Literatura dla dzieci z elementami biblioterapii 10-1S-LBD

Literatura dla dzieci - "literatura osobna" lub "literatura czwarta" Miejsce literatury dla młodego odbiorcy w literaturze ogólnej. Początki literatury dla dzieci. Problemy dydaktyzmu i artyzmu. Związki z pedagogiką i psychologią. Obrazy dziecka i dzieciństwa w utworach różnych autorów. Zadania literatury dla dzieci. Cechy tekstu literackiego dla dzieci. Dzieło literackie jako swoisty typ wypowiedzi. Kategorie i gatunki w "literaturze osobnej". Inicjacje czytelnicze i rozwój zainteresowania dziecka książką. Specyfika odbioru literatury przez dziecięcego czytelnika. Kategoria komizmu i tragizmu, piękna i brzydoty. Magiczność, symboliczność, fantazja jako naturalna potrzeba dziecka. Archetypy literatury dziecięcej. Arcydzieła literatury dziecięcej jako przygotowanie do odbioru literatury wysokiej i rozumienia kultury.
Przegląd podstawowych form gatunkowych w literaturze dla dzieci. Powiastka dydaktyczna, bajka, baśń ludowa i literacka. Rola baśni w życiu dziecka. Baśń z perspektywy psychologii rozwojowej.
Baśń jako model świata. Poszukiwanie tożsamości i oswajanie lęków w baśni. Psychoterapeutyczna moc baśni. Analiza wybranych baśni pod kątem możliwości wykorzystania ich w terapii.
Lęki u dzieci. Dziecięce strategie radzenia sobie z lękiem. Bajka terapeutyczna, jej rodzaje i sposoby terapeutycznego oddziaływania na dziecko. Przykłady bajek terapeutycznych możliwych do wykorzystania w sytuacjach trudnych.
Poszukiwania nowych środków wyrazu we współczesnej prozie i poezji dla dzieci. Wiersze dla dzieci inspirowane folklorem dziecięcym. Paidialność jako podstawowa kategoria wiersza dziecięcego. Oblicza i funkcje komizmu w wierszach dla dzieci. Tradycja i awangardowość, czyli od M. Konopnickiej do D. Wawiłow. Znaczenie twórczości J. Tuwima, J. Brzechwy, K. Makuszyńskiego w polskiej poezji dla dzieci.
Pisemne kolokwium zaliczeniowe.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA
Adamczykowa Z., Literatura dziecięca. Funkcje – Kategorie – Gatunki, Warszawa 2004.
Baluch A., Archetypy literatury dziecięcej, Wrocław 1993.
Baluch A., Ceremonie literackie, a więc obrazy, zabawy i wzorce w literaturze dla dzieci, Kraków 1998.
Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa 2010.
Brett D., Opowiadania dla twojego dziecka. Koją, leczą, rozwiązują problemy, Gdańsk 1998.
Cichoń-Piasecka M., Baśń w kulturze, terapii i wychowaniu, [w:] Baśń w terapii i wychowaniu, red. Sz. Kawalla, E. Lewandowska-Tarasiuk, J.W. Sienkiewicz, Warszawa 2012.
Cieślikowski J., Literatura osobna, Warszawa 1985.
Molicka M., Bajkoterapia, Poznań 1999.
Papuzińska J., Dziecko w świecie emocji literackich, Warszawa 1996.
Poezja dla dzieci. Antologia form i tematów, oprac. R. Waksmund, Wrocław 1987.
Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Wrocław 2002.
Tyszkowa M., Baśń i jej recepcja z punktu widzenia psychologii rozwojowej, „Psychologia Wychowawcza”1978, nr 4.
Ziółkowska-Sobecka M., Hans Christian Andersen. Portrety autorów lektur szkolnych, Warszawa 2001.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
Baśń i dziecko, red. H. Skrobiszewska, Warszawa 1978.
Cichoń-Piasecka Małgorzata, Baśnioterapia w rehabilitacji dzieci upośledzonych umysłowo, „Szkoła Specjalna”, 2005, nr 1.
Cieślikowski J., Antologia poezji dziecięcej, Wrocław 1980.
Sto lat baśni polskiej, red. G. Leszczyński, Warszawa 1995.
Szeliga K., Bajkoterapia, czyli jak z Guziołkiem tworzyć i wykorzystywać bajki i opowiadania w biblioterapii oraz rozwoju aktywności twórczej dziecka, Kraków 2008.
Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej, Wrocław 2000

METODY KSZTAŁCENIA:
Metody asymilacji wiedzy, metody problemowe, aktywizujące (np. "burza mózgów", drama)

NAKŁAD PRACY STUDENTA:
Godziny kontaktowe - 30 godz.
Przygotowanie do zajęć - 20 godz.
Przygotowanie do kolokwium - 10 godz.
Punkty ECTS - 2