Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania AP-3F-BRW

TREŚCI PROGRAMOWE:
Rozwój osobniczy człowieka. Medyczne uwarunkowania rozwoju organizmu. Czynniki rozwoju. Etapy rozwoju pre- i postnatalnego. Fizjologiczne podstawy funkcjonowania organizmu w kontekście etapów rozwoju i dojrzewania. Metody i zasady oceny rozwoju. Rozwój a środowisko Fizjopatologia wybranych układów i funkcji organizmu w kontekście rozwoju. Genetyczne uwarunkowania zaburzeń rozwoju somatycznego i niepełnosprawności intelektualnej. Zdrowie - jego ochrona i promocja. Profilaktyka chorób wrodzonych i cywilizacyjnych. Badania przesiewowe. Poradnictwo genetyczne. Diagnostyka prenatalna chorób genetycznych.

W cyklu 2022Z:

Tematyka wykładów:
Rozwój osobniczy człowieka. Podstawowe pojęcia i problemy.
Czynniki rozwoju (genetyczne, paragenetyczne i pozagenetyczne).
Genetyczne uwarunkowania rozwoju: kwasy nukleinowe, chromosomy, kariotyp. Genotyp a fenotyp. Od genu do cechy.
Przekazywanie informacji genetycznej w trakcie życia organizmu i z pokolenia na pokolenie.
Błędy w informacji genetycznej i ich skutki. Wzorce dziedziczenia chorób monogenowych. Genetyczne podłoże chorób nowotworowych. Choroby genetyczne człowieka: przykłady chorób monogenowych i chorób spowodowanych aberracjami chromosomowymi. Genetyczne uwarunkowania niepełnosprawności intelektualnej.
Poradnictwo genetyczne, testy diagnostyczne po urodzeniu.
Fizjopatologia wybranych układów i funkcji organizmu w kontekście rozwoju. Rola układu nerwowego w powstawaniu uzależnień. Homeostaza wewnątrzustrojowa i mechanizmy jej utrzymywania. Stres jako zaburzenie homeostazy.
Rola żywienia w rozwoju dzieci i młodzieży: karmienie naturalne, piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej, diety eliminacyjne, zaburzenia przewodu pokarmowego.
Zdrowie i choroba. Działania profilaktyczne w dzieciństwie i młodości (profilaktyka pierwszorzędowa; profilaktyka drugorzędowa – testy przesiewowe, profilaktyczne badania lekarskie, wykrywanie innych stanów i zaburzeń; profilaktyka trzeciorzędowa). Profilaktyka chorób cywilizacyjnych w wieku rozwojowym: nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, otyłość, cukrzyca typu 2; profilaktyka stomatologiczna.

Tematyka ćwiczeń:
Metody i zasady oceny rozwoju.
Etapy rozwoju osobniczego człowieka: od poczęcia do starości.
Teratogeneza jako czynnik zaburzający rozwój zarodka i płodu. Odległe skutki zaburzeń rozwoju wewnątrzmacicznego.

W cyklu 2022Zn:

Rozwój osobniczy człowieka. Podstawowe pojęcia i problemy.
Czynniki rozwoju (genetyczne, paragenetyczne i pozagenetyczne).
Genetyczne uwarunkowania rozwoju: kwasy nukleinowe, chromosomy, kariotyp. Genotyp a fenotyp. Od genu do cechy.
Przekazywanie informacji genetycznej w trakcie życia organizmu i z pokolenia na pokolenie.
Błędy w informacji genetycznej i ich skutki. Wzorce dziedziczenia chorób monogenowych. Genetyczne podłoże chorób nowotworowych. Choroby genetyczne człowieka: przykłady chorób monogenowych i chorób spowodowanych aberracjami chromosomowymi. Genetyczne uwarunkowania niepełnosprawności intelektualnej.
Poradnictwo genetyczne, testy diagnostyczne po urodzeniu.
Fizjopatologia wybranych układów i funkcji organizmu w kontekście rozwoju. Rola układu nerwowego w powstawaniu uzależnień. Homeostaza wewnątrzustrojowa i mechanizmy jej utrzymywania. Stres jako zaburzenie homeostazy.
Rola żywienia w rozwoju dzieci i młodzieży: karmienie naturalne, piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej, diety eliminacyjne, zaburzenia przewodu pokarmowego.
Zdrowie i choroba. Działania profilaktyczne w dzieciństwie i młodości (profilaktyka pierwszorzędowa; profilaktyka drugorzędowa – testy przesiewowe, profilaktyczne badania lekarskie, wykrywanie innych stanów i zaburzeń; profilaktyka trzeciorzędowa). Profilaktyka chorób cywilizacyjnych w wieku rozwojowym: nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, otyłość, cukrzyca typu 2; profilaktyka stomatologiczna.
Metody i zasady oceny rozwoju.
Etapy rozwoju osobniczego człowieka: od poczęcia do starości.
Teratogeneza jako czynnik zaburzający rozwój zarodka i płodu. Odległe skutki zaburzeń rozwoju wewnątrzmacicznego.

W cyklu 2023Z:

W cyklu 2023Zn:

W cyklu 2024Z:

W cyklu 2024Zn:

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

Karolina Nowak-Stańczyk

Efekty kształcenia

Wiedza
Student/ka ma wiedzę na temat biologicznych czynników wpływających na procesy wychowania i kształcenia; zna specyfikę rozwoju i funkcji poszczególnych układów i narządów, zna metody oceny rozwoju fizycznego istotne w pracy pedagoga z dziećmi i młodzieżą; posiada wiedzę na temat rozwoju ontogenetycznego człowieka ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju somatycznego, metod jego oceny oraz odmienności rozwoju i dojrzewania poszczególnych układów i narządów; posiada podstawową wiedzę dotyczącą funkcji układów: nerwowego, krążenia, oddechowego, pokarmowego i odpornościowego oraz czynników środowiskowych zaburzających ich funkcje.
Ma wiedzę na temat profilaktyki, diagnostyki i leczenia wybranych chorób wrodzonych i cywilizacyjnych, istotną w kontekście działań pedagogicznych; posiada wiedzę z zakresu zdrowia publicznego dotyczącą zarówno kształtowania postaw prozdrowotnych jak też profilaktyki pierwotnej i wtórnej zarówno wobec chorób wrodzonych, jak i cywilizacyjnych.

Umiejętności
Student/ka potrafi wykorzystać podstawową wiedzę z zakresu nauk biologicznych w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych; potrafi odróżniać choroby wrodzone od chorób nabytych, identyfikować zagrożenia zdrowotne.
Umie prezentować własne przemyślenia i wątpliwości na temat istoty zdrowia i choroby oraz celów profilaktyki.

Kompetencje społeczne
Student/ka ma świadomość poziomu swojej wiedzy z zakresu nauk biologicznych, rozumie jej znaczenie w kontekście własnej pracy pedagogicznej.
Prezentuje odpowiedzialne podejście do swojej przyszłej pracy pedagogicznej, ma świadomość wagi tego przygotowania dla podopiecznych i ich rodzin.

Literatura

W cyklu 2022Z:

1. Bradley J. R, Jonson D. R, Pober B.R. Genetyka medyczna. PZWL, Warszawa 2009
2. Bal J.(red). Genetyka medyczna i molekularna. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2017
3. Woynarowska B., Kowalewska A., Izdebski Z. (2021) Biomedyczne podstawy rozwoju i edukacji. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa
4. Wolański N. Rozwój biologiczny człowieka od poczęcia do śmierci. PWN, Warszawa 2018
5. Woynarowska B. Profilaktyka w pediatrii. PZWL, Warszawa 2016
6. Bartel H. Embriologia, PZWL, Warszawa 2020
7. Krawczyński M. Propedeutyka pediatrii .PZWL, Warszawa 2009
8. Piotrowicz R. (red.): Interdyscyplinarne uwarunkowania rozwoju małego dziecka. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo APS, Warszawa, 2014

W cyklu 2022Zn:

W cyklu 2023Z:

W cyklu 2023Zn:

W cyklu 2024Z:

1. Mizgajska-Wiktor H., Jarosz W., Fogt-Wyrwas R. Podstawy biologii człowieka. Wyd. PWN i PZWL 2022
2. Wolański N. Rozwój biologiczny człowieka od poczęcia do śmierci. PWN, Warszawa 2018
3. Woynarowska B., Kowalewska A., Izdebski Z. Biomedyczne podstawy rozwoju i edukacji. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2021
4. Woynarowska B. Profilaktyka w pediatrii. PZWL, Warszawa 2016
5. Bartel H. Embriologia, PZWL, Warszawa 2020
6. Krawczyński M. Propedeutyka pediatrii .PZWL, Warszawa 2009
7. Piotrowicz R. (red.): Interdyscyplinarne uwarunkowania rozwoju małego dziecka. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo APS, Warszawa, 2014
8. Bradley J. R, Jonson D. R, Pober B.R. Genetyka medyczna. PZWL, Warszawa 2009
9. Bal J.(red). Genetyka medyczna i molekularna. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2017

W cyklu 2024Zn:

1. Woynarowska B., Kowalewska A., Izdebski Z. (2021) Biomedyczne podstawy rozwoju i edukacji. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa
2. Wolański N. (2018) Rozwój biologiczny człowieka od poczęcia do śmierci. PWN
3. Mizgajska-Wiktor H., Jarosz W., Fogt-Wyrwas R. (2022) Podstawy biologii człowieka. Wyd. PWN i PZWL