Pedagogika resocjalizacyjna 10-5S-PER1
WYKŁAD
1. Omówienie tematyki zajęć, podanie literatury oraz przedstawienie wymagań. Działalność resocjalizująca aktualnie. Przypomnienie pojęcia socjalizacji i wychowania oraz omówienie istoty tych procesów; wyjaśnienie pojęcia resocjalizacji oraz wychowania resocjalizującego; specyfika resocjalizacji aktualnej.
2. Współczesna pedagogika resocjalizacyjna. Rzeczywistość wychowawcza a problemy resocjalizacyjne; cele i granice kontroli społecznej; ideał i cele wychowania a cele resocjalizacji; granice resocjalizacji; resocjalizacja jako powtórna socjalizacja i „kanalizowanie instynktów”; wsparcie dla resocjalizacji ze strony nauk humanistycznych i medycznych.
3. Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Pojęcie nieprzystosowania społecznego; przegląd wybranych definicji nieprzystosowania społecznego: definicje objawowe, teoretyczne, operacyjne i administracyjne.
4. Zadania wychowania resocjalizującego: likwidowanie przyczyn, usuwanie negatywnych zmian osobowości, utrwalanie uzyskanych rezultatów, wdrażanie do samowychowania.
5. Podstawy diagnostyki w resocjalizacji. Definicja, specyfika diagnozy resocjalizacyjnej; przedmiot, podmiot, funkcje i cele diagnozy resocjalizacyjnej; etapy procesu diagnozowania; kryteria oceny w procesie diagnozowania; uwarunkowania przebiegu procesu diagnostycznego; czynniki determinujące jakość i przebieg procesu diagnostycznego.
6. Prakseologiczne zasady projektowania systemów resocjalizacji: trzy poziomy projektowania systemu resocjalizacji; resocjalizacja jako system działań – heurystyczny model systemu działań resocjalizacyjnych; funkcje i procedury systemu resocjalizacji.
7. Opieka nad osobami nieprzystosowanymi
w Polsce. Trzy płaszczyzny socjalizacji reedukacyjnej na których realizowana jest opieka intencjonalna: profilaktyka dewiacji społecznych, resocjalizacja niedostosowanych społecznie; opieka postpenitencjarna.
Powtórzenie i podsumowanie materiału. Przedstawienie i omówienie zagadnień egzaminacyjnych.
ĆWICZENIA
1. Etapy i typologia nieprzystosowania społecznego. Analiza przebiegu procesu wykolejenia społecznego wg koncepcji Cz. Czapówa; typologia nieprzystosowania społecznego ze względu na trzy różne czynniki etiologiczne zjawiska Cz. Czapówa oraz typologia wg C.E. Sullivana i M.Q. Granta.
2. Charakterystyka głównych objawów nieprzystosowania społecznego: nieposłuszeństwo, kłamstwo, bunt, agresja antyspołeczna, zaburzenia koncentracji uwagi, wagary, ucieczki z domu, uzależnienia (alkoholizm i narkomania), działalność przestępcza; przyczyny powstawania, charakterystyka, zapobieganie.
3. Analiza przebiegu procesu resocjalizacji. Charakterystyka czterech etapów procesu oddziaływania resocjalizacyjnego.
4. Zasady obowiązujące w procesie resocjalizacji. Niekonwencjonalność zasad w oddziaływaniu wychowawczym na niedostosowanych społecznie; charakterystyka oraz omówienie zasad oddziaływań obowiązujących w procesie resocjalizacji niedostosowanych społecznie – typologia wg Cz. Czapówa i O. Lipkowskiego
5. Resocjalizacja nieletnich w placówkach zamkniętych (zakład poprawczy i schronisko dla nieletnich). Specyfika i charakter zakładu poprawczego; kryteria kierowania do placówki; rodzaje i typy zakładów poprawczych; zadania zakładu; organizacja i zasady pobytu nieletniego
w zakładzie; środki i metody wychowawcze stosowane w zakładzie. Zasady umieszczania nieletnich w schroniskach; podział schronisk dla nieletnich (zwykłe i interwencyjne); prawa i obowiązki wychowanka przebywającego w schronisku; realizacja zadań wychowawczych i dydaktycznych w schronisku; funkcja diagnostyczna schroniska.
6. Resocjalizacja w środowisku otwartym. Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy; zadania i rola kuratora sądowego dla nieletnich; działalność profilaktyczno-wychowawcza pedagoga szkolnego; kurator oraz kuratorski ośrodek pracy z młodzieżą jako jedna z podstawowych instytucji resocjalizacyjnych o charakterze otwartym; ogniska wychowawcze; przykładowe środowiskowe programy pedagogiczne .
7. Instytucjonalna resocjalizacja osób dorosłych. Zakład karny jako instytucja resocjalizacyjna. Problemy wychowawcze instytucji więziennej. Czynniki zakłócające przebieg procesu resocjalizacji
w zakładach karnych.
8. Zaliczenie zajęć.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
PC2_KK_W02
Wyjaśnia podstawowe terminy używane w pedagogice resocjalizacyjnej, wyjaśnia jej podstawy teoretyczne oraz streszcza założenia metodyczne procesu wychowania resocjalizacyjnego oraz postępowania z jednostkami nieprzystosowanymi społecznie.
PC2_KS_W01
Objaśnia koncepcję teoretyczną, cele, przebieg i zadania procesu resocjalizacji.
PC2_KS_U02
Wykorzystuje zdobytą wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów resocjalizacyjnych w pracy z jednostkami nieprzystosowanymi społecznie.
PC2_KS_U03
Rozpoznaje, interpretuje i prognozuje główne zaburzenia zachowania osób mających problemy z adaptacją społeczną.
PC2_KS_K01
Podejmuje wyzwania zawodowe pedagoga resocjalizacyjnego i docenia sens, wartość i potrzebę podejmowania działań resocjalizacyjnych.
PC2_KS_K02
Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu pedagoga resocjalizacyjnego.
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny końcowy (test jednokrotnego wyboru)
Literatura
Czapów Cz, Wychowanie resocjalizujące, PWN, Warszawa 1978
Lipkowski O., Resocjalizacja, WSiP, Warszawa 1987
Pytka L., Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne, Wyd. 8 zmienione
i rozszerzone. APS, Warszawa 2008
Literatura uzupełniająca:
Borowski R., Wysocki D., Instytucje wychowania resocjalizującego, NOVUM, Płock 2001
Makowski A., Niedostosowanie społeczne młodzieży i jej resocjalizacja, PWN, Warszawa 1994
Pospiszyl K., Resocjalizacja, Wyd. Akadem. „ŻAK”, Warszawa 1998
Pospiszyl K., Żabczyńska E., Psychologia dziecka niedostosowanego społecznie, PWN, Warszawa 1985
Urban B., Stanik J. M. (red.), Resocjalizacja. Tom I i II, PWN, Warszawa 2007.
Wybrane artykuły z kwartalnika pod red. L. PYTKI, Opieka Wychowanie Terapia, Wyd. KKWR
Wysocka E. Diagnoza w resocjalizacji, PWN, Warszawa 2008.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: