczniów – quiz.

• Odmienność kulturowa jako źródło SPE. Uwarunkowania sytuacji szkolnej ucznia cudzoziemskiego. Akulturacja a polska rzeczywistość. Dzieci i adolescenci z niepełnosprawnością w środowisku odmiennym kulturowo – perspektywa pedagogiczna.

• Choroba przewlekła jako źródło SPE. Okres rozwoju a rozumienie choroby. Skutki rozwojowe chorób przewlekłych.

• Wybrane aspekty funkcjonowania emocjonalno-społecznego dzieci i młodzieży z różnymi rodzajami niepełnosprawności:
- relacje, przyjaźń, związki romantyczne a ASD, niepełnosprawność sensoryczna, intelektualna
- tożsamość osobista i społeczna a niepełnosprawność sensoryczna, ASD

• Psychologiczne aspekty kształcenia dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi - motywacja do uczenia się i osiągnięć (uwarunkowania i konsekwencje); przyczyny i następstwa sukcesów i niepowodzeń szkolnych; proces uczenia się i nauczania a specjalne potrzeby edukacyjne;
- dziecko z niepełnosprawnością wzroku jako uczeń z SPE
- dziecko z niepełnosprawnością słuchu jako uczeń z SPE
- dziecko z niepełnosprawnością ruchu jako uczeń z SPE
- dziecko z niepełnosprawnością intelektualną jako uczeń z SPE
- dziecko z ASD jako uczeń z SPE
- dziecko ze środowisk zaniedbanych jako uczeń z SPE.

• Podstawowe założenia diagnozy rozwojowej i funkcjonalnej dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wspomaganie rozwoju i wsparcie psychologiczne dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi – cele, formy, skutki.

Obowiązkowa

Brzezińska, A. I., Jabłoński, S., Ziółkowska, B. (2014). Specyficzne i specjalne potrzeby edukacyjne. Edukacja, 2(127), 37-52.
Borkowska, A. (2016). Psychologiczne aspekty migracji w rozwoju dziecka. W: E. Śmiechowska-Petrovskij (red.), Dzieci z trudnościami adaptacyjnymi w młodszym wieku szkolnym. Aspekty rozwojowe i edukacyjne w kontekście specyfiki różnic kulturowych (s. 101-123). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
Czerwińska, K., Kucharczyk, I. (2019). Tyflopsychologia. Realizacja zadań rozwojowych w biegu życia przez osoby z niepełnosprawnością wzroku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN – rozdział 3 i 4.
Danielewicz, D. (2022). Niepełnosprawność intelektualna a rozwój dziecka. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 191-219). Warszawa: Wydawnictwo APS.
Kobosko, J. (2017). Wspieranie rozwoju kompetencji społecznych dzieci głuchych i słabosłyszących. W: A. Jegier, B. Szurowska (red.), Umiejętności społeczne dzieci. Kształtowanie rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci w normie rozwojowej i dzieci ze specjalnymi potrzebami (s. 81-103). Warszawa: Difin.
Konieczna, I. (2022). Rozwój dziecka z niepełnosprawnością ruchową. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 125-141). Warszawa: Wydawnictwo APS.
Liberska, H., Matuszewska, M. (2011). Model rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym. W: H. Liberska (red.), Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym – możliwości i ograniczenia rozwoju (s. 41-66). Warszawa: Difin.
Limont, W. (2013). „Stań na ramionach gigantów”, czyli uczeń zdolny jako problem wychowawczy. Psychologia Wychowawcza, 3, 125-138.
Marcinkowska, B. (2016). Sprzężona niepełnosprawność – próba analizy fenomenu. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 21, 9-19.
Marek-Banach, J. (2022). Choroba somatyczna a rozwój dziecka. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 165-190). Warszawa: Wydawnictwo APS.
Olechowska, A. (2016). Specjalne potrzeby edukacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN – rozdziały 1-6.
Olechowska, A. (2019). Specjalne potrzeby edukacyjne w urzędowym dyskursie pedagogicznym. Warszawa: Wydawnictwo APS – rozdział 1.
Wiśniewska, B. (2007). Dzieci z wadą słuchu – specjalne potrzeby edukacyjne. W: E. Woźnicka (red.), Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych (s. 118-128). Łódź: Polski Związek Głuchych.
Wiśniewska, D. (2018). Teoria umysłu u dzieci głuchych – przegląd badań. Psychologia Wychowawcza, 13, 55-69.

