Literatura dla dzieci z elementami biblioterapii 10-4S-LBD
TREŚCI PROGRAMOWE
Literatura dla dzieci – „literatura osobna” lub „literatura czwarta”. Miejsce literatury dla młodego odbiorcy w literaturze ogólnej. Początki literatury dla dzieci. Problemy dydaktyzmu i artyzmu. Związki z pedagogiką i psychologią. Obrazy dziecka i dzieciństwa w utworach różnych autorów.
Zadania literatury dla dzieci. Cechy utworu literackiego dla dzieci. Dzieło literackie jako swoisty typ wypowiedzi. Kategorie i gatunki w „literaturze osobnej”. Inicjacje czytelnicze i rozwój zainteresowania dziecka książką.
Utwór dla dzieci jako komunikat literacki. Kryteria oceny tekstu literackiego dla dzieci. Kategoria komizmu i tragizmu, piękna i brzydoty. Magiczność, symboliczność, fantazja jako naturalna potrzeba dziecka. Archetypy literatury dziecięcej. Arcydzieła literatury dziecięcej jako przygotowanie do odbioru literatury wysokiej i rozumienia kultury.
Przegląd podstawowych form gatunkowych w literaturze dla dzieci. Powiastka dydaktyczna, bajka, baśń ludowa i literacka. Rola baśni w życiu dziecka. Baśń z perspektywy psychologii rozwojowej.
Baśń jako model świata. Poszukiwanie tożsamości i oswajanie lęków w baśni. Psychoterapeutyczna moc baśni. Analiza wybranych baśni pod kątem możliwości wykorzystania ich w terapii.
Lęki u dzieci. Dziecięce strategie radzenia sobie z lękiem. Bajka terapeutyczna, jej rodzaje i sposoby terapeutycznego oddziaływania na dziecko. Przykłady bajek terapeutycznych możliwych do wykorzystania w sytuacjach trudnych.
Poszukiwania nowych środków wyrazu we współczesnej prozie i poezji dla dzieci. Wiersze dla dzieci inspirowane folklorem dziecięcym.
Paidialność jako podstawowa kategoria wiersza dziecięcego. Oblicza i funkcje komizmu w wierszach dla dzieci. Tradycja i awangardowość, czyli od M. Konopnickiej do D. Wawiłow. Znaczenie twórczości J. Tuwima, J. Brzechwy, K. Makuszyńskiego w polskiej poezji dla dzieci.
Końcowy test zaliczeniowy
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
PE2_W21 ma szczegółową wiedzę dotyczącą wsparcia pedagogicznego na etapie wczesnej edukacji
PE2_U02 potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, a także
diagnozowania i projektowania działań praktycznych w pracy z dziećmi z trudnościami w uczeniu się
PE2_K02 jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością
w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych w zakresie wczesnej edukacji i pedagogiki korekcyjnej;
angażuje się we współpracę w toku rozwiązywania problemów edukacyjnych
------------------------
PE2_W19 Ma szczegółową wiedzę dotyczącą prowadzenia działalności pedagogicznej mającej na celu edukację literacką oraz wykorzystanie elementów biblioterapii we wczesnej edukacji
Kryteria oceniania
Student zalicza przedmiot na podstawie obecności na zajęciach, aktywności na zajęciach oraz pisemnej pracy na jeden z podanych tematów:
1. Literatura dla dzieci w procesie wychowania i terapii.
2. Obrazy dziecka i dzieciństwa w literaturze dziecięcej różnych epok.
3. Znaczenie i wartości baśni w życiu dziecka.
Prace studenckie(eseje) będą oceniane wg. następujących kryteriów: 1. zgodność pracy z tematem; 2. Zakres przedstawionych treści;3. Poprawność merytoryczna pracy;4. Odwołania do literatury przedmiotu; 5. Poprawność językowa, stylistyczna i ortograficzna; 6. Oryginalność ujęcia tematu.
Literatura
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
Adamczykowa Z., Literatura dziecięca. Funkcje – Kategorie – Gatunki, Warszawa 2004.
Baluch A., Archetypy literatury dziecięcej, Wrocław 1993.
Baluch A., Ceremonie literackie, a więc obrazy, zabawy i wzorce w literaturze dla dzieci, Kraków 1998.
Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa 2010.
Brett D., Opowiadania dla twojego dziecka. Koją, leczą, rozwiązują problemy, Gdańsk 1998.
Cichoń-Piasecka M., Baśń w kulturze, terapii i wychowaniu, [w:] Baśń w terapii i wychowaniu, red. Sz. Kawalla, E. Lewandowska-Tarasiuk, J.W. Sienkiewicz, Warszawa 2012.
Cieślikowski J., Literatura osobna, Warszawa 1985.
Molicka M., Bajkoterapia, Poznań 1999.
Papuzińska J., Dziecko w świecie emocji literackich, Warszawa 1996.
Poezja dla dzieci. Antologia form i tematów, oprac. R. Waksmund, Wrocław 1987.
Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Wrocław 2002.
Tyszkowa M., Baśń i jej recepcja z punktu widzenia psychologii rozwojowej, „Psychologia Wychowawcza”1978, nr 4.
Ziółkowska-Sobecka M., Hans Christian Andersen. Portrety autorów lektur szkolnych, Warszawa 2001.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
Baśń i dziecko, red. H. Skrobiszewska, Warszawa 1978.
Cichoń-Piasecka Małgorzata, Baśnioterapia w rehabilitacji dzieci upośledzonych umysłowo, „Szkoła Specjalna”, 2005, nr 1.
Cieślikowski J., Antologia poezji dziecięcej, Wrocław 1980.
Sto lat baśni polskiej, red. G. Leszczyński, Warszawa 1995.
Szeliga K., Bajkoterapia, czyli jak z Guziołkiem tworzyć i wykorzystywać bajki i opowiadania w biblioterapii oraz rozwoju aktywności twórczej dziecka, Kraków 2008.
Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej, Wrocław 2000.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: