Autorstwo własnego życia a niepełnosprawność ID-2F-AZN
TREŚCI PROGRAMOWE
1. Teoretyczne podstawy konstruktu „autorstwo własnego życia osoby z niepełnosprawnością” – ustalenie terminologiczne. Autorstwo życia a niepełnosprawność – przedmiot w kontekście innych przedmiotów dotyczących niepełnosprawności.
2. Implikacje psychologii humanistycznej i psychologii pozytywnej dla rehabilitacji osób z niepełnosprawnością.
3. Studia nad zasobami osobistymi osób z niepełnosprawnością.
4. Bariery życiowe a niepełnosprawność. Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności. Wybrane konstrukty ujmowania fenomenu niepełnosprawności: personalistyczny, kulturowy, normalizacyjny.
5. Zadania rozwojowe a zasoby osobiste w niepełnosprawności.
6. Trajektorie tożsamości osób z niepełnosprawnością.
7. Studia nad niepełnosprawnością (diasbility studies). Interdyscyplinarne analizy empiryczne fenomenu niepełnosprawności.
8. Podmiotowe zasoby osób z niepełnosprawnością: poczucie własnej wartości, zaradność życiowa, obraz samego siebie i samoocena, świadomość własnej niepełnosprawności, poczucie szczęścia, poczucie sensu życia i samorealizacji. Wyjaśnianie zdarzeń życiowych a trajektoria niepełnosprawności.
9. Społeczne zasoby osobiste: umiejętności przystosowawcze, funkcjonowanie w rolach społecznych, skuteczność własnego działania, poczucie koherencji, poczucie wsparcia. Diagnoza potrzeb i modele wsparcia osób z niepełnosprawnością. Studia nad wsparciem społecznym osób niepełnosprawnych.
10. Rehabilitacja jako proces indywidualnie zróżnicowany, umożliwiający spełnianie zadań rozwojowych od wczesnego dzieciństwa do późnej dorosłości. Jakość przestrzeni rehabilitacyjnej w wyznaczaniu jakości życia osób z niepełnosprawnością.
Treści wykładów i ćwiczeń są tożsame.
W trakcie zajęć ćwiczeniowych studenci przygotowują prezentacje indywidualnych przypadków osób z niepełnosprawnością poruszając problematykę ich codziennego funkcjonowania, możliwości oraz ograniczeń determinowanych niepełną sprawnością, realizacji zadań życiowych.
W cyklu 2020L:
TREŚCI PROGRAMOWE 1. Teoretyczne podstawy konstruktu „autorstwo własnego życia osoby z niepełnosprawnością” – ustalenie terminologiczne. Autorstwo życia a niepełnosprawność – przedmiot w kontekście innych przedmiotów dotyczących niepełnosprawności. 2. Implikacje psychologii humanistycznej i psychologii pozytywnej dla rehabilitacji osób z niepełnosprawnością. 3. Studia nad zasobami osobistymi osób z niepełnosprawnością. 4. Bariery życiowe a niepełnosprawność. Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności. Wybrane konstrukty ujmowania fenomenu niepełnosprawności: personalistyczny, kulturowy, normalizacyjny. 5. Zadania rozwojowe a zasoby osobiste w niepełnosprawności. 6. Trajektorie tożsamości osób z niepełnosprawnością. 7. Studia nad niepełnosprawnością (diasbility studies). Interdyscyplinarne analizy empiryczne fenomenu niepełnosprawności. 8. Podmiotowe zasoby osób z niepełnosprawnością: poczucie własnej wartości, zaradność życiowa, obraz samego siebie i samoocena, świadomość własnej niepełnosprawności, poczucie szczęścia, poczucie sensu życia i samorealizacji. Wyjaśnianie zdarzeń życiowych a trajektoria niepełnosprawności. 9. Społeczne zasoby osobiste: umiejętności przystosowawcze, funkcjonowanie w rolach społecznych, skuteczność własnego działania, poczucie koherencji, poczucie wsparcia. Diagnoza potrzeb i modele wsparcia osób z niepełnosprawnością. Studia nad wsparciem społecznym osób niepełnosprawnych. 10. Rehabilitacja jako proces indywidualnie zróżnicowany, umożliwiający spełnianie zadań rozwojowych od wczesnego dzieciństwa do późnej dorosłości. Jakość przestrzeni rehabilitacyjnej w wyznaczaniu jakości życia osób z niepełnosprawnością. Treści wykładów i tematyka ćwiczeń są tożsame. W trakcie zajęć ćwiczeniowych studenci przygotowują prezentacje indywidualnych przypadków osób z niepełnosprawnością poruszając problematykę ich codziennego funkcjonowania, możliwości oraz ograniczeń determinowanych niepełną sprawnością, realizacji zadań życiowych. |