Uzupełniająca:

Aksamit, D., Marcinkowska, B. (2022). Rozwój dziecka ze sprzężoną niepełnosprawnością. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 221-237). Warszawa: Wydawnictwo APS.
Antoniak, J. (2019). Niedostosowanie społeczne nieletnich – przyczyny, skutki, profilaktyka. Roczniki Pedagogiczne, 11(47), 77-94.
Borecka-Biernat, D., Kurtek, P., Woźniak-Krakowian, A. (2018). Radzenie sobie młodzieży w sytuacjach trudnych. Warszawa: Difin – cz. II „Radzenie sobie młodzieży z niepełnosprawnością w sytuacjach trudnych”, rozdział 1, 2, 3.
Czerniak, A. (2016). O piętnujących i piętnowanych – psychologiczne aspekty relacji piętnowania. Państwo i Społeczeństwo, 1, 11-27.
Czerwińska, K. (2014). Słabowzroczność a realizacja zadań rozwojowych w okresie adolescencji. W: G. Gunia, D. Baraniewicz (red.) Teoria i praktyka oddziaływań profilaktyczno-wspierających rozwój osób z niepełnosprawnością. Tom 3.1. (s. 89-102). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Czerwińska, K. (2007). Zastosowanie wiedzy o umyśle w edukacji niewidomych. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 2, 81-87.
Ćwirynkało, K., Włodarczyk-Dudka, M., Arciszewska, A. (2015). Postawy rodziców wobec dzieci o potrzebie kształcenia specjalnego. Przegląd Badań Edukacyjnych, 21(2), 35-59.
Gerc, K. (2016). Cierpienie dziecka przewlekle chorego - oddziaływania psychologiczne wspierające jego rodzinę. Psychoterapia, 4(179), 45-56.
Gerc, K. (2019). Wybrane aspekty diagnozy i relacji terapeutycznej z osobami z niepełnosprawnością. W: B. Gulla (red.), Zadania psychologa-praktyka (s. 47-69). Kraków: UJ.
Grandin, T., Barron, S. (2018). Niepisane reguły relacji międzyludzkich: zawiłości życia w społeczeństwie z perspektywy osoby autystycznej. Gdańsk: Harmonia Universalis.
Grochowska, J. (2003). Rola psychologa w procesie przygotowywania dziecka z zaburzeniami rozwoju do funkcjonowania w systemie szkolnym (ze szczególnym uwzględnieniem autyzmu). W: A. Jurkowski (red.), Z zagadnień współczesnej psychologii wychowawczej (s. 55-72). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
Heiling, K. (2001). Rozwój dzieci głuchych w perspektywie czasowej: poziom osiągnięć szkolnych i procesy społeczne. Audiofonologia, 19, 111-119.
Konarska, J. (2016). Wieloznaczność pojęć i wielorakość zadań w analizie psychospołecznego kontekstu dojrzewania z niepełnosprawnością. Człowiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo, 3(33), 59-78.
Łukasiewicz-Wieleba, J. (2018). Rozpoznawanie potencjału oraz wzmocnienia i ograniczenia rozwoju zdolności dzieci w narracjach rodziców. Warszawa: Wydawnictwo APS – rozdział 1, 2, 3.
Markowska-Manista, U. (2016). Praca z uczniem z trudnościami adaptacyjnymi – specyfika różnic kulturowych i zmiany środowiska edukacyjnego. W: E. Śmiechowska-Petrovskij (red.), Dzieci z trudnościami adaptacyjnymi w młodszym wieku szkolnym. Aspekty rozwojowe i edukacyjne w kontekście specyfiki różnic kulturowych (s. 125-148). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
Nieradka, F. (2022). Kamuflaż u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Analiza zjawiska w świetle dotychczasowych badań. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 1(55), 67-81.
Olempska-Wysocka, M. (2016). Rozwój mowy i komunikacji dziecka z uszkodzonym słuchem. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 14, 115-135.
Płatos, M. (2016). Ogólnopolski spis autyzmu. Sytuacja młodzieży i dorosłych z autyzmem w Polsce. Warszawa: Stowarzyszenie Innowacji Społecznych „Mary i Max” – rozdział 4.4.
Płatos, M., Pisula, E. (2021). Friendship understanding in males and females on the autism spectrum and their typically developing peers. Research in Autism Spectrum Disorders, 81, 101716.
Racław, M., Szawarska, D. (2018). Ukryte/niewidoczne niepełnosprawności a polityka tożsamości i etykietowania w życiu codziennym. Przegląd Socjologii Jakościowej, 14(3), 30-46.
Skrzypa, A., Wolan-Nowakowska, M. (2022). Proces podwójnej tranzycji wyzwaniem dla rozwoju młodzieży z niepełnosprawnością. Acta Universitatis Lodziensis Folia Psychologica, 23, 21-36.
Sokołowska, E. (2010). Niepowodzenia szkolne. W: G. Katra, E. Sokołowska (red.), Rola i zadania psychologa we współczesnej szkole (s. 184-204). Warszawa: Wolters Kluwer.

Obowiązkowa

Brzezińska, A. I., Jabłoński, S., Ziółkowska, B. (2014). Specyficzne i specjalne potrzeby edukacyjne. Edukacja, 2(127), 37-52.
Borkowska, A. (2016). Psychologiczne aspekty migracji w rozwoju dziecka. W: E. Śmiechowska-Petrovskij (red.), Dzieci z trudnościami adaptacyjnymi w młodszym wieku szkolnym. Aspekty rozwojowe i edukacyjne w kontekście specyfiki różnic kulturowych (s. 101-123). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
Czerwińska, K., Kucharczyk, I. (2019). Tyflopsychologia. Realizacja zadań rozwojowych w biegu życia przez osoby z niepełnosprawnością wzroku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN – rozdział 3 i 4.
Danielewicz, D. (2022). Niepełnosprawność intelektualna a rozwój dziecka. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 191-219). Warszawa: Wydawnictwo APS.
Kobosko, J. (2017). Wspieranie rozwoju kompetencji społecznych dzieci głuchych i słabosłyszących. W: A. Jegier, B. Szurowska (red.), Umiejętności społeczne dzieci. Kształtowanie rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci w normie rozwojowej i dzieci ze specjalnymi potrzebami (s. 81-103). Warszawa: Difin.
Konieczna, I. (2022). Rozwój dziecka z niepełnosprawnością ruchową. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 125-141). Warszawa: Wydawnictwo APS.
Liberska, H., Matuszewska, M. (2011). Model rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym. W: H. Liberska (red.), Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym – możliwości i ograniczenia rozwoju (s. 41-66). Warszawa: Difin.
Limont, W. (2013). „Stań na ramionach gigantów”, czyli uczeń zdolny jako problem wychowawczy. Psychologia Wychowawcza, 3, 125-138.
Marcinkowska, B. (2016). Sprzężona niepełnosprawność – próba analizy fenomenu. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 21, 9-19.
Marek-Banach, J. (2022). Choroba somatyczna a rozwój dziecka. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 165-190). Warszawa: Wydawnictwo APS.
Olechowska, A. (2016). Specjalne potrzeby edukacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN – rozdziały 1-6.
Olechowska, A. (2019). Specjalne potrzeby edukacyjne w urzędowym dyskursie pedagogicznym. Warszawa: Wydawnictwo APS – rozdział 1.
Wiśniewska, B. (2007). Dzieci z wadą słuchu – specjalne potrzeby edukacyjne. W: E. Woźnicka (red.), Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych (s. 118-128). Łódź: Polski Związek Głuchych.
Wiśniewska, D. (2018). Teoria umysłu u dzieci głuchych – przegląd badań. Psychologia Wychowawcza, 13, 55-69.

Uzupełniająca:

Aksamit, D., Marcinkowska, B. (2022). Rozwój dziecka ze sprzężoną niepełnosprawnością. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 221-237). Warszawa: Wydawnictwo APS.
Antoniak, J. (2019). Niedostosowanie społeczne nieletnich – przyczyny, skutki, profilaktyka. Roczniki Pedagogiczne, 11(47), 77-94.
Borecka-Biernat, D., Kurtek, P., Woźniak-Krakowian, A. (2018). Radzenie sobie młodzieży w sytuacjach trudnych. Warszawa: Difin – cz. II „Radzenie sobie młodzieży z niepełnosprawnością w sytuacjach trudnych”, rozdział 1, 2, 3.
Czerniak, A. (2016). O piętnujących i piętnowanych – psychologiczne aspekty relacji piętnowania. Państwo i Społeczeństwo, 1, 11-27.
Czerwińska, K. (2014). Słabowzroczność a realizacja zadań rozwojowych w okresie adolescencji. W: G. Gunia, D. Baraniewicz (red.) Teoria i praktyka oddziaływań profilaktyczno-wspierających rozwój osób z niepełnosprawnością. Tom 3.1. (s. 89-102). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Czerwińska, K. (2007). Zastosowanie wiedzy o umyśle w edukacji niewidomych. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 2, 81-87.
Ćwirynkało, K., Włodarczyk-Dudka, M., Arciszewska, A. (2015). Postawy rodziców wobec dzieci o potrzebie kształcenia specjalnego. Przegląd Badań Edukacyjnych, 21(2), 35-59.
Gerc, K. (2016). Cierpienie dziecka przewlekle chorego - oddziaływania psychologiczne wspierające jego rodzinę. Psychoterapia, 4(179), 45-56.
Gerc, K. (2019). Wybrane aspekty diagnozy i relacji terapeutycznej z osobami z niepełnosprawnością. W: B. Gulla (red.), Zadania psychologa-praktyka (s. 47-69). Kraków: UJ.
Grandin, T., Barron, S. (2018). Niepisane reguły relacji międzyludzkich: zawiłości życia w społeczeństwie z perspektywy osoby autystycznej. Gdańsk: Harmonia Universalis.
Grochowska, J. (2003). Rola psychologa w procesie przygotowywania dziecka z zaburzeniami rozwoju do funkcjonowania w systemie szkolnym (ze szczególnym uwzględnieniem autyzmu). W: A. Jurkowski (red.), Z zagadnień współczesnej psychologii wychowawczej (s. 55-72). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
Heiling, K. (2001). Rozwój dzieci głuchych w perspektywie czasowej: poziom osiągnięć szkolnych i procesy społeczne. Audiofonologia, 19, 111-119.
Konarska, J. (2016). Wieloznaczność pojęć i wielorakość zadań w analizie psychospołecznego kontekstu dojrzewania z niepełnosprawnością. Człowiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo, 3(33), 59-78.
Łukasiewicz-Wieleba, J. (2018). Rozpoznawanie potencjału oraz wzmocnienia i ograniczenia rozwoju zdolności dzieci w narracjach rodziców. Warszawa: Wydawnictwo APS – rozdział 1, 2, 3.
Markowska-Manista, U. (2016). Praca z uczniem z trudnościami adaptacyjnymi – specyfika różnic kulturowych i zmiany środowiska edukacyjnego. W: E. Śmiechowska-Petrovskij (red.), Dzieci z trudnościami adaptacyjnymi w młodszym wieku szkolnym. Aspekty rozwojowe i edukacyjne w kontekście specyfiki różnic kulturowych (s. 125-148). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
Nieradka, F. (2022). Kamuflaż u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Analiza zjawiska w świetle dotychczasowych badań. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 1(55), 67-81.
Olempska-Wysocka, M. (2016). Rozwój mowy i komunikacji dziecka z uszkodzonym słuchem. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 14, 115-135.
Płatos, M. (2016). Ogólnopolski spis autyzmu. Sytuacja młodzieży i dorosłych z autyzmem w Polsce. Warszawa: Stowarzyszenie Innowacji Społecznych „Mary i Max” – rozdział 4.4.
Płatos, M., Pisula, E. (2021). Friendship understanding in males and females on the autism spectrum and their typically developing peers. Research in Autism Spectrum Disorders, 81, 101716.
Racław, M., Szawarska, D. (2018). Ukryte/niewidoczne niepełnosprawności a polityka tożsamości i etykietowania w życiu codziennym. Przegląd Socjologii Jakościowej, 14(3), 30-46.
Skrzypa, A., Wolan-Nowakowska, M. (2022). Proces podwójnej tranzycji wyzwaniem dla rozwoju młodzieży z niepełnosprawnością. Acta Universitatis Lodziensis Folia Psychologica, 23, 21-36.
Sokołowska, E. (2010). Niepowodzenia szkolne. W: G. Katra, E. Sokołowska (red.), Rola i zadania psychologa we współczesnej szkole (s. 184-204). Warszawa: Wolters Kluwer.

Obowiązkowa

Brzezińska, A. I., Jabłoński, S., Ziółkowska, B. (2014). Specyficzne i specjalne potrzeby edukacyjne. Edukacja, 2(127), 37-52.

Borkowska, A. (2016). Psychologiczne aspekty migracji w rozwoju dziecka. W: E. Śmiechowska-Petrovskij (red.), Dzieci z trudnościami adaptacyjnymi w młodszym wieku szkolnym. Aspekty rozwojowe i edukacyjne w kontekście specyfiki różnic kulturowych (s. 101-123). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.

Czerwińska, K., Kucharczyk, I. (2019). Tyflopsychologia. Realizacja zadań rozwojowych w biegu życia przez osoby z niepełnosprawnością wzroku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN – rozdział 3 i 4.

Danielewicz, D. (2022). Niepełnosprawność intelektualna a rozwój dziecka. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 191-219). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Kobosko, J. (2017). Wspieranie rozwoju kompetencji społecznych dzieci głuchych i słabosłyszących. W: A. Jegier, B. Szurowska (red.), Umiejętności społeczne dzieci. Kształtowanie rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci w normie rozwojowej i dzieci ze specjalnymi potrzebami (s. 81-103). Warszawa: Difin.

Konieczna, I. (2022). Rozwój dziecka z niepełnosprawnością ruchową. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 125-141). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Liberska, H., Matuszewska, M. (2011). Model rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym. W: H. Liberska (red.), Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym – możliwości i ograniczenia rozwoju (s. 41-66). Warszawa: Difin.

Limont, W. (2013). „Stań na ramionach gigantów”, czyli uczeń zdolny jako problem wychowawczy. Psychologia Wychowawcza, 3, 125-138.

Marcinkowska, B. (2016). Sprzężona niepełnosprawność – próba analizy fenomenu. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 21, 9-19.

Marek-Banach, J. (2022). Choroba somatyczna a rozwój dziecka. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 165-190). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Olechowska, A. (2016). Specjalne potrzeby edukacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN – rozdziały 1-6.

Olechowska, A. (2019). Specjalne potrzeby edukacyjne w urzędowym dyskursie pedagogicznym. Warszawa: Wydawnictwo APS – rozdział 1.

Wiśniewska, B. (2007). Dzieci z wadą słuchu – specjalne potrzeby edukacyjne. W: E. Woźnicka (red.), Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych (s. 118-128). Łódź: Polski Związek Głuchych.

Wiśniewska, D. (2018). Teoria umysłu u dzieci głuchych – przegląd badań. Psychologia Wychowawcza, 13, 55-69.

Uzupełniająca

Aksamit, D., Marcinkowska, B. (2022). Rozwój dziecka ze sprzężoną niepełnosprawnością. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 221-237). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Banasiak, A., Kiełb, K., Pisula, E. (2022). Zaburzenia rozwoju dziecka z perspektywy rodziców. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 49-73). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Borecka-Biernat, D., Kurtek, P., Woźniak-Krakowian, A. (2018). Radzenie sobie młodzieży w sytuacjach trudnych. Warszawa: Difin – cz. II „Radzenie sobie młodzieży z niepełnosprawnością w sytuacjach trudnych”, rozdział 1, 2, 3.

Czerniak, A. (2016). O piętnujących i piętnowanych – psychologiczne aspekty relacji piętnowania. Państwo i Społeczeństwo, 1, 11-27.

Czerwińska, K. (2014). Słabowzroczność a realizacja zadań rozwojowych w okresie adolescencji. W: G. Gunia, D. Baraniewicz (red.) Teoria i praktyka oddziaływań profilaktyczno-wspierających rozwój osób z niepełnosprawnością. Tom 3.1. (s. 89-102). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Czerwińska, K. (2007). Zastosowanie wiedzy o umyśle w edukacji niewidomych. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 2, 81-87.

Ćwirynkało, K., Włodarczyk-Dudka, M., Arciszewska, A. (2015). Postawy rodziców wobec dzieci o potrzebie kształcenia specjalnego. Przegląd Badań Edukacyjnych, 21(2), 35-59.

Etmańska, E. (2023). Przegląd badań nad konsekwencjami kamuflowania zachowań autystycznych u późnozdiagnozowanych kobiet w spektrum autyzmu. Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania, 47-48, 203-222.

Gerc, K. (2016). Cierpienie dziecka przewlekle chorego - oddziaływania psychologiczne wspierające jego rodzinę. Psychoterapia, 4(179), 45-56.

Gerc, K. (2019). Wybrane aspekty diagnozy i relacji terapeutycznej z osobami z niepełnosprawnością. W: B. Gulla (red.), Zadania psychologa-praktyka (s. 47-69). Kraków: UJ.

Grandin, T., Barron, S. (2018). Niepisane reguły relacji międzyludzkich: zawiłości życia w społeczeństwie z perspektywy osoby autystycznej. Gdańsk: Harmonia Universalis.

Grochowska, J. (2003). Rola psychologa w procesie przygotowywania dziecka z zaburzeniami rozwoju do funkcjonowania w systemie szkolnym (ze szczególnym uwzględnieniem autyzmu). W: A. Jurkowski (red.), Z zagadnień współczesnej psychologii wychowawczej (s. 55-72). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.

Heiling, K. (2001). Rozwój dzieci głuchych w perspektywie czasowej: poziom osiągnięć szkolnych i procesy społeczne. Audiofonologia, 19, 111-119.

Konarska, J. (2016). Wieloznaczność pojęć i wielorakość zadań w analizie psychospołecznego kontekstu dojrzewania z niepełnosprawnością. Człowiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo, 3(33), 59-78.

Krawczyk, T. (2023). Tożsamość kulturowa słyszących dzieci głuchych rodziców (CODA) i osób głuchych – porównawcze badanie ilościowe. Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania, 46, 117-133.

Łukasiewicz-Wieleba, J. (2018). Rozpoznawanie potencjału oraz wzmocnienia i ograniczenia rozwoju zdolności dzieci w narracjach rodziców. Warszawa: Wydawnictwo APS – rozdział 1, 2, 3.

Markowska-Manista, U. (2016). Praca z uczniem z trudnościami adaptacyjnymi – specyfika różnic kulturowych i zmiany środowiska edukacyjnego. W: E. Śmiechowska-Petrovskij (red.), Dzieci z trudnościami adaptacyjnymi w młodszym wieku szkolnym. Aspekty rozwojowe i edukacyjne w kontekście specyfiki różnic kulturowych (s. 125-148). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.

Nieradka, F. (2022). Kamuflaż u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Analiza zjawiska w świetle dotychczasowych badań. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 1(55), 67-81.

Olempska-Wysocka, M. (2016). Rozwój mowy i komunikacji dziecka z uszkodzonym słuchem. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 14, 115-135.

Płatos, M. (2016). Ogólnopolski spis autyzmu. Sytuacja młodzieży i dorosłych z autyzmem w Polsce. Warszawa: Stowarzyszenie Innowacji Społecznych „Mary i Max” – rozdział 4.4.

Płatos, M., Pisula, E. (2021). Friendship understanding in males and females on the autism spectrum and their typically developing peers. Research in Autism Spectrum Disorders, 81, 101716.

Racław, M., Szawarska, D. (2018). Ukryte/niewidoczne niepełnosprawności a polityka tożsamości i etykietowania w życiu codziennym. Przegląd Socjologii Jakościowej, 14(3), 30-46.

Skrzypa, A., Wolan-Nowakowska, M. (2022). Proces podwójnej tranzycji wyzwaniem dla rozwoju młodzieży z niepełnosprawnością. Acta Universitatis Lodziensis Folia Psychologica, 23, 21-36.

Obowiązkowa

Brzezińska, A. I., Jabłoński, S., Ziółkowska, B. (2014). Specyficzne i specjalne potrzeby edukacyjne. Edukacja, 2(127), 37-52.

Borkowska, A. (2016). Psychologiczne aspekty migracji w rozwoju dziecka. W: E. Śmiechowska-Petrovskij (red.), Dzieci z trudnościami adaptacyjnymi w młodszym wieku szkolnym. Aspekty rozwojowe i edukacyjne w kontekście specyfiki różnic kulturowych (s. 101-123). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.

Czerwińska, K., Kucharczyk, I. (2019). Tyflopsychologia. Realizacja zadań rozwojowych w biegu życia przez osoby z niepełnosprawnością wzroku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN – rozdział 3 i 4.

Danielewicz, D. (2022). Niepełnosprawność intelektualna a rozwój dziecka. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 191-219). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Kobosko, J. (2017). Wspieranie rozwoju kompetencji społecznych dzieci głuchych i słabosłyszących. W: A. Jegier, B. Szurowska (red.), Umiejętności społeczne dzieci. Kształtowanie rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci w normie rozwojowej i dzieci ze specjalnymi potrzebami (s. 81-103). Warszawa: Difin.

Konieczna, I. (2022). Rozwój dziecka z niepełnosprawnością ruchową. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 125-141). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Liberska, H., Matuszewska, M. (2011). Model rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym. W: H. Liberska (red.), Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym – możliwości i ograniczenia rozwoju (s. 41-66). Warszawa: Difin.

Limont, W. (2013). „Stań na ramionach gigantów”, czyli uczeń zdolny jako problem wychowawczy. Psychologia Wychowawcza, 3, 125-138.

Marcinkowska, B. (2016). Sprzężona niepełnosprawność – próba analizy fenomenu. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 21, 9-19.

Marek-Banach, J. (2022). Choroba somatyczna a rozwój dziecka. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 165-190). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Olechowska, A. (2016). Specjalne potrzeby edukacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN – rozdziały 1-6.

Olechowska, A. (2019). Specjalne potrzeby edukacyjne w urzędowym dyskursie pedagogicznym. Warszawa: Wydawnictwo APS – rozdział 1.

Wiśniewska, B. (2007). Dzieci z wadą słuchu – specjalne potrzeby edukacyjne. W: E. Woźnicka (red.), Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych (s. 118-128). Łódź: Polski Związek Głuchych.

Wiśniewska, D. (2018). Teoria umysłu u dzieci głuchych – przegląd badań. Psychologia Wychowawcza, 13, 55-69.

Uzupełniająca

Aksamit, D., Marcinkowska, B. (2022). Rozwój dziecka ze sprzężoną niepełnosprawnością. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 221-237). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Banasiak, A., Kiełb, K., Pisula, E. (2022). Zaburzenia rozwoju dziecka z perspektywy rodziców. W: A. Bieńkowska, D. Danielewicz (red.), Rozwój w okresie dzieciństwa. Zagrożenia i zaburzenia (s. 49-73). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Borecka-Biernat, D., Kurtek, P., Woźniak-Krakowian, A. (2018). Radzenie sobie młodzieży w sytuacjach trudnych. Warszawa: Difin – cz. II „Radzenie sobie młodzieży z niepełnosprawnością w sytuacjach trudnych”, rozdział 1, 2, 3.

Czerniak, A. (2016). O piętnujących i piętnowanych – psychologiczne aspekty relacji piętnowania. Państwo i Społeczeństwo, 1, 11-27.

Czerwińska, K. (2014). Słabowzroczność a realizacja zadań rozwojowych w okresie adolescencji. W: G. Gunia, D. Baraniewicz (red.) Teoria i praktyka oddziaływań profilaktyczno-wspierających rozwój osób z niepełnosprawnością. Tom 3.1. (s. 89-102). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Czerwińska, K. (2007). Zastosowanie wiedzy o umyśle w edukacji niewidomych. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 2, 81-87.

Ćwirynkało, K., Włodarczyk-Dudka, M., Arciszewska, A. (2015). Postawy rodziców wobec dzieci o potrzebie kształcenia specjalnego. Przegląd Badań Edukacyjnych, 21(2), 35-59.

Etmańska, E. (2023). Przegląd badań nad konsekwencjami kamuflowania zachowań autystycznych u późnozdiagnozowanych kobiet w spektrum autyzmu. Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania, 47-48, 203-222.

Gerc, K. (2016). Cierpienie dziecka przewlekle chorego - oddziaływania psychologiczne wspierające jego rodzinę. Psychoterapia, 4(179), 45-56.

Gerc, K. (2019). Wybrane aspekty diagnozy i relacji terapeutycznej z osobami z niepełnosprawnością. W: B. Gulla (red.), Zadania psychologa-praktyka (s. 47-69). Kraków: UJ.

Grandin, T., Barron, S. (2018). Niepisane reguły relacji międzyludzkich: zawiłości życia w społeczeństwie z perspektywy osoby autystycznej. Gdańsk: Harmonia Universalis.

Grochowska, J. (2003). Rola psychologa w procesie przygotowywania dziecka z zaburzeniami rozwoju do funkcjonowania w systemie szkolnym (ze szczególnym uwzględnieniem autyzmu). W: A. Jurkowski (red.), Z zagadnień współczesnej psychologii wychowawczej (s. 55-72). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.

Heiling, K. (2001). Rozwój dzieci głuchych w perspektywie czasowej: poziom osiągnięć szkolnych i procesy społeczne. Audiofonologia, 19, 111-119.

Konarska, J. (2016). Wieloznaczność pojęć i wielorakość zadań w analizie psychospołecznego kontekstu dojrzewania z niepełnosprawnością. Człowiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo, 3(33), 59-78.

Krawczyk, T. (2023). Tożsamość kulturowa słyszących dzieci głuchych rodziców (CODA) i osób głuchych – porównawcze badanie ilościowe. Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania, 46, 117-133.

Łukasiewicz-Wieleba, J. (2018). Rozpoznawanie potencjału oraz wzmocnienia i ograniczenia rozwoju zdolności dzieci w narracjach rodziców. Warszawa: Wydawnictwo APS – rozdział 1, 2, 3.

Markowska-Manista, U. (2016). Praca z uczniem z trudnościami adaptacyjnymi – specyfika różnic kulturowych i zmiany środowiska edukacyjnego. W: E. Śmiechowska-Petrovskij (red.), Dzieci z trudnościami adaptacyjnymi w młodszym wieku szkolnym. Aspekty rozwojowe i edukacyjne w kontekście specyfiki różnic kulturowych (s. 125-148). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.

Nieradka, F. (2022). Kamuflaż u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Analiza zjawiska w świetle dotychczasowych badań. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 1(55), 67-81.

Olempska-Wysocka, M. (2016). Rozwój mowy i komunikacji dziecka z uszkodzonym słuchem. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 14, 115-135.

Płatos, M. (2016). Ogólnopolski spis autyzmu. Sytuacja młodzieży i dorosłych z autyzmem w Polsce. Warszawa: Stowarzyszenie Innowacji Społecznych „Mary i Max” – rozdział 4.4.

Płatos, M., Pisula, E. (2021). Friendship understanding in males and females on the autism spectrum and their typically developing peers. Research in Autism Spectrum Disorders, 81, 101716.

Racław, M., Szawarska, D. (2018). Ukryte/niewidoczne niepełnosprawności a polityka tożsamości i etykietowania w życiu codziennym. Przegląd Socjologii Jakościowej, 14(3), 30-46.

