Współczesne teorie socjologiczne 20-4F-WTS1

Wprowadzenie do problematyki współczesnych teorii socjologicznych. Przedstawienie głównych kierunków i orientacji współczesnej socjologii oraz ich wzajemnych odniesień, a także zapożyczeń z klasycznych teorii.Zapoznanie z głównymi przedstawicielami teorii i ich pracami naukowymi, wprowadzenie w aparat pojęciowy oraz zagadnienia teoretyczno-metodologiczne poszczególnych teorii, zapoznanie z krytyką, kształtowanie umiejętności analizowania zjawisk społecznych z różnych perspektyw teoretyczno-metodologicznych, dostrzeganie związku teorii z praktyką badawczą.

Wykłady:
1. Znaczenie teorii we współczesnej socjologii. Podstawowe paradygmaty.
2. Funkcjonalizm i teorie systemu społecznego.
3. Teorie zachowania i wymiany społecznej.
4. Teorie konfliktu.
5. Interakcjonizm symboliczny i teorie interakcji.
6. Podejście dramaturgiczne.
7. Fenomenologia i etnometodologia.
8. Socjologia życia codziennego.
9. Teoria strukturacji i strukturalistycznego konstruktywizmu: Giddens i Bourdieu
10. Społeczeństwa ryzyka (Beck) i płynnego lęku (Bauman).
11. Socjologiczne teorie emocji.
12. Dylematy tożsamości we współczesnym świecie.
13. Socjologia historyczna
14. Problem porządku społecznego: globalizacja i społeczeństwo sieci.
15. Podsumowanie.

Ćwiczenia:
1. Socjologia jako nauka: wyobraźnia socjologiczna i teoria naukowa
Ch.W. Mills, Obietnica, w: P.Sztompka, M.Kucia (red.), Socjologia. Lektury, s. 11-17.
J.H. Turner, Struktura teorii socjologicznej, rozdz.1, Teoria socjologiczna, 1-5.

2. Zadania współczesnej socjologii
Anthony Giddens, Czym zajmują się socjologowie, w: P. Sztompka, M.Kucia (red.), Socjologia. Lektury, s. 11-17.

3. Funkcjonalizm: Talcott Parsons, Robert Merton
T. Parsons, E. A. Shils, J. Olds, Kategorie orientacji i organizacji działania, w: WTS I, 376-382.
Referat 1: K. Davis, W. Moore, O niektórych zasadach uwarstwienia, w: WTS I, 404-413.
Referat 2: R. K. Merton, Samospełniające się proroctwo, w: Socjologia. Lektury, 361-373.

4. Teorie konfliktu. Coser, R. Dahrendorf. Collins
R.Dahrendorf, Teoria konfliktu w społeczeństwie przemysłowym (WTS I,454-475).
Referat 1: L. Coser, Społeczne funkcje konfliktu, w: WTS I, 478-481.
Referat 2: R. Collins, Konfliktowa teoria stratyfikacji, w: WTS I, 482-501.

5. Teorie wymiany.
P. M. Blau, Wymiana społeczna, w: WTS I, 82-92.
Referat 1: G. C. Homans, Podstawowe procesy społeczne, w: WTS I, 72-81.
Referat 2: P. Blau, Wartości pośredniczące w wymianie w strukturach złożonych, w: WTS I, 93-106.

6. Interakcjonizm symboliczny
H.Blumer, Implikacje socjologiczne myśli G.H.Meada (WTS I,262-271).
Referat 1: B. G. Glaser, A. L. Strauss, Konteksty świadomości i interakcja społeczna, w: WTS I, 285-292.
Referat 2:E.Goffman, Zażenowanie a organizacja społeczna, w: Socjologia. Lektury, 112-120.

7. Teorie racjonalnego wyboru
M. Olson, Dobra publiczne i problem "pasażera na gapę", w: WTS I, 138-145.
Referat 1: J. S. Coleman, Perspektywa racjonalnego wyboru w socjologii ekonomicznej, w: WTS I, 145-163.
Referat 2: M. Hechter, S. Kanazawa, Teoria racjonalnego wyboru a socjologia.

8. Socjobiologia i psychologia ewolucyjna
R.D. Alexander „Ewolucja ludzkiej psyche”, w: WTS I, s. 211-225.
Referat : D. M. Buss, Psychologia ewolucyjna, GWP 2001 (kilka dowolnie wybranych rozdziałów).
P. L. van den Berghe, Łączenie paradygmatów: biologia i nauki społeczne, w: WTS I, 197-210.

9. Teoria strukturacji i strukturalistyczny konstruktywizm
A.Giddens, Ramy późnej nowoczesności (WTS2,687-699)
Referat 1: P. Bourdieu, L. J. D. Wacquant, Logika pól, w: WTS II, 651-662.
Referat 2: W. H. Sewell Jr., Teoria struktury: dwoistość, podmiotowość sprawcza a transformacja, w: WTS II, 700-722.

10. Teorie modernizacji i systemu światowego
I.Wallerstein, Nowoczesny system-świat (WTS2,747-753)
Referat 1: Z.Bauman, Czy istnieje postmodernistyczna socjologia? (WTS2,789-802)
Referat 2: Sh. N. Eisenstadt, Nowoczesność jako odrębna cywilizacja, w: WTS II, 754-768.

11. Socjologia fenomenologiczna i interpretatywna
A.Schütz, Świat społeczny i teoria działania społecznego (UWAGA!!! Socjologia Lektury, 64-70)
Referat 1: C.Taylor, Interpretacja i nauki o człowieku (WTS2,948-957)
Referat 2: H. Garfinkel, Racjonalne cechy działalności naukowej i potocznej, w: WTS II, 894-908.

12. Socjologia historyczna
Ch.Tylly, Historia i wyobraźnia socjologiczna (WTS2,1083-1090)
Referat 1: T.Skocpol, Państwo jako struktura o janusowym obliczu (WTS2,1090-1093)
Referat 2: N. Elias, Przymus społeczny jako przymus wewnętrzny, w: WTS II, 1068-1082.

13. Teoria działania komunikacyjnego
J.Habermas, Tendencje kryzysowe w rozwiniętym kapitalizmie, (WTS2,975-984)
Referat 1: J. Habermas, Typy działania komunikacyjnego, w: WTS II, 985-990.
Referat 2: J. Habermas, Działanie zorientowane na osiągnięcie porozumienia, w: WTS II, 969-975.

14. Hermeneutyka i teorie dyskursu
N. Fairclough, R. Wodak, Krytyczna analiza dyskursu, w: WTS II, 1047-1057.
Referat 1: P. Ricoeur, Model tekstu. Znaczące działanie rozważane jako tekst, w: WTS II, 1001-1019.
Referat 2: T. A. van Dijk, Badania nad dyskursem, w: WTS II, 1020-1046.

15. Podsumowanie, zaliczenie