Wprowadzenie do pedagogiki 20-1F-WPD1
Powstanie pedagogiki i sposoby jej uprawiania: geneza pedagogiki; różnicowanie się teoretyczne pedagogiki na początku XX w.; rozróżnienie pedagogiki i pedagogii; relacja pomiędzy teorią i praktyką; sposoby uprawiania pedagogiki – pedagogika teoretyczna, stosowana (prakseologiczna), normatywna; paradygmaty pedagogiki współczesnej, krytyczny; kategorie metodologiczne: opis, rozumienie, wyjaśnianie, interpretacja krytyczna; rozwój teoretyczny pedagogiki i „mapa” współczesnych kierunków pedagogicznych.
Podstawowe kategorie pojęciowe pedagogiki: wychowanie, nauczanie, kształcenie, edukacja, socjalizacja, enkulturacja, opieka, samowychowanie; zróżnicowanie teoretyczne wykładni wychowania (kształcenia, edukacji). Kształcenie z perspektywy adaptacyjnej (według wzorca zewnętrznego) a kształcenie z perspektywy egzystencjalnej (według wzorca wewnętrznego). Idea kształcenia humanistycznego.
Wychowanie w szkole publicznej w perspektywie idei dobra wspólnego.
Pedagogika jako nauka empiryczna: pozytywistyczny wzorzec nauki; powstanie pedagogiki empirycznej jako pedagogiki eksperymentalnej; pedagogika empiryczna w tradycji behawioralnej; behawioralna teoria uczenia się i nauczania; teorie curricularne – projektowanie przebiegu nauczania i operacjonalizacja celów kształcenia; nauczyciel jako technolog; przykłady badań empirycznych w pedagogice.
Pedagogika jako nauka humanistyczna: nauki przyrodnicze a nauki humanistyczne - antynaturalistyczne uprawomocnienie pedagogiki; powstanie pedagogiki kultury; pedagogika kultury jako pedagogika ludzkiej duchowości; rozumienie jako kategoria metodologiczna i dydaktyczna; pedagogika kultury jako teoria treści kształcenia i hermeneutyczna koncepcja uczenia się; nauczyciel jako odpowiedzialny interpretator; przykłady badań humanistycznych w pedagogice.
Pedagogika jako teoria krytyczna: teoria krytyczna a teoria tradycyjna; krytyka neutralnego charakteru teorii społecznej; recepcja teorii krytycznej w pedagogice; zagadnienia marginalizacji i wykluczania społecznego oraz kolonizacji kulturowej; edukacja jako miejsce „przemocy symbolicznej”; edukacja w perspektywie postulatu upodmiotowienia jednostki poprzez uczestnictwo w komunikacji społecznej; koncepcja ukrytego programu szkoły; postulat edukacji zaangażowanej na rzecz pluralistycznego, upodmiotowionego i demokratycznego społeczeństwa; przykłady badań krytycznych w pedagogice.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2016Z: | W cyklu 2017Z: | W cyklu 2017Zn: | W cyklu 2018Z: | W cyklu 2018Zn: | W cyklu 2016Zn: |
Efekty kształcenia
WIEDZA
K_W01; K_W02
- Zna i rozumie na poziomie elementarnym genezę głównych pojęć pedagogiki jako dyscypliny naukowej;
- Zna i rozumie wybrane filozoficzne, psychologiczne i socjologiczne aspekty i aplikacje głównych pojęć pedagogicznych.
- Zna podstawowe subdyscypliny pedagogiki, ich specyfikę merytoryczną oraz tożsamość pedagogiczną.
- Zna i rozumie na poziome elementarnym wybrane wykładnie relacji wychowawczej oraz procesu wychowania, w tym ich warunków konstytutywnych.
- Zna i rozumie wybrane zależności między wychowaniem a socjalizacją i inkulturacją.
- Zna i rozumie wybrane społeczne i psychologiczne uwarunkowania relacji wychowawczej i procesu wychowania.
UMIEJĘTNOŚCI
K_U02; K_U12
- Potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych.
- Potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania motywów i wzorów ludzkich zachowań.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
K_K04; K_K10
- Przejawia empatyczną postawę względem innych ludzi, szczególnie klientów pomocy społecznej; rozumie ich sytuację.
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę ma charakter sprawdzianu pisemnego w dwóch etapach. Pierwszy etap składa się z odpowiedzi na 3 pytania oceniane od 0 do 4 punktów każde; maksymalna liczba punktów wynosi 12; do zaliczenia jest wymagane uzyskanie 50% punktów. Osoby które uzyskały co najmniej 10 pkt. mogą przystąpić do drugiego etapu - odpowiedzi na pytanie dodatkowe. Pozytywna ocena tej odpowiedzi zalicza przedmiot na ocenę bardzo dobrą.
W sytuacjach nadzwyczajnych (np. pandemia) istnieje możliwość zaliczenia przedmiotu na podstawie samodzielnie napisanego eseju na wyznaczony temat.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy
Literatura
Studenci przygotowują się w oparciu o treść wykładu i materiały handout
Literatura uzupełniająca:
Pedagogika. Podręcznik akademicki, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2019.
W. Brezinka, Wychowanie i pedagogika. Podręcznik akademicki, Kraków 2005.
H.H. Krüger, Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, Gdańsk 2005.
*Podstawowe dla danego zagadnienia pozycje bibliograficzne są podawane podczas zajęć
W sytuacji nadzwyczajnej (np. pandemia) prowadzący przesyła rozszerzony materiał do samodzielnej lektury oraz prowadzi wybrane zajęcia w sposób zdalny.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: