Opiniowanie sądowo-psychologiczne 20-3S-OPS

W trakcie wykładów studenci zapoznają się z:
1. Zagadnieniami podstawowymi psychologii sądowej, obszarami funkcjonowania psychologów sądowych oraz zadaniami psychologa sądowego,
2. Zagadnieniami związanymi z powołaniem biegłego. Przepisami regulującymi zasady wykonywania funkcji biegłego w procesie karnym i cywilnym, kryteriami i warunkami formalnymi powołania, regułami wyłączania biegłego z udziału w sprawie, zasadami wpisu i skreślenia z listy biegłych sądowych, odpowiedzialność biegłego sądowego
3. Zasadami powoływania biegłego psychologa, standardami postanowień sądowych, informacji jakie muszą znaleźć się w opinii, budowy opinii sądowo-psychologicznej w postępowaniach karnych oraz w postepowaniach cywilnych.
4. Standardami opiniowania w sprawach rodzinnych i opiekuńczych, w tym planowania badań, przeprowadzania badań, przygotowywania uczestnika opiniowania do badań, prowadzenia analizy i interpretacji danych.
5. Metodami badawczymi, z których korzysta biegły (wywiad, obserwacja, testy). Przedstawienie zakresu informacji jakie powinien ustalić biegły od rodziców/opiekunów (dane formalne, ustalenie sytuacji rodzinnej) od dziecka (spostrzeganie każdego z rodziców, środowiska, rodziny, potrzeb) od osób współuczestniczących w badaniu (udział w opiece nad dzieckiem, relacje z dzieckiem).
6. Zasadami opiniowania w sprawach cywilnych (opinie obligatoryjne i fakultatywne). Poznają pojęcia władzy rodzicielskiej, możliwości jej ograniczenia bądź pozbawienia, Zapoznają się z przyjaznym przesłuchaniem dziecka.
7. Zagadnieniami związanymi z przesłuchaniem małoletniego na podstawie kodeksu postępowania karnego (małoletniego świadka, pokrzywdzonego oraz osoby pokrzywdzonej przestępstwem o charakterze seksualnym). Dowiedzą się jak zorganizować przesłuchanie małoletniego dziecka, rola biegłego psychologa w przesłuchaniu małoletniego, jak wygląda współpraca biegłego psychologa z sędzią, prokuratorem, adwokatem.
8. Standardami przesłuchań małoletnich, błędami w opiniowaniu. Dowiedzą się na co zwrócić uwagę podczas opiniowania dziecka, (dziecko jako świadek, przedstawienie informacji związanych z zdolnością dzieci do spostrzegania, zapamiętywania oraz przechowywania spostrzeżeń). Wprowadzenie do tematyki nieletnich, odpowiedzialności nieletnich na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich i na podstawie kodeksu karnego.
9. Opiniodawczymi Zespołami Specjalistów Sądowych. Omówione zostaną sprawy, w których Zespoły wydają opinię sądowo-psychologiczną, oraz przebieg opiniowania w OZSS. Przedstawienie oaz omówienie schematu opinii w sprawach nieletnich oraz w sprawach rodzinnych i opiekuńczych.
10. Zagadnieniami świadka oraz zeznań, okoliczności oaz regulacji prawnych dotyczących przesłuchania świadka w obecności biegłego. Przedstawiono fazy formowania się zeznań (spostrzeganie, zapamiętywanie, przechowywanie, odtwarzanie) oraz błędy w spostrzeganiu (obiektów nieożywionych oraz osób).
11. Wskaźnikami prawdy i fałszu w ocenie zeznań świadków (przebieg zeznania, treść zeznania, sposób zeznawania, możliwe motywacje). Najczęstszymi przyczynami błędów w zeznaniach świadków. Czynnikami psychologicznymi wpływającymi na treść zeznań świadków (stopień rozwoju umysłowego, zaburzenia psychiczne, osobowość świadka, środowisko, kwestie przechowywania wspomnień, rodzaj zdarzenia i emocje z nim związane).
12. Zagadnieniami opiniowania w sprawach o zastosowanie środka zabezpieczającego (przedstawienie podstawy prawnej, zakresu udziału biegłego psychologa w sprawie). Omówienie zagadnień związanych z zaburzeniami preferencji seksualnych (diagnoza zaburzeń, rodzaje zaburzeń, terapia). Opiniowanie w sprawach o uznanie osoby za szczególnie niebezpieczną (przedstawienie podstawy prawnej, udział biegłego psychologa w opiniowaniu osoby niebezpiecznej).
13. Zagadnieniami opiniowania osób z zaburzeniami preferencji seksualnych pod postacią pedofilii (diagnoza pedofilii, diagnoza różnicowa pedofilii, typy pedofilii, konsekwencje rozpoznania pedofilii). Opiniowanie w sprawach o przemoc w rodzinie.
14. Zadaniami biegłych w sprawach o „znęcanie się”, diagnoza stopnia i nasilenia przemocy, ocena stopnia ryzyka przemocy.
15. Diagnostyki psychologiczno-penitencjarnej,
16. Zagadnieniami etycznymi związanymi z opiniowaniem na potrzeby wymiaru sprawiedliwości. Odpowiedzialność biegłych za treść opinii (porządkowa, karna, cywilna, dyscyplinarna, etyczna).

W ramach ćwiczeń studenci będą mieli możliwość przygotować wniosek o wpisanie na listę biegłych sądowych. Odpowiednio do każdych zajęć teoretycznych będą mieli możliwość zapoznać się z odpowiednią dokumentacją aktową. W ramach zajęć przeprowadzane będą symulacje opiniowania na podstawie przygotowanego przez prowadzącą materiału dowodowego. Ponadto w ramach grup ćwiczeniowych będzie możliwość doskonalenia planowania badań na potrzeby sądu.