W cyklu 2021L:
TREŚCI WYKŁADÓW: 1. Teoretyczne podstawy konstruktu „autorstwo własnego życia osoby z niepełnosprawnością”. Wprowadzenie w problematykę i ustalenie terminologiczne. Normalizacja jako proces ukierunkowany na rozpatrywanie życia osób z niepełnosprawnością w wymiarach autorskich. Normalizacja jako przeciwieństwo nietolerancji społecznej, napiętnowania, stygmatyzacji i wykluczenia. Teoria piętna i przemiany dotyczące wymiaru i znaczenia piętna społecznego. 2. Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności: analiza modeli niepełnosprawności, bariery i sytuacje trudne doświadczane przez osoby z niepełnosprawnościami. Ekosystem osoby z niepełnosprawnością. Bariery życiowe a niepełnosprawność. Warunki środowiska wychowania (rodzinnego, instytucjonalnego, środowiska lokalnego). 3. Wymiary konstruktu autorstwa własnego życia osoby z niepełnosprawnością: personalistyczny, temporalny, funkcjonalny. Analiza terminologii podmiotowość, autonomia, niezależność, samostanowienie, realizacja zadań rozwojowych. 4. Wymiary konstruktu autorstwa własnego życia osoby z niepełnosprawnością: eudajmoniczny - implikacje psychologii pozytywnej dla rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, teroia dobrostanu; pomocowy -teoria wsparcia społecznego. Diagnoza potrzeb i modele wsparcia osób z niepełnosprawnością. 5. Studia nad niepełnosprawnością (disability studies). Interdyscyplinarne analizy empiryczne fenomenu niepełnosprawności. 6. Jakość życia osób z niepełnosprawnością i ich rodzin. Ustalenie terminologiczne, analiza wybranych badań empirycznych. |
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2020L: | W cyklu 2021L: |
Efekty kształcenia
Wiedza
Posiada usystematyzowany zasób terminologiczny z zakresu niepełnosprawności: niepełnosprawność, zasoby osobowe i społeczne człowieka, trajektoria niepełnosprawności, kultura niepełnosprawności, umocnienie, normalizacja, autorstwo własnego życia, dobrostan, samostanowienie, autonomia, jakość życia, zadania rozwojowe, koherencja, wsparcie.
Zna implikacje psychologii humanistycznej i psychologii pozytywnej w rozumieniu fenomenu niepełnosprawności.
Zna rozszerzone filozoficzne, psychologiczne i społeczne koncepcje człowieka w kontekście niepełnosprawności i procesu rewalidacji, rehabilitacji i terapii.
Ma pogłębioną wiedzę o osobach z niepełnosprawnością uwzględniając ich biografię, warunki środowiska wychowania (rodzinnego, instytucjonalnego, środowiska lokalnego).
Ma pogłębioną wiedzę o osobach z niepełnosprawnością jako uczestnikach procesów wsparcia, rehabilitacji, rewalidacji, terapii.
Ma pogłębioną wiedzę o diagnozowaniu wybranych aspektów funkcjonowania osób z niepełnosprawnością: autorstwo własnego życia, samostanowienie, jakość życia, dobrostan. Wskazuje istotne problemy osób z niepełnosprawnością w wymiarze osobowym, społecznym, kulturowym, ekonomicznym.
Zna w pogłębionym stopniu koncepcje, strukturę i funkcje systemów wsparcia osób z niepełnosprawnością w Polsce i na świcie, ich specyfikę, cele, zadania, uwarunkowania, procesy w nich zachodzące oraz możliwości prowadzenia nad nimi badań.
Umiejętności
Umie interpretować istotne problemy osób z niepełnosprawnością w wymiarze osobowym, społecznym, kulturowym, ekonomicznym poprzez właściwy dobór źródeł informacji, krytyczną ocenę, analizę, syntezę oraz twórczą interpretację informacji.
Umie wyjaśniać znaczenie podstawowych terminów w kontekście właściwych teorii i koncepcji: trajektoria niepełnosprawności, autorstwo własnego życia, dobrostan, samostanowienie, jakość życia, zadania rozwojowe, koherencja.
Uzasadnia stosowanie paradygmatu jakościowego i założeń fenomenologicznych w badaniach nad zasobami osobistymi osób z niepełnosprawnością.
Umie wnikliwie analizować biografie osób z niepełnosprawnością i interpretować fakty w perspektywie wybranych koncepcji i wyników naukowych badań.