Skrzypa, A., Wolan-Nowakowska, M. (2022). Proces podwójnej tranzycji wyzwaniem dla rozwoju młodzieży z niepełnosprawnością. Acta Universitatis Lodziensis Folia Psychologica, 23, 21-36.

metody kształcenia: wykład, prezentacja, analiza materiału filmowego, dyskusja, case study, analiza tekstów źródłowych, quiz, plakat, konwersatorium, realizacja ćwiczeń i zadań projektowych w małych grupach

godziny kontaktowe: 60
przygotowanie się do zajęć (lektury): 15
przygotowanie się do egzaminu: 15
sumaryczna liczba godzin: 90
sumaryczna liczba punktów ECTS: 3

Link do zespołu z materiałami dydaktycznymi na Teams:
Grupa 3
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aS9XRtRdVAOkZkN5wJ57yVdqJcf5lHUrr2RqNePijegE1%40thread.tacv2/conversations?groupId=c900d792-be6a-4188-b3ed-fdd3c229f88b&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 4
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3apO8fU6qEAYUe8MEyBpp72Y2wkIfYmlC4RIGTiS5euPY1%40thread.tacv2/conversations?groupId=38da734a-a56f-4dd6-9ba9-57a603e382e6&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 5
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3axlL29HjmNGe87gaFD1CsUEjzXomMsC93iGsZGirXgFE1%40thread.tacv2/conversations?groupId=726789e7-d13c-4218-84cc-4e5c17a99ddc&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 6
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aB_txrjKkKv8xaVWxhAzcmpPSfV8IuH2QuoVc64uBMHs1%40thread.tacv2/conversations?groupId=e21ff14e-4a38-4ebe-aef0-33f08c9aedd7&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 7
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aGKnYVsrOHZxHFdxWNgCZEHP789akL2r-wppGfrgZiac1%40thread.tacv2/conversations?groupId=23666968-6de3-4bfa-b9de-563701834fca&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

metody kształcenia: wykład, prezentacja, analiza materiału filmowego, dyskusja, case study, analiza tekstów źródłowych, quiz, plakat, konwersatorium, realizacja ćwiczeń i zadań projektowych w małych grupach

godziny kontaktowe: 36
przygotowanie się do zajęć (lektury): 34
przygotowanie się do egzaminu: 20
sumaryczna liczba godzin: 90
sumaryczna liczba punktów ECTS: 3

Link do zespołu z materiałami dydaktycznymi na Teams:

Grupa 1
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3ajHZRsKV1VWc3WYchUQmnUP6DEX9m-eJndMzSZwoF7_o1%40thread.tacv2/conversations?groupId=c6849b19-3d7f-444f-a1e2-623cd44e586e&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 2
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aCMZo5j-siSLyGYpMAKfNQ1w_8NdcQCSh91aOxV0pjyE1%40thread.tacv2/conversations?groupId=81626ef5-920e-4931-b32f-59d39b3b1a04&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

metody kształcenia: wykład, prezentacja, analiza materiału filmowego, dyskusja, case study, analiza tekstów źródłowych, quiz, plakat, konwersatorium, realizacja ćwiczeń i zadań projektowych w małych grupach

Nakład pracy studenta:
godziny kontaktowe: 60
przygotowanie się do zajęć (lektury): 20
przygotowanie się do egzaminu: 20
sumaryczna liczba godzin: 100
sumaryczna liczba punktów ECTS: 3

Materiały do zajęć będą zamieszczane przez wykładowcę w zakładce Pliki w zespole Teams. Link do zespołu:
Grupa 1
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3AvbN-se8_t_r1t0Mz3WLvpznCmH9nSAD2k9lq0B_3cj41%40thread.tacv2/conversations?groupId=d66783bc-6d40-4835-98b7-3c2f766200a3&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 2
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3A0BCPjzJWUCt90MqYUdUGPKtc6-8cuUZieWRqzWUa2Eo1%40thread.tacv2/conversations?groupId=45d78f77-9c67-483e-a77b-3bec96094f9c&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 3
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3Akrn_cGTC4hUyHoC3fVOkmNnBFOxwdKgQ7jBHPtBWoMU1%40thread.tacv2/conversations?groupId=097b421c-a0d0-4fce-bf6f-39473887cd0c&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 4
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3AlQJtsnt81o35QtKr4y9zrnZAPFTNclizPywh-itSoYk1%40thread.tacv2/conversations?groupId=8b6fb437-1a5c-4a53-8cf0-72af03248301&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 5
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3ALVeSvYYqYIU_1PZzLi0twqUsEGwMIbWQWy2UjRrese81%40thread.tacv2/conversations?groupId=5c3d1430-719d-4245-aace-84629dab81b8&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 6
https://teams.microsoft.com/l/team/19%3Apne8RyZ1VzTOi4OoqMD0DWM09F62Wx1SD3aBgKEX9Qw1%40thread.tacv2/conversations?groupId=801580fe-0819-428f-89d6-d32e07bfdd95&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

metody kształcenia: wykład, prezentacja, analiza materiału filmowego, dyskusja, case study, analiza tekstów źródłowych, quiz, plakat, konwersatorium, realizacja ćwiczeń i zadań projektowych w małych grupach

Nakład pracy studenta:
godziny kontaktowe: 60
przygotowanie się do zajęć (lektury): 20
przygotowanie się do egzaminu: 20
sumaryczna liczba godzin: 100
sumaryczna liczba punktów ECTS: 3