Metodyka oceny i wspomagania rozwoju dzieci niewidomych i słabowidzących w wieku przedszkolnym 10-2S-MDN1

1. Specjalne potrzeby edukacyjne dzieci niewidomych i słabowidzących w wieku przedszkolnym. Specyfika organizacji zajęć edukacyjnych – zasada poglądowości i indywidualizacji, metody i formy nauczania, adaptacja środków dydaktycznych.

2. Specyfika rozwoju poznawczego, językowego i emocjonalno-społecznego dziecka z niepełnosprawnością wzroku w wieku przedszkolnym w kontekście strategii zaradczych – zapobieganie werbalizmowi i trudnościom w nabywaniu pojęć naturalnych.

3. Rozwój percepcji dotykowej. Przygotowanie dziecka niewidomego do nauki brajla. Wykorzystanie Rozwojowego Programu Percepcji Dotykowej i Rozpoznawania Liter Brajlowskich S. Mangold. Zabawki i materiały dydaktyczne ukierunkowane na rozwój percepcji dotykowej.

4. Zabawa i jej funkcje w rozwoju dziecka niewidomego i słabowidzącego w wieku przedszkolnym. Zasady adaptacji zabawek i materiałów edukacyjnych do możliwości percepcyjnych i potrzeb edukacyjno-rozwojowych dzieci z niepełnosprawnością wzroku.

5. Edukacja graficzna dzieci z niepełnosprawnością wzroku w wieku przedszkolnym. Właściwości prawidłowo zredagowanych rysunków wypukłych, wady i zalety poszczególnych technik tyflograficznych, ograniczenia i możliwości stosowania rysunków dotykowych w edukacji przedszkolnej. Czytanie grafiki i rysowanie bezwzrokowe – etapy wstępne.

6. Analiza podstawy programowej wychowania przedszkolnego – identyfikacja potencjalnych trudności w realizacji wybranych treści na zajęciach tyflodydaktycznych. Wybrane strategie organizacji zajęć edukacyjnych dla dzieci niewidomych i słabowidzących w wieku przedszkolnym.

Treści:

1. Specyfika rozwoju poznawczego, społeczno-emocjonalnego i językowego dzieci z niepełnosprawnością wzroku w wieku przedszkolnym.

2. Specyfika trudności w rozwoju percepcji wzrokowej u dzieci słabowidzących w wieku przedszkolnym.

3. Wybrane programy rehabilitacyjne wykorzystywane we wspomaganiu rozwoju dzieci niewidomych i słabowidzących w wieku przedszkolnym.

4. Zasady przygotowywania i adaptowania pomocy dydaktycznych dla dzieci z niepełnosprawnością wzroku.

5. Rozwój percepcji dotykowej u dzieci niewidomych w wieku przedszkolnym. Przygotowanie do nauki brajla.

Literatura obowiązkowa:

Czerwińska, K. (red.) (2015). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku – w kręgu diagnozy i terapii. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Miler-Zdanowska (2019). Dziecko niewidome i słabowidzące w przedszkolu. Jak przedszkole może wspomagać rozwój dziecka. W: B. Szurowska (red.), Przedszkole w sytuacji trudnej: zdążyć z pomocą (s. 278-290). Warszawa: Difin.

Literatura uzupełniająca:

Chojecka A., Magner M., Szwedowska E., Więckowska E. (2008). Nauczanie niewidomych dzieci rysunku. Przewodnik dla nauczyciela. Laski: Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi.
Czerwińska K. (2007). Zastosowanie wiedzy o umyśle w edukacji niewidomych. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 2, 81-87.
Czerwińska K. (2008). Eksperyment nauczający w pracy z dzieckiem niewidomym. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 2, 84-104.
Czerwińska, K., Stępińska, J., Wiśniewska, D. (2014). Rozwój poznawczy małych dzieci z niepełnosprawnością wzroku. W: K. Czerwińska (red.) Wybrane aspekty rozwoju małego dziecka z niepełnosprawnością wzroku. (s. 95-120). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Konarska J. (2012). Aktywność komunikacyjna dzieci niewidomych jako warunek ich prawidłowego rozwoju i zapobieganie dystansowi społecznemu. W: M. Parchomiuk, B. Szabała (red.), Dystans społeczny wobec osób z niepełnosprawnością jako problem pedagogiki specjalnej. Tom I. Przyczyny – Konsekwencje – Przeciwdziałanie (s. 177-192). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Kuczyńska-Kwapisz J. (2000). Ćwiczenia percepcji dotykowej według programu Sally Mangold. W: G. Walczak (red.), Metody i formy wczesnej rehabilitacji dzieci z uszkodzonym wzrokiem (wybrane zagadnienia). (s. 46-52). Warszawa: Fundacja na Rzecz Młodzieży Niepełnosprawnej.
Maculewicz B. (2000). Obserwacje i wnioski z pracy według programu Sally Mangold. W: G. Walczak (red.), Metody i formy wczesnej rehabilitacji dzieci z uszkodzonym wzrokiem (wybrane zagadnienia). (s. 53-59). Warszawa: Fundacja na Rzecz Młodzieży Niepełnosprawnej.
Maloney P.L. (1981). Poradnik dla rodziców dzieci niewidomych w wieku przedszkolnym. Charles C Thomas Publisher.

Materiały autorskie wykorzystywane na zajęciach będą zamieszczane w Plikach w zespole Teams (nazwa danego folderu zawiera datę realizacji ćwiczeń) i jednocześnie przesyłane na grupowy adres mailowy: wwr.aps.19@gmail.com

Czerwińska K., Konieczna I. (2015). Rola zabawy w rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku w wieku przedszkolnym. W: W: K. Czerwińska (red.), Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku – w kręgu diagnozy i terapii (173–195). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Dąbrowska K. (2015). Wybrane narzędzia diagnostyczne i diagnostyczno-terapeutyczne stosowane we wczesnym wspomaganiu rozwoju dzieci z niepełnosprawnością wzroku. W: K. Czerwińska (red.), Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku – w kręgu diagnozy i terapii (30–45). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Miler-Zdanowska K. (2014). Specyfika rozwoju komunikacji językowej u dzieci z dysfunkcją wzroku. W: W: K. Czerwińska (red.), Wybrane aspekty rozwoju małego dziecka z niepełnosprawnością wzroku (121-138). Warszawa: Wydawnictwo APS

Paplińska M. (2008). Dziecko z niepełnosprawnością wzrokową na progu szkoły – przygotowania, możliwości i realne wsparcie. W: D. Gorajewska (red.), Wsparcie dziecka z niepełnosprawnością w rodzinie i szkole (s. 132-141). Warszawa: Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji.

Paplińska M. (2004). Rozwój percepcji i poznania dotykowego u niewidomych dzieci. W: Walczak G. (red.), Wspomaganie rozwoju małych dzieci z uszkodzonym wzrokiem. Warszawa: Wydawnictwo APS.

Walkiewicz-Krutak M., Kalisz P. (2014). Rozwijanie umiejętności z zakresu orientacji przestrzennej i poruszania się u małych dzieci z niepełnosprawnością wzroku. W: K. Czerwińska (red.), Wybrane aspekty rozwoju małego dziecka z niepełnosprawnością wzroku (194–232). Warszawa: Wydawnictwo APS

Link do zespołu „Metodyka oceny i wspomagania rozwoju dzieci niewidomych i słabowidzących w wieku przedszkolnym”:

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a8e83c36967b54ecb86aca9726e46a364%40thread.tacv2/conversations?groupId=5287f8fd-bad0-44ca-a707-ea1e36891bdb&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

metody kształcenia: metody ćwiczebne, konwersatorium, dyskusja, objaśnienie, opisowo-krytyczna analiza źródeł, analiza materiałów filmowych, realizacja zadań praktycznych i projektowych

nakład pracy studenta:
Godziny kontaktowe (ćwiczenia, laboratorium): 30
Przygotowanie się do zajęć, lektury: 40
Przygotowanie się do zaliczenia: 20
Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta: 90h
Liczba punktów ECTS: 3

Metody kształcenia:

wykład, warsztaty, analiza filmów edukacyjnych, ćwiczenia symulacyjne.

Nakład pracy studenta (ćwiczenia): 12h

Przygotowanie się do zajęć, lektury: 25h

Przygotowanie się do egzaminu: 20h

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta: 57h

Sumaryczna liczba punktów ECTS: 3

Link do aplikacji TEAMS: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a53630c0a952d4e76b3bde58b25c21ca0%40thread.tacv2/conversations?groupId=58b2522c-de62-4eab-8d92-e32ea1f86a74&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86