Kompetencje społeczne
Jest gotów do kreatywnego wykorzystania posiadanej, interdyscyplinarnej wiedzy i umiejętności z zakresu niepełnosprawności w celu rozwiązywania problemów poznawczych oraz praktycznych oraz poszukiwania wsparcia ekspertów w przypadku trudności w samodzielnym rozwiązaniu problemu.
Ma świadomość własnej odpowiedzialności za jakość podejmowanych działań na rzecz osób z niepełnosprawnością oraz przestrzegania zasad etyki zawodowej.
Literatura
W cyklu 2020L:
1. Głodkowska J., Gosk U.:Autorstwo własnego życia osoby z niepełnosprawnością (AW-OzN) – od źródeł i konstruktu teoretycznego do projektowania etapów i procedur badawczych. September 2018 Men Disability Society 41(3):29-45 DOI: 10.5604/01.3001.0012.7818 |
W cyklu 2021L:
Literatura obowiązkowa: Głodkowska, J.(2014). Autorstwo życia a niepełnosprawność – ponawiane odczytywanie idei normalizacji. Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo, 1(23), s. 75-96. (http://www.cns.aps.edu.pl/media/620994/czlowiek_2014_01-23.pdf) Głodkowska, J.(2015). Autorstwo własnego życia osoby z niepełnosprawnością – konceptualizacja w perspektywie dobrostanu, podmiotowości, optymalnego funkcjonowania i wsparcia. W: Personalistyczne ujęcie fenomenu niepełnosprawności, pod red. J. Głodkowskiej. S. 110-134. Warszawa: APS. Głodkowska, J.(2014). Podmiotowość a doświadczanie zależności przez osoby z niepełnosprawnością – normalizacja jako narzędzie ideowe rehabilitacji podmiotowej. Człowiek - Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 3(25), s. 87-106. (http://www.cns.aps.edu.pl/media/678937/czlowiek_2014_03-25.pdf) Głodkowska, J.(2014). Być podmiotem i stawać się autorem swojego życia – paradygmat wsparcia w przygotowaniu osób z niepełnosprawnością do budowania własnej tożsamości i wzbogacania dobrostanu. Człowiek - Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 4(260, s. 29-43. (https://cnsonline.pl/resources/html/article/details?id=58881&language=pl) Pągowska, M. (2018). Paradygmat podmiotowości w pedagogice specjalnej – rozważania w kontekście autonomii, samostanowienia i autorskiego życia osób z niepełnosprawnością. W: Joanna Głodkowska, Kasper Sipowicz, Iwona Patejuk-Mazurek (red.), Tradycja i współczesność pedagogiki specjalnej w tworzeniu społeczeństwa dla wszystkich. W 95-lecie Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Warszawa: Wydawnictwo APS. ISBN 978-83-64953-98-9 [Dodaj do projektu Citavi wg ISBN] ; Pągowska, M.(2017). Disability Studies in the scientific and didactics perspective - sources and didactics perspective - sources and interpretation. W: J. Głodkowska, J. Gasik, M. Pągowska (red.). Studies on disability – international theoretical, empirical and didactics experiences. Warszawa: Wydawnictwo: APS (wesja w języku polskim). Wlazło, M.(2017). Disability Studies wobec natury postaw dyskryminujących. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 18. (https://pressto.amu.edu.pl/index.php/ikps/article/view/13692) Podgórska-Jachnik, D.(2016). Studia nad niepełnosprawnością (Disability Studies) i ruch włączający w społeczeństwie jako konteksty edukacji włączającej. Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych 22/1, 15-33. Zaorska, M.(2017). Strategie podwyższania jakości życia a możliwości uzyskiwania dobrostanu przez osoby z niepełnosprawnością w wymiarze działalności otganizacji pozarządowych Funkcjonujących na rzecz osób niepełnosprawnych. Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych, Tom LXX, 2017: 43–55. (http://journals.pan.pl/Content/103932/PDF/Marzenna+Zaorska.pdf?handler=pdf) |
Uwagi
W cyklu 2020L:
Wykłady na Teams, piątki 9:50-11.25 https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3a5972d45b9e744d15857cff180b39a69d%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=ea2bddef-6292-4dc1-ab24-7fc0ee3bb999&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86 Ćwiczenia z przedmiotu na Teams: Metody kształcenia: dyskusja, analiza tekstu, praktycznego działania. |
W cyklu 2021L:
Metody kształcenia, w tym metody pracy na odległość: wykład, metoda projektów, dyskusja, prezentacja multimedialna, praca z tekstami źródłowymi, film poglądowy. Godziny kontaktowe : wykład, ćwiczenia - 30 h Przygotowanie się do zajęć, lektury - 35h Przygotowanie się do egzaminu - 20h Sumaryczna liczba punktów ECTS 3 |